Μη ανταγωνιστικές συνθήκες σε κρίσιμους τομείς όπως το διανεμητικό εμπόριο, στρεβλώσεις του ανταγωνισμού από τις πρακτικές των πολυεθνικών όσον αφορά τις ενδοομιλικές συναλλαγές, τις πολιτικές τιμολόγησης και τους περιορισμούς που επιβάλλουν στις θυγατρικές τους εξακολουθούν να είναι οι βασικές αιτίες για τις οποίες η πτώση των τιμών που καταβάλλει ο καταναλωτής δεν είναι ακόμη μεγαλύτερη, σε συνθήκες παρατεταμένης και μεγάλης υποχώρησης της ζήτησης και του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος.

Αυτές τις στρεβλώσεις τις είχε επισημάνει στην προηγούμενη έκθεσή της η ΤτΕ και τις επαναλαμβάνει στην τελευταία, στην οποία κάνει λόγο για αυξήσεις στις τιμές σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα μέσα στους επόμενους μήνες.

Συγκεκριμένα, ενώ αναμένεται ότι ο ρυθμός μεταβολής των τιμών των επεξεργασμένων ειδών διατροφής, ο οποίος επιβραδύνθηκε στη διάρκεια του 2012 και έγινε αρνητικός από τον Σεπτέμβριο, θα παραμείνει αρνητικός τους πρώτους μήνες του έτους, στη συνέχεια όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά "εκτιμάται ότι η πτώση των τιμών θα αντιστραφεί και αυτές θα αυξηθούν σταδιακά με ρυθμό που θα φθάσει το 3% περίπου".

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, "οι τιμές των επεξεργασμένων ειδών διατροφής θα επηρεαστούν από το αυξανόμενου κόστους εισαγωγικό περιεχόμενο των αντίστοιχων προϊόντων, το οποίο αντανακλά με σημαντική χρονική υστέρηση τη μεγάλη αύξηση των τιμών των τροφίμων-βασικών εμπορευμάτων στην παγκόσμια αγορά κατά τις προηγούμενες περιόδους".

Επίσης σημειώνεται ότι η ασθενής ζήτηση και η υποχώρηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος αντανακλώνται κυρίως στον ρυθμό μεταβολής των τιμών των βιομηχανικών αγαθών εκτός ενέργειας (και επεξεργασμένων ειδών διατροφής), ο οποίος είναι ήδη αρνητικός ή κοντά στο μηδέν από τον Οκτώβριο του 2012 και αναμένεται να παραμείνει αρνητικός έως τα τέλη του έτους.

Αντανακλώνται επίσης στις τιμές των υπηρεσιών (που περιλαμβάνουν και τα ενοίκια των κατοικιών, των οποίων η πτώση είναι σημαντική): ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής τους έγινε αρνητικός από τον Σεπτέμβριο (?εκέμβριος, -1,8%) και αναμένεται να παραμείνει και αυτός αρνητικός στη διάρκεια του 2013.

Σε ό,τι αφορά τον ρυθμό ανόδου των τιμών της ενέργειας που περιλαμβάνονται στον Εν?ΤΚ, παρέμεινε διψήφιος στη διάρκεια του 2012 (?εκέμβριος, 14,9%), αλλά αναμένεται ότι θα επιβραδυνθεί αισθητά στη διάρκεια του έτους και πιθανώς θα υποχωρήσει σε χαμηλό επίπεδο το τελευταίο τρίμηνο του 2013, αντανακλώντας υποχώρηση της τιμής του αργού πετρελαίου και συγκρατημένη αύξηση των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος.

Την ίδια ώρα, δεδομένου ότι το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στον επιχειρηματικό τομέα εκτιμάται ότι μειώθηκε κατά 1,1% το 2010, 3,5% το 2011 και 12,4% το 2012 και ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,1% το 2010 και 1% το 2011, ενώ μειώθηκε κατά 0,7% το 2012, προκύπτει ότι το περιθώριο κέρδους στο σύνολο του επιχειρηματικού τομέα της οικονομίας αυξήθηκε παρά την καταγραφόμενη μείωση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων του μη χρηματοπιστωτικού τομέα που είναι εισηγμένες στο Χ.Α.

Αυτό υποδηλώνει ότι οι επιχειρήσεις δεν μειώνουν περισσότερο τις τιμές των προϊόντων που πωλούν, προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις αυξημένες φορολογικές υποχρεώσεις τους.

Με άλλα λόγια, οι επιχειρήσεις αξιοποιούν το μειωμένο κόστος εργασίας για να αντιμετωπίσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις αλλά και τη χρηματοοικονομική στενότητα και το αυξημένο ενεργειακό κόστος.