Ο ρόλος των Τσετσένων του Καντίροφ στο ουκρανικό μέτωπο

Ο ηγέτης των Τσετσένων μαχητών Ραμζάν Καντίροφ είναι το νέο πρόσωπο στον πόλεμο της Ουκρανίας, επισημαίνουν οι Financial Τimes σε ανάλυσή τους.

Πιστός του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και επιδέξιος χρήστης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο Καντίροφ δημοσίευσε βίντεο την Κυριακή στο οποίο ισχυρίζεται ότι βρίσκεται κοντά στο αεροδρόμιο Hostomel, βόρεια της πρωτεύουσας της Ουκρανίας. Δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητη πηγή η αυθεντικότητα. 

Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, δήλωσε τη Δευτέρα ότι το Κρεμλίνο «δεν έχει στοιχεία» για το εάν ο Καντίροφ βρισκόταν πράγματι στην Ουκρανία. Οι τσετσενικές δυνάμεις, ωστόσο, ήταν εξαρχής αναπόσπαστο μέρος του στρατιωτικού σχεδίου του Κρεμλίνου.

Αξιωματούχοι των δυτικών μυστικών υπηρεσιών δήλωσαν στους FT ότι ομάδες κρούσης της Τσετσενίας είχαν κομβικό ρόλο στο αποτυχημένο σχέδιο δολοφονίας της πολιτικής ηγεσίας της Ουκρανίας τις πρώτες 48 ώρες της εισβολής. Τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, τουλάχιστον τρεις τσετσενικοί τακτικοί σχηματισμοί μάχονται στη χώρα.

Αν και οι μονάδες είχαν μικρή επιτυχία στις επιχειρήσεις τους σε όλη τη χώρα, με αυτές κοντά στο Κίεβο να απωθούνται επανειλημμένα από Ουκρανούς, η εμπλοκή του ίδιου του Καντίροφ είναι ένα μήνυμα ότι ο 45χρονος έχει ως στόχο οι Τσετσένοι μαχητές να παίξουν μεγαλύτερο ρόλο στη σύγκρουση της Ρωσίας.

Η άφιξη του Καντίροφ -και η παρουσίασή του στα social media- μπορεί να βοηθήσει στον ψυχολογικό τομέα, αλλά και να ενισχύσει τις ρωσικές δυνάμεις. «Οι Τσετσένοι έχουν δημιουργήσει τη φήμη ότι είναι σκληροί και βάναυσοι μαχητές», είπε ο Εμίλ Ασλάν, Καυκάσιος ειδικός και καθηγητής σε Πανεπιστήμιο της Πράγας. «Η ανάπτυξη Τσετσένων μαχητών έχει μεγάλο ψυχολογικό αντίκτυπο».

Η αυξημένη παρουσία τους είναι απίθανο να προσφέρει κάτι στο να αντιμετωπιστούν τα θεμελιώδη προβλήματα της εκστρατείας της Ρωσίας, λένε αναλυτές. Μέχρι να μπορέσει το Κρεμλίνο να συντονίσει καλύτερα και να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του, το αδιέξοδο στο έδαφος είναι πιθανό να συνεχιστεί, ανεξάρτητα από το πού θα αναπληρώσει τους μαχητές της πρώτης γραμμής του, επισημαίνουν οι FΤ.

Εκτός από τους Τσετσένους, οι ρωσικές αρχές έχουν δηλώσει ότι είναι έτοιμες να υποδεχθούν μαχητές και από τη Συρία.

Ο Καντίροφ, με την πυκνή γενειάδα του, διοικεί τη μουσουλμανική δημοκρατία του στα βουνά του Καυκάσου ως προσωπικό φέουδο από τότε που δολοφονήθηκε ο πολέμαρχος πατέρας του Αχμάτ-Χατζί το 2004. Διοικεί την Kadyrovtsy, μια πολιτοφυλακή 25.000 ατόμων που έχει κατηγορηθεί για απαγωγές και δολοφονίες. Οι μαχητές της βοήθησαν στη συντριβή του δεύτερου από τους δύο αυτονομιστικούς πολέμους της Τσετσενίας το 2009 και στην καταστολή μιας εγχώριας ισλαμιστικής εξέγερσης, ενώ πολέμησαν στο πλευρό των αυτονομιστικών δυνάμεων στην ανατολική Ουκρανία.

«Πρόκειται για μαχητές που χρησιμοποιήθηκαν από τον Καντίροφ για να κυνηγήσουν τους αντάρτες στην Τσετσενία αλλά και τις οικογένειες των ανταρτών», είπε ο Ασλάν. «Αν οι Ρώσοι εννοούν ότι θέλουν να καταλάβουν την Ουκρανία και να πνίξουν την αντίσταση, τότε το να έχουν αυτούς τους "βρώμικους" πολεμιστές τούς δίνει την κάλυψη να κάνουν πράγματα και μετά να πουν "ήταν αυτοί οι τρελοί άγριοι άνθρωποι από τον Καύκασο"».

Ο Καντίροφ ισχυρίζεται ότι 10.000 Τσετσένοι έχουν αναπτυχθεί για να πολεμήσουν στην Ουκρανία -και απείλησε να φέρει έως και 70.000 στον αγώνα. Αλλά οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι ο αριθμός τους είναι πιθανό να είναι πολύ μικρότερος, ίσως μεταξύ 3.500 και 7.000, και ότι η μάχη σε έναν μακρινό πόλεμο προς όφελος του Κρεμλίνου μπορεί να μην ελκύει κάποιους Kadyrovtsy. Παρ' όλα αυτά, αντιπροσωπεύουν μια σημαντική μαχητική ομάδα.

«Αντιπροσωπεύουν ένα σώμα αρκετά αποφασισμένων μαχητών», είπε ο Τζακ Γουάτλινγκ, ερευνητής στο Royal United Services Institute του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος συμπληρώνει ότι οι δυνάμεις του Καντίροφ έχουν μια σειρά πλεονεκτημάτων έναντι των τακτικών ρωσικών στρατευμάτων. «Είναι μαχητές με πολύ περισσότερα κίνητρα, διαθέσιμοι σε μια εποχή που οι Ρώσοι έχουν απελπιστικά ανάγκη ανθρώπινο δυναμικό».

Επιπλέον, χάρη στην πολυετή γενναιόδωρη χρηματοδότηση από τη Μόσχα για την υποστήριξη του Καντίροφ, είναι καλύτερα εξοπλισμένοι από τους περισσότερους Ρώσους στρατιώτες.

Με τη Ρωσία να αναγκάζεται να στραφεί στην πολιορκία μεγάλων πόλεων, οι Τσετσένοι μαχητές μπορεί να είναι μια πολύτιμη πιθανή εμπροσθοφυλακή. Οι τρεις μονάδες που αναφέρθηκε ότι βρίσκονται στην Ουκρανία είναι το Ειδικό Μηχανοκίνητο Σύνταγμα «Akhmad Kadyrov» της Εθνικής Φρουράς, το 249ο ξεχωριστό Ειδικό Μηχανοκίνητο Τάγμα της φρουράς «Yug» και το Ειδικό Τάγμα του Υπουργείου Άμυνας «Vostok».

Αλλά η γραμμή που χωρίζει φήμη και πραγματικότητα είναι λεπτή, σημειώνουν οι FΤ. Οι Τσετσένοι δεν χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν τακτικό στρατό, με ισχυρό κίνητρο όπως και αυτοί, για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, είπε ο Γουάτλινγκ. «Αυτός είναι ένας αγώνας στον οποίο δεν έχουν εμπειρία».

Πράγματι, μερικοί αμφισβητούν τις πραγματικές δυνατότητες του Καντίροφ. Στα τέλη Φεβρουαρίου μίλησε στους 12.000 Kadyrovtsy σε συγκέντρωση στην πρωτεύουσα της Τσετσενίας Γκρόζνι για τον πόλεμο του Πούτιν. Έμοιαζε με ισχυρό άνδρα του Καυκάσου, με εξαίρεση τις χοντρές μπότες που φορούσε, ένα μοντέλο της Prada, της σεζόν 2019 με τιμή λίγο πάνω από 1.500 δολάρια.

Σύμφωνα με εκθέσεις της ουκρανικής άμυνας, οι Τσετσένοι μαχητές είχαν μερική επιτυχία στη σύγκρουση και έχουν υποχρεωθεί να υποχωρήσουν βόρεια του Κιέβου.

Ο συμβατικός στρατός της Ρωσίας είναι πιθανό να είναι επιφυλακτικός απέναντί τους, σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους και αναλυτές. Εκτιμούν ότι ο Καντίροφ θεωρεί τον εαυτό του υπόλογο μόνο στον Πούτιν, όχι στους στρατηγούς του Κρεμλίνου ή στον ισχυρό μηχανισμό πληροφοριών της Ρωσίας. Πολλοί στα ανώτερα κλιμάκια της Ρωσίας θυμούνται ότι ο πατέρας του Καντίροφ πολέμησε αρχικά εναντίον τους στον πρώτο πόλεμο της Τσετσενίας, αλλά άλλαξε στρατόπεδο το 2000.