Παζάρια στο ΝΑΤΟ για κατακόρυφη αύξηση αμυντικών δαπανών

Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν αρχίσει να συνθέτουν μια συμφωνία για σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών, με τρόπο που ενδέχεται να κατευνάσει την απαίτηση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να δαπανάται το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα.

Σύμφωνα με διπλωμάτες που γνωρίζουν το θέμα, οι διαπραγματευτές της στρατιωτικής συμμαχίας σημειώνουν πρόοδο προς την κατεύθυνση επίτευξης του στόχου για 5% του ΑΕΠ σε αμυντικές και σχετικές με την άμυνα δαπάνες έως το 2032, ενόψει της συνόδου του ΝΑΤΟ στη Χάγη τον Ιούνιο. Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ θα συζητήσουν την πρωτοβουλία αυτή σε συνάντηση στην τουρκική παραθαλάσσια πόλη Αττάλεια σήμερα και αύριο, γράφει το Bloomberg.

Η συγκεκριμένη συνάντηση πραγματοποιείται εν μέσω έντονης διπλωματικής δραστηριότητας, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, που διαρκεί εδώ και περισσότερα από τρία χρόνια. Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι είναι έτοιμος να συναντήσει πρόσωπο με πρόσωπο τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Κωνσταντινούπολη την Πέμπτη, καθώς οι εμπόλεμες πλευρές διαπραγματεύονται τους όρους μιας κατάπαυσης του πυρός. Ο Ρώσος ηγέτης, ωστόσο, δεν έχει δώσει καμία ένδειξη ότι θα παραστεί.

Μια συμφωνία για δαπάνες στο επίπεδο που απαιτεί ο Τραμπ — το οποίο κανένα από τα 32 μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, δεν έχει επιτύχει — θα σηματοδοτούσε τη μεγαλύτερη αύξηση αμυντικών δαπανών από τους δυτικούς συμμάχους από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, καθώς τα μέλη του ΝΑΤΟ ενισχύουν τις άμυνές τους μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Από την πρώτη του θητεία, ο Τραμπ επέκρινε σφοδρά τους συμμάχους για την αποτυχία τους να καλύψουν το διαχρονικό όριο του 2% στις αμυντικές δαπάνες. Οκτώ από τους 32 συμμάχους δεν είχαν φτάσει το 2% σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΝΑΤΟ τον Απρίλιο.

Ο Γενικός Γραμματέας Μαρκ Ρούτε πιέζει τους συμμάχους να συμφωνήσουν σε ένα επίπεδο 3,5% του ΑΕΠ εντός επτά ετών, επιπλέον του οποίου θα προστεθεί 1,5% για ένα ευρύτερο σύνολο δαπανών που σχετίζονται με την άμυνα, σύμφωνα με ανώτερους διπλωμάτες που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω των εμπιστευτικών διαπραγματεύσεων. Η πρωτοβουλία αυτή αναφέρθηκε πρώτα από το πρακτορείο Reuters.

Στην Αττάλεια, οι υπουργοί θα συζητήσουν τι είδους δαπάνες θα υπολογίζονται στο πρόσθετο 1,5%, περιλαμβανομένων τομέων όπως η στρατιωτική κινητικότητα, τα αγαθά διπλής χρήσης και η κυβερνοασφάλεια, δήλωσαν οι διπλωμάτες, προσθέτοντας ότι οι συνομιλίες βρίσκονται σε αρχικό στάδιο. Παραμένει ασαφές αν αυτό το τμήμα θα περιλαμβάνει ήδη υπάρχουσες δαπάνες ή θα απαιτεί νέες δεσμεύσεις.

Η αύξηση των δαπανών με τέτοιο ρυθμό και μέγεθος εντός του προτεινόμενου χρονοδιαγράμματος θα αποτελέσει τεράστια πρόκληση, δήλωσε ένας ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης, αν και πολλοί πλέον θεωρούν την προσπάθεια αναγκαία ώστε να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα στο Κρεμλίνο.

Ορισμένα μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας και της Ισπανίας, μόλις πρόσφατα ανακοίνωσαν ότι πέτυχαν το επίπεδο του 2%. Όλα τα κράτη αναμένεται να έχουν φτάσει στο παλαιό όριο έως τη σύνοδο, σύμφωνα με άτομο με γνώση του θέματος.

Ο νέος βασικός στόχος του 3,5% βασίζεται σε φιλόδοξα νέα σχέδια άμυνας που καταρτίζει το ΝΑΤΟ. Η συμμαχία έχει διανείμει αναλυτικούς, άκρως απόρρητους καταλόγους όπλων και άλλων δυνατοτήτων στις κυβερνήσεις-μέλη, τους οποίους οι αρχηγοί άμυνας θα συζητήσουν την Τετάρτη στις Βρυξέλλες.

Οι κατάλογοι αυτοί, γνωστοί ως «στόχοι ικανοτήτων», έχουν γενικά γίνει αποδεκτοί από τους συμμάχους και είναι πιθανό να εγκριθούν επίσημα σε συνάντηση των υπουργών Άμυνας στις αρχές Ιουνίου στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με πρόσωπα που γνωρίζουν τις συζητήσεις. Η επίσημη υιοθέτηση αναμένεται στη σύνοδο της Χάγης στις 24–25 Ιουνίου.

Η σύνοδος αναμένεται να είναι συντομότερη από τις προηγούμενες και να επικεντρωθεί στις δαπάνες και στην ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, καταλήγοντας σε μια σύντομη διακήρυξη, σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες. Ένας διπλωμάτης δήλωσε ότι το θέμα θα είναι η ίδια η συμμαχία — και όχι το μέλλον της Ουκρανίας εντός αυτής.