Eurogroup: Διπλός γρίφος για τους ΥΠΟΙΚ ενέργεια και γεωπολιτική

Κοπεγχάγη, ανταπόκριση

Η επίσημη ατζέντα του σημερινού (19/9) άτυπου Eurogroup δεν έχει πολλά θέματα: Πρώτα, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα συζητήσουν το πρόγραμμα εργασίας της ευρωομάδας έως τον Ιούνιο του 2026.

Για την Ελλάδα, αυτή η συζήτηση έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς το πρώτο εξάμηνο του 2026 η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης περνάει στα χέρια της Κύπρου, η οποία από τώρα συμμετέχει σε όλα τα συμβούλια ως «σκιώδης» παρουσία και έχει λόγο στη διαμόρφωση της ατζέντας. Μιας ατζέντας που ενδέχεται να περιλαμβάνει και τις πρώτες παρεμβάσεις για δημοσιονομικά πιο «σφικτούς» προϋπολογισμούς.

Προς το παρόν, όμως, οι αναλύσεις και οι προβλέψεις είναι συγκεχυμένες, καθώς εξαρτώνται από πολλούς γεωπολιτικούς και μη παράγοντες. Οι υπουργοί αναμένεται να στηρίξουν για άλλη μια φορά (στα λόγια) την έκθεση Ντράγκι και να υπογραμμίσουν και πάλι την ανάγκη αύξησης της ανταγωνιστικότητας. Αναμένεται επίσης να ζητήσουν μέτρα για τη μείωση του κόστους ενέργειας.

Ως προς τα δημοσιονομικά, ακόμα δεν υπάρχει σαφής ένδειξη από την Κομισιόν ότι το 2026 θα είναι η στροφή προς τη δημοσιονομική προσαρμογή χωρίς αστερίσκους. Ο πάλαι ποτέ πανίσχυρος γαλλογερμανικός άξονας έχει «καταντήσει» να δείχνει τα δύο άκρα που επικρατούν αυτή τη στιγμή στην ευρωζώνη:

1. Χθες η γερμανική βουλή ενέκρινε τον πρώτο ετήσιο προϋπολογισμό της χώρας από τότε που ψηφίστηκαν σαρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων νωρίτερα φέτος, εξασφαλίζοντας επενδύσεις-ρεκόρ για την αναζωογόνηση της οικονομίας, ενώ παράλληλα δεσμεύεται για αύξηση των αμυντικών δαπανών.

Ο γερμανικός προϋπολογισμός του 2025 επιτρέπει συνολικές επενδύσεις σχεδόν 116 δισ. ευρώ, οι οποίες κατέστησαν δυνατές χάρη σε ένα ταμείο υποδομών ύψους 500 δισ. ευρώ και μια εξαίρεση από τους κανόνες χρέους για τις αμυντικές δαπάνες που εγκρίθηκαν τον Μάρτιο.

«Πρόκειται για μια τεράστια αλλαγή παραδείγματος στη γερμανική δημοσιονομική πολιτική», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Λαρς Κλίνγκμπαϊλ στους νομοθέτες, πριν από την ψηφοφορία.

Όπως γράφει το πρακτορείο Reuters, «η Γερμανία έχει αποβάλει δεκαετίες δημοσιονομικού συντηρητισμού με την ελπίδα ότι οι δημόσιες επενδύσεις μπορούν να δώσουν ώθηση στην υστερούσα οικονομία, ενώ ο ενισχυμένος αμυντικός προϋπολογισμός στοχεύει να εξασφαλίσει μελλοντική στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία και να επιτύχει πιο φιλόδοξους στόχους δαπανών για τους συμμάχους του ΝΑΤΟ».

2. Από την άλλη, η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία, έχει αρχίσει να «πνίγεται» στις απεργιακές κινητοποιήσεις. Χθες, εκπαιδευτικοί, μηχανοδηγοί στους σιδηροδρόμους, φαρμακοποιοί και προσωπικό νοσοκομείων απεργούσαν στο πλαίσιο μιας ημέρας διαμαρτυρίας κατά των δημοσιονομικών περικοπών που υποβόσκουν.

Τα συνδικάτα ζητούν να απορριφθούν τα δημοσιονομικά σχέδια της προηγούμενης κυβέρνησης, θέλουν περισσότερες δαπάνες για δημόσιες υπηρεσίες, υψηλότερους φόρους για τους πλουσίους, καθώς και να εγκαταλειφθεί μια διόλου δημοφιλής μεταρρύθμιση που θα έκανε τους εργαζομένους να εργάζονται για περισσότερα χρόνια για να πάρουν σύνταξη. Ήδη έχουν εξαγγελθεί πάνω από 250 απεργιακές κινητοποιήσεις.

Για πρώτη φορά χθες, η απόδοση του ιταλικού 10ετούς ομολόγου υποχώρησε κάτω από την απόδοση του αντίστοιχου γαλλικού, αναδεικνύοντας τις μεταβαλλόμενες δυναμικές στο χρέος της ευρωζώνης.

Οι αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες ότι η πολιτική αστάθεια θα εμποδίσει τη Γαλλία να βελτιώσει τη δημοσιονομική της θέση και αυτό έχει αντανάκλαση στις αποδόσεις των ομολόγων της.

Υπενθυμίζεται ότι η Γαλλία υπόκειται σε πειθαρχικά μέτρα της Ε.Ε. καθώς περιμένει έλλειμμα για το 2026 στο 4,6% του ΑΕΠ. Από την άλλη, η Ιταλία αναμένεται να εξέλθει σύντομα από αυτή τη διαδικασία, καθώς πλησιάζει στον στόχο της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ, που είναι το ανώτατο όριο.

Κατά τα άλλα, στην ατζέντα υπάρχει συζήτηση για το ψηφιακό ευρώ και ενημέρωση για τα αποτελέσματα των πρόσφατων συζητήσεων στις υπουργικές συνόδους της G7.

Στο Ecofin, με θέμα την πολυπλοκότητα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, οι υπουργοί θα αναζητήσουν τρόπους να γίνουν οι κανονισμοί πιο αποδοτικοί και λιγότερο δαπανηροί για τις επιχειρήσεις και τα δημόσια οικονομικά. Στη συνέχεια, σε συνεργασία με τους διοικητές των κεντρικών τραπεζών θα συζητήσουν την απλοποίηση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού πλαισίου και θα εξετάσουν τα συμπεράσματα μελέτης του think tank Bruegel για τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις οικονομικές τους επιπτώσεις στην Ευρώπη.

Το Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης θα διευθύνει συζήτηση με θέμα την καινοτομία και την ψηφιοποίηση, η οποία θα επικεντρωθεί στις αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Από τις Βρυξέλλες πάντως, η πρόεδρος της Κομισιόν ετοιμάζεται να ανακοινώσει σήμερα νέες κυρώσεις κατά τις Ρωσίας, σε μια προσπάθεια να επισκιάσει όσες φωνές ακουστούν από την Κοπεγχάγη για πιο πιστή εφαρμογή της έκθεσης Ντράγκι ή και έμμεσες επικρίσεις για τις αργοπορίες της Κομισιόν, σε μια σειρά μέτρων που την αφορούν.