Ναυτιλία: Προσωπικές απειλές από ΗΠΑ σε διαπραγματευτές της ΕΕ

Ευρωπαίοι διαπραγματευτές έγιναν στόχος των Αμερικανών ομολόγων τους κατά τη διάρκεια σκληρών διαπραγματεύσεων για τους κανόνες πράσινης ναυτιλίας, όπως υποστήριξαν αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Politico -μια εξαιρετικά ασυνήθιστη τακτική, που άφησε τους διπλωμάτες συγκλονισμένους μετά τη συνάντηση.

Οι απειλές διατυπώθηκαν τον περασμένο μήνα, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες επιχείρησαν να μπλοκάρουν μια νέα προσπάθεια επιβολής φόρου στη ρύπανση κατά τη διάρκεια συνόδου του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) στο Λονδίνο.

Οκτώ διπλωμάτες, αξιωματούχοι και παρατηρητές από την κοινωνία των πολιτών της Ευρώπης, που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας προκειμένου να περιγράψουν τις τεταμένες κλειστές διαπραγματεύσεις και να προστατεύσουν τις σχέσεις τους με τα εμπλεκόμενα μέρη, επιβεβαίωσαν ότι αντιπρόσωποι κρατών είχαν υποστηρίξει πως απειλήθηκαν με προσωπικές συνέπειες, εάν αντιταχθούν στην Ουάσιγκτον.

«Οι διαπραγματευτές μας δεν είχαν ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο σε καμία διεθνή διαπραγμάτευση», δήλωσε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος που είχε συνομιλήσει με διαπραγματευτές. «Άνθρωποι καλούνταν στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Λονδίνο -εκφοβισμός, απειλές για διακοπή επιχειρηματικών σχέσεων, απειλές ότι μέλη των οικογενειών τους θα έχαναν τις βίζες τους».

Ένας ακόμη αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρόσθεσε ότι οι διπλωμάτες επέστρεψαν στις χώρες τους ταραγμένοι μετά τις συναντήσεις: «Λάβαμε αναφορές από αρκετά άτομα που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις σχετικά με την πίεση που υπέστησαν».

Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός είναι ένας οργανισμός του ΟΗΕ που ρυθμίζει τη ναυτιλιακή βιομηχανία παγκοσμίως· τα μέτρα που υιοθετούνται εκεί εφαρμόζονται από τα 176 κράτη-μέλη του -σχεδόν κάθε χώρα του κόσμου με ακτογραμμή. Η ΕΕ δεν είναι μέλος, αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η μεγάλη πλειονότητα των κρατών-μελών της είχαν ταχθεί από νωρίς υπέρ του μέτρου για τον φόρο άνθρακα.

Η στρατηγική των ΗΠΑ είχε παρουσιαστεί δημόσια πριν από τη σύνοδο, μέσω δελτίου Τύπου που υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών, Μεταφορών και Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών. Πέρα από απειλές για επιβολή δασμών, λιμενικών τελών και περιορισμών βίζας στα πληρώματα, οι ΗΠΑ προειδοποίησαν επίσης ότι θα εξετάσουν «κυρώσεις σε αξιωματούχους που υποστηρίζουν πολιτικές για το κλίμα καθοδηγούμενες από ακτιβιστές».

Μόνο δύο κράτη-μέλη της ΕΕ διαφοροποιήθηκαν από τη θέση του μπλοκ: οι μεγάλες ναυτιλιακές χώρες Κύπρος και Ελλάδα, με την τελευταία να υποστηρίζει ότι η επιλογή της δεν σχετιζόταν με την αμερικανική πίεση.

«Είχαμε λάβει την απόφασή μας πολύ πριν εμπλακούν οι Ηνωμένες Πολιτείες και στην πραγματικότητα είχαμε ήδη εκφράσει τις ανησυχίες μας», δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, του οποίου η χώρα διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους ναυτιλιακούς στόλους στον κόσμο, σε συνέντευξή του στο Politico μετά την αλλαγή στάσης της Αθήνας και τη στήριξη της αναβολής. «Θέλω να είμαι απολύτως σαφής… δεν μίλησα με τον πρόεδρο Τραμπ για αυτό το θέμα».

Η νέα κανονικότητα

Η χρήση προσωπικών απειλών σε μια διεθνή διαπραγμάτευση συνιστά ακόμη μία απόκλιση της κυβέρνησης Τραμπ από τους διπλωματικούς κανόνες και σηματοδοτεί περαιτέρω ένταση στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.

Σύμφωνα με αξιωματούχους και συμμετέχοντες που ενημερώθηκαν για τα γεγονότα στο Λονδίνο, οι απειλές δεν περιορίστηκαν στις ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες. «Γνωρίζω άμεσα ότι διατυπώθηκαν απειλές προς χώρες της ΕΕ και νησιωτικά κράτη», δήλωσε ένας παρατηρητής από οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών, που είχε ενημερωθεί σχετικά από μια αντιπροσωπεία.

Οι αντιπρόσωποι που εκτέθηκαν στην εκστρατεία εκφοβισμού αρνήθηκαν να μιλήσουν επώνυμα, φοβούμενοι ότι οι ΗΠΑ θα πραγματοποιούσαν τις απειλές τους. Οι Financial Times ήταν οι πρώτοι που αποκάλυψαν τις προσωπικές απειλές προς τους αντιπροσώπους.

Με οριακή ψηφοφορία, η σύνοδος αποφάσισε να αναβάλει τον φόρο εκπομπών για έναν χρόνο -μια εξέλιξη που πολλοί θεώρησαν σχεδόν θανάσιμο πλήγμα για το μέτρο και μεγάλη νίκη για τον Τραμπ. Δεκάδες χώρες από την Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τη Λατινική Αμερική και την Ασία συμφώνησαν στην αναβολή.

Άλλοι αξιωματούχοι που μίλησαν με τους αντιπροσώπους δήλωσαν έκπληκτοι από το πόσο μακριά ήταν διατεθειμένοι να φτάσουν οι Αμερικανοί για να πιέσουν τις αντιπροσωπείες.