Είμαστε θεατές τροχαίου σε αργή κίνηση;

Αν η Κριστίν Λαγκάρντ ήταν επικεφαλής οικονομολόγος σε μεγάλο διεθνή επενδυτικό οίκο, πιθανόν θα αισθανόταν την καρέκλα της να τρίζει με βάση τις τοποθετήσεις της στο θέμα του πληθωρισμού.

Ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) δεν χρειάζεται να ανησυχεί για κάτι τέτοιο. Η θητεία της είναι δεδομένη ό,τι κι αν γίνει καθώς καλύπτεται από τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων της (ΕΚΤ). Είναι από τα πλεονεκτήματα των γραφειοκρατών της ΕΕ, που απολαμβάνουν πληθώρα προνομίων -π.χ. αφορολόγητο εισόδημα κ.λπ.

Στη χθεσινή τοποθέτησή της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η κα Λαγκάρντ ανέφερε ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να μειωθεί, λόγω των υψηλών τιμών της ενέργειας και των προβλημάτων στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού.

Πριν από ένα μήνα, ήταν πιο αισιόδοξη. Τον Δεκέμβριο ίσως αλλάξει εκ νέου άποψη.

Φυσικά, η ΕΚΤ δεν είναι η μοναδική κεντρική τράπεζα στον κόσμο που αντιμετωπίζει τέτοιο πρόβλημα.
Θεωρητικά, η άνοδος του πληθωρισμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του τεράστιου παγκόσμιου δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, που φθάνει το 360% του παγκόσμιου ΑΕΠ σήμερα έναντι 220% το 1999.
Ομως, για να συμβεί αυτό, ο πληθωρισμός θα έπρεπε να εκπλήξει αρνητικά, σκαρφαλώνοντας σε υψηλότερα επίπεδα.

Κι ασφαλώς μιλάμε για οφέλη που σχετίζονται με το μακροπρόθεσμο χρέος σταθερού επιτοκίου αφού τα έντοκα γραμμάτια και τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα αναχρηματοδοτούνται συχνά. Σε δύσκολη θέση θα βρεθούν επίσης χώρες π.χ. αναδυόμενες και επιχειρήσεις που έχουν εκδώσει ομόλογα σε ξένο νόμισμα.

Ομως, ο υψηλότερος πληθωρισμός θα οδηγήσει σε άνοδο των ονομαστικών επιτοκίων και πιθανόν των πραγματικών επιτοκίων κι αυτό θα πλήξει τον ρυθμό ανάπτυξης.

Εναλλακτικά, το χρέος θα μπορούσε να μειωθεί είτε μέσω μείωσης των κρατικών δαπανών είτε αύξησης των φόρων, αλλά αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο από πολιτικής σκοπιάς κατά τις παρούσες συνθήκες. Ας μην ξεχνάμε ότι πολλές κυβερνήσεις στην ευρωζώνη κι αλλού πιέζονται να αυξήσουν τις κοινωνικές δαπάνες για να αμβλύνουν την ανισότητα πλούτου και την εισοδηματική ανισότητα. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση των φόρων μπορεί να πλήξει την οικονομία.

Αν μάλιστα ο πληθωρισμός επιμείνει καθώς η παγκοσμιοποίηση αποδυναμώνεται και η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα πολυδιασπάται, η ανάπτυξη θα πληγεί.

Μπορεί να μην είναι ο στασιμοπληθωρισμός της δεκαετίας του 1970, αλλά ένα πιο ήπιο μίγμα πληθωρισμού και χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης. Οταν όμως συνδυασθεί με μη βιώσιμα επίπεδα χρέους, το κοκτέιλ είναι εκρηκτικό.

Μοιάζει με τροχαίο σε αργή κίνηση, όπως είχε πει ο απαισιόδοξος Nuriel Roubini.

Ας ελπίσουμε ότι κάνει λάθος και η κα Λαγκάρντ έχει δίκιο.