Από τον μοιραίο δασμό του 1930 στο χάος με τους δασμούς Τραμπ 

Στο Νότιο Βιετνάμ και ειδικότερα στην παλιά Σαϊγκόν, νυν Χο Τσι Μινχ, ο ξένος επισκέπτης εντυπωσιάζεται από πολλά πράγματα όπως το αεροδρόμιο, τον οικοδομικό οργασμό με τους ουρανοξύστες και τους μεγάλους γερανούς στον ορίζοντα. Όμως, πιο πολύ εντυπωσιάζεται από τον φιλοαμερικανισμό των Βιετναμέζων. Οι τελευταίοι μοιάζουν να έχουν βάλει πίσω τους τον άγριο πόλεμο των Αμερικανών με τους Βιετκόνγκ πριν από μισό αιώνα, παρότι ακόμη το κομμουνιστικό κόμμα διοικεί τη χώρα.

Ο ξένος επισκέπτης εντυπωσιάζεται ακόμη περισσότερο με τον θαυμασμό και την εκτίμηση που τρέφουν προς τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Η πολιτική του τελευταίου «Η Αμερική Πρώτα» δεν τους έχει αγγίξει ακόμη, σε αντίθεση π.χ. με τους Καναδούς.  

Κι όμως, αν ο Ντόναλντ Τραμπ ήθελε να εφαρμόσει αυτά που λέει περί δίκαιης εμπορικής πολιτικής με τις άλλες χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν μεγάλο εμπορικό έλλειμμα, το Βιετνάμ θα έπρεπε να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του πυρός των δασμών. Κι αυτό γιατί εισάγει λίγα αμερικανικά προϊόντα και εξάγει πάρα πολλά προϊόντα προς τις ΗΠΑ. Το ίδιο συμβαίνει με την Ταϊβάν, αλλά εκεί μπορεί κάποιος να επικαλεστεί την Κίνα.  

Δεν αποκλείεται να το δούμε κι αυτό καθώς ο πρόεδρος Τραμπ είναι αφενός απρόβλεπτος και αφετέρου δεν έχει πει ακόμη την τελευταία του λέξη στο μέτωπο των δασμών.  

Το επιβεβαίωσε χθες, γνωστοποιώντας ότι παγώνουν για ένα μήνα οι δασμοί 25% που είχε επιβάλει στο Μεξικό, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με την πρόεδρό  του. Η τελευταία, ευρισκόμενη σε δύσκολη θέση, αναγκάστηκε να βάλει νερό στο κρασί της, στέλνοντας 10.000 εθνοφύλακες στα σύνορα με τις ΗΠΑ για να ικανοποιήσει τον Τραμπ. Δεν ισχύει το ίδιο για τον Καναδά, μια πιο πλούσια χώρα, η οποία αντέδρασε με αντίποινα, με αποτέλεσμα ο Λευκός Οίκος να μιλά για «παρανόηση». 

Οι μετοχές περιόρισαν τις απώλειες όταν έμαθαν για το πάγωμα των δασμών στο Μεξικό ενώ ο Παναμάς, μια άλλη χώρα στο στόχαστρο του Τραμπ, ανακοίνωσε ότι τα αμερικανικά πολεμικά δεν θα πληρώνουν στη διώρυγα του Παναμά και η χώρα αποσύρεται από την κινεζική πρωτοβουλία για τον Δρόμο του Μεταξιού.  

Επομένως, οι επιθετικές τακτικές του Τραμπ πιάνουν τόπο στις πιο φτωχές και εξαρτημένες χώρες όπως η Κολομβία, το Μεξικό κ.λπ. Δεν φαίνεται πως έχει την ίδια τύχη με τις πιο μεγάλες χώρες αλλά καλό είναι να περιμένουμε. 

Το λιγότερο που θα ήθελε ο Τραμπ είναι να τον συγκρίνουν με τον επίσης ρεμπουμπλικανό πρόεδρο Χέρμπερτ Χούβερ, έναν αιώνα περίπου πριν. Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του το 1929, ο Χούβερ συγκάλεσε σύσκεψη και πρότεινε μια «περιορισμένη αναμόρφωση» των δασμών στα εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα, ώστε να ανέβουν οι τιμές και να επωφεληθούν οι Αμερικανοί γεωργοί, σύμφωνα με τα αρχεία της Γερουσίας.  

Όπως συμβαίνει συχνά με τα σχέδια επί χάρτου, απέτυχε. Ρεπουμπλικανοί βουλευτές ψήφισαν επίσης για αυξημένους δασμούς σε βιομηχανικά προϊόντα στην αρμόδια επιτροπή της οποίας προήδρευε ο Willis Hawley. Τη σκυτάλη πήραν άλλοι, σε άλλη επιτροπή στη Γερουσία για τα χρηματοοικονομικά υπό τον Reed Smoot. Όταν ήλθε η ώρα να υπογράψει ο πρόεδρος Χούβερ, οι Δημοκρατικοί και μερικοί Ρεπουμπλικανοί τού ζήτησαν να μην το κάνει. Όμως, ο πρόεδρος  Χούβερ υπέγραψε το 1930, γιατί δεν ήθελε να τα σπάσει με την ηγεσία του κόμματός του στη Βουλή και στη Γερουσία. 

Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό, συμβάλλοντας στη Μεγάλη Ύφεση που ακολούθησε. Ο νόμος Hawley Smoot έμεινε στην ιστορία αλλά για τους λάθος λόγους και στις ενδιάμεσες εκλογές του 1932 τόσο ο Hawley όσο και ο Smoot δεν επανεκλέχθηκαν ενώ οι Δημοκρατικοί απέκτησαν τον έλεγχο στη Βουλή και τη Γερουσία.

Φυσικά, η σημερινή κατάσταση με τους δασμούς του Τραμπ είναι διαφορετική. Όμως, βρισκόμαστε στην αρχή ακόμη, υπάρχει αβεβαιότητα και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί το τελικό αποτέλεσμα.  Οι Βιετναμέζοι ίσως τη γλιτώσουν, άλλοι, όπως η ΕΕ, δεν μοιάζει πιθανό.