Η χειραφετημένη επιχείρηση και το μοίρασμα της εξουσίας

Το σημερινό επιχειρηματικό περιβάλλον κινείται πάρα πολύ γρήγορα και οι managers δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν τα πάντα για το τι συμβαίνει, να αντιδρούν αρκετά γρήγορα ή να είναι αρκετά συνεπείς χρονικά για να ελέγξουν τα θέματα αποτελεσματικά και να παραμείνουν στη σωστή πορεία.

Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις πιστεύουν ότι η απάντηση δεν είναι μόνο η εμπλοκή περισσότερων μη διευθυντικών στελεχών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά το να τους δοθεί η δυνατότητα λήψης αποφάσεων σχετικά με τη δική τους εργασία. Ελπίζουν ότι αυτή η αυξημένη χειραφέτηση των ατόμων θα κάνει τον οργανισμό να ανταποκρίνεται καλύτερα στις αλλαγές και πιο προενεργό (proactive) στην εξυπηρέτηση των πελατών.

Χειραφέτηση (empowerment) είναι το κύρος και η ικανότητα των ανθρώπων ενός οργανισμού να λαμβάνουν αποφάσεις και να ενεργούν βάσει αυτών. Οι εργαζόμενοι σε παραδοσιακούς ιεραρχικούς οργανισμούς κάνουν ό,τι τους λένε οι διευθυντές ή οι προϊστάμενοί τους. Τα χειραφετημένα άτομα χρησιμοποιούν δική τους πρωτοβουλία για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού. Μια επιτροπή δεν είναι μια χειραφετημένη ομάδα. Οι επιτροπές διερευνούν τα προβλήματα και κάνουν συστάσεις - οι χειραφετημένες ομάδες αποφασίζουν και ενεργούν.

Τι σημαίνει αυτό για τους managers που είναι επιφορτισμένοι με την επίτευξη υψηλών επιδόσεων; Οι ηγέτες πρέπει να είναι σε θέση να μοιραστούν την εξουσία και την ευθύνη και να αποδείξουν την εμπιστοσύνη τους στις ικανότητες άλλων ανθρώπων. Θα πρέπει να είναι σε θέση να οικοδομούν την αυτοπεποίθηση των ανθρώπων τους και να παρακινούν την αυτοεκτίμησή τους αναγνωρίζοντας τις επιτυχίες τους. Θα ανταμειφθούν με νέες ιδέες, καλύτερη επικοινωνία, αποτελεσματικότερη λήψη αποφάσεων και μεγαλύτερη προσήλωση στην εφαρμογή αποφάσεων.

Η χειραφέτηση αφορά τη βελτίωση των δεξιοτήτων και ικανοτήτων του καθενός σε όλα τα επίπεδα, τώρα και στο μέλλον, με στόχο τη βελτίωση της οργανωσιακής συνεργασίας, της αφοσίωσης και του ενθουσιασμού. Αυτό προϋποθέτει πως στο μέλλον θα ανατίθεται περισσότερη δουλειά και λήψη αποφάσεων. Για να γίνει αυτό αποτελεσματικά, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να εξουσιοδοτηθούν ώστε να ενεργούν και να εφαρμόζουν τις δεξιότητές τους και οι ηγέτες και οι προϊστάμενοι θα πρέπει να αναπτύξουν την κατεύθυνση, τα εργαλεία αυτοαξιολόγησης και ένα υποστηρικτικό περιβάλλον.

Αναμένεται τα αποτελέσματα της επιτυχούς χειραφέτησης να είναι η προσωπική, ομαδική και οργανωτική βελτίωση της προσπάθειας μέσω δέσμευσης και αμοιβαίας υποστήριξης, η μεγαλύτερη ευελιξία για την αντιμετώπιση των επιχειρηματικών προκλήσεων, η σαφήνεια των υπευθυνοτήτων και των προσδοκιών και η επικέντρωση της ενέργειας για την υλοποίηση οράματος και αξιών.

Ο ρόλος του manager στο πλαίσιο αυτό είναι να λειτουργήσει ως ένα άλλο μέσον για να μπορέσουν τα μέλη του προσωπικού του να διεκπεραιώσουν την εργασία τους. Πρόκειται μάλλον για coaching παρά για έλεγχο ανθρώπων, βοηθώντας τους να συμβάλουν και να αναπτύξουν τις δικές τους ιδέες. Εάν το management είναι εκεί απλώς για να ταλαιπωρεί τους πάντες για κάθε πρόβλημα, τότε οι άνθρωποι δεν θα αναλαμβάνουν πλέον ευθύνες.

Θα υπάρξουν συγκαλύψεις και η διαφάνεια θα χαθεί. Η παραδοσιακή κουλτούρα management ήταν ανάθεση και έλεγχος, αλλά με την επιτάχυνση του κύκλου ανάπτυξης του προϊόντος, θέλετε τους ανθρώπους σας να πράξουν το καλύτερο δυνατόν.

Αν τους επιπλήττετε κάθε φορά που είναι εκτός προγράμματος, την επόμενη φορά θα επικαλεστούν κάποιο έκτακτο γεγονός. Αν το κάνουν αυτό, θα έχουν πρόβλημα να ανταποκριθούν όσο πληρέστερα μπορούν στο πρόγραμμά τους. Έτσι, ένας manager μπορεί να χάσει μήνες χρόνου διάθεσης στην αγορά λόγω της προσωπικής του στάσης.

Απαιτείται έτσι αλλαγή διευθυντικής στάσης που θα αναλύσουμε στο προσεχές άρθρο μας.

* Συνεργάτης του Ashridge Business School, στο οποίο υπήρξε αναπληρωτής διευθυντής Ερευνών