Ισραήλ-Ιράν: Στα πρόθυρα κανονικού πολέμου στη Μέση Ανατολή

Είκοσι μήνες μετά την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο έδαφός του και έχοντας καταφέρει να αποδυναμώσει τις περιφερειακές δυνάμεις του Ιράν στον Λίβανο και στη Συρία, η κυβέρνηση του Ισραήλ κλιμακώνει περαιτέρω την ένταση στην περιοχή.

Τα τελευταία χτυπήματα κατά του Ιράν δεν μοιάζουν με τα προηγούμενα και ισοδυναμούν με κήρυξη πολέμου.

Δεν είναι μόνο οι επιθέσεις σε εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας, είναι και ο «αποκεφαλισμός» με χτυπήματα ακριβείας δύο ανώτατων στρατιωτικών διοικητών, του στρατού και των «Φρουρών της Επανάστασης», που αλλάζουν τα δεδομένα σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.

Επισήμως, η επιχείρηση αιτιολογείται ως αντίδραση απέναντι στην «υπαρξιακή απειλή» που συνιστά για το Ισραήλ η απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν. Ωστόσο, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν διαφαίνεται να προκύπτει από τα χτυπήματα τέτοιο στρατιωτικό αποτέλεσμα.

Είναι επίσης πολύ νωρίς για να βγουν συμπεράσματα, σε σχέση με την ανάμειξη των Ηνωμένων Πολιτειών και τη θεωρία ότι τα πλήγματα έγιναν για να πιέσουν το Ιράν να κάνει πίσω στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, για την εγκατάλειψη του πυρηνικού του προγράμματος, αν και οι τελευταίες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ ενισχύουν αυτή την άποψη. Δύσκολα, πάντως, μια τέτοιας κλίμακας επίθεση θα μπορούσε να εξαπολυθεί από το Ισραήλ, χωρίς κάποια συνεννόηση (και deconfliction) με την Αμερικανική Κεντρική Διοίκηση (CENTCOM) της περιοχής.

Το βέβαιο είναι ότι σε μια περίοδο που οι σχέσεις του Ισραήλ με τον υπόλοιπο κόσμο βρίσκονται σε κρίση, εξαιτίας της στάσης του στη Γάζα, ενώ σημαντική αντίδραση υπάρχει και απέναντι στην κυβέρνηση Νετανιάχου, μέσα στη χώρα, ο τελευταίος επέλεξε να κλιμακώσει κάθετα την ένταση, εμπλέκοντας έμμεσα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το Ιράν εμφανίζεται να είναι σε φάση αδυναμίας, καθώς έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα ευάλωτο στις ισραηλινές επιθέσεις, ενώ οι «αντιπρόσωποί» του στην ευρύτερη περιοχή, στον Λίβανο και στη Συρία, βρίσκονται σε φάση μεγάλης αποδρομής.

Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι είναι ανυπεράσπιστο ή ότι το καθεστώς στην Τεχεράνη δεν έχει τα μέσα να αντιδράσει, ιδίως εάν θεωρήσει πως η αντίδραση είναι το μόνο μέσο που θα διασφαλίσει τη συνέχειά του.

Σχεδόν απρόσβλητο από εχθρική επίθεση λόγω πληθυσμιακού μεγέθους και γεωγραφικής διαμόρφωσης, το τελευταίο που θα ήθελε είναι να επικρατήσει στο εσωτερικό της χώρας η εκτίμηση ότι αδυνατεί να αντιδράσει στα χτυπήματα του Ισραήλ.

Τους τρόπους και τον χρονισμό της αντίδρασης, που θα πρέπει να αναμένεται, θα τα διαπιστώσουμε στη συνέχεια. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η νέα επίθεση του Ισραήλ απέναντι στο Ιράν, ενόσω τυπικά τουλάχιστον οι διαπραγματεύσεις του τελευταίου με τις ΗΠΑ βρίσκονταν σε εξέλιξη, αποτελεί κλασικό παράδειγμα «προληπτικού πολέμου». Και δεν ανταποκρίνεται στα δεδομένα του «διεθνούς δικαίου» και της «παγκόσμιας τάξης, στηριγμένης σε κανόνες», που υπερασπίζεται ακόμη ένα κομμάτι της Δύσης.

Σε κάθε περίπτωση, ο βαθμός όξυνσης στην περιοχή φαίνεται να απομακρύνει τα σχέδια Τραμπ για σταδιακή αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων και εύρεση διπλωματικών λύσεων.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Θα έχει επίσης ένα ακόμη αποτέλεσμα. Την ανάγκη έντονων διεργασιών μεταξύ των τριών υπερδυνάμεων της εποχής, των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας, προκειμένου να ελεγχθεί η ένταση και να μην υπάρξει διακοπή στις ροές του πετρελαίου από τον Περσικό Κόλπο, παρά τους διαφορετικούς προσανατολισμούς μεταξύ των συμφερόντων τους.

Ολοένα και δυσκολότερη γίνεται επίσης και η θέση τρίτων χωρών της περιοχής, που προσπαθούν να μείνουν έξω από έναν πόλεμο. Όπως φαίνεται και από τη σημερινή ανακοίνωση της Σαουδικής Αραβίας, που καταδικάζει απερίφραστα τις ισραηλινές επιθέσεις εναντίον της «αδελφής ισλαμικής δημοκρατίας Ιράν, οι οποίες υπονομεύουν την κυριαρχία και την ασφάλειά της και συνιστούν σαφή παραβίαση των διεθνών νόμων και κανόνων», υπάρχουν όρια που δεν μπορούν να ξεπεραστούν από τα καθεστώτα της περιοχής, χωρίς κινδύνους εσωτερικής αντίδρασης.

Ακόμη κι αν οι επιθέσεις γίνονται ενάντια σε διαφορετική ισλαμική σέκτα, όπως θεωρούνται οι Σιίτες του Ιράν, από τους Σουνίτες πολλών άλλων χωρών.