Ράχμαν: Πώς μπορεί να εξελιχθεί ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν

Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετές αναλογίες για να σκεφτούν. Η πρώτη είναι ο πόλεμος των έξι ημερών του 1967. Η δεύτερη είναι ο πόλεμος του Ιράκ το 2003. Ένα τρίτο σενάριο είναι ένας νέος τύπος σύγκρουσης στον οποίον το Ιράν χρησιμοποιεί μη συμβατικά μέσα για να αντεπιτεθεί στο Ισραήλ και στη Δύση. Αυτό θα μπορούσε να μετατραπεί σε υβριδικό πόλεμο, εμπλέκοντας δυνητικά την τρομοκρατία ή ακόμα και όπλα μαζικής καταστροφής.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου θα ήθελε πολύ μια επανάληψη του 1967 -όταν ένα προληπτικό πλήγμα του Ισραήλ κατέστρεψε στο έδαφος την αιγυπτιακή πολεμική αεροπορία, ενόσω γίνονταν προετοιμασία για μια ταχεία νίκη επί της Αιγύπτου, της Συρίας και της Ιορδανίας.

Το Ισραήλ οπωσδήποτε πέτυχε ταχείες και εντυπωσιακές πρώτες επιτυχίες στην παρούσα σύρραξη. Αλλά η εξάλειψη του διεσπαρμένου πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, μεγάλο μέρος του οποίου είναι υπόγειο, είναι πολύ πιο περίπλοκη από την καταστροφή στόχων επί του εδάφους.

Ορισμένοι επικριτές, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, φοβούνται πως ως αποτέλεσμα γινόμαστε μάρτυρες μιας επανάληψης των αρχικών σταδίων του πολέμου του 2003 στο Ιράκ. Και αυτός υποτίθεται πως γινόταν για να αποτραπεί η διάδοση πυρηνικών, με την παρασκηνιακή φιλοδοξία της αλλαγής καθεστώτος. Μετά τις αρχικές επιτυχίες του υπό αμερικανική ηγεσία συνασπισμού, μετατράπηκε σε ένα αιματηρό τέλμα.

Είναι πολύ πιθανό, ωστόσο, πως ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν θα ακολουθήσει το δικό του διακριτό μονοπάτι. Ένα σενάριο που ανησυχεί τους δυτικούς αξιωματούχους του τομέα της ασφάλειας αφορά σε ένα απελπισμένο ιρανικό καθεστώς που αποφασίζει να αντεπιτεθεί με μη συμβατικά μέσα.

Όπως το έθεσε ένας ανώτατος υπεύθυνος χάραξης πολιτικής, «ο λόγος που αυτό δεν έχει ακόμα μετατραπεί σε Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι πως το Ιράν φαίνεται να έχει πολύ περιορισμένα μέσα για να αντεπιτεθεί συμβατικά». Ένας άλλος ανώτατος αξιωματούχος λέει πως μπορεί επίσης να υπάρχουν περιορισμοί στην ικανότητα της ισραηλινής κυβέρνησης να συνεχίσει με την ίδια ένταση τις μάχες επειδή η χώρα έχει περιορισμένο «βάθος πυριτιδαποθήκης» (αποθέματα όπλων, στην μη-αργκό).

Αν το ιρανικό καθεστώς πιστεύει πως, παρ’ ολ’ αυτά, θα υποστεί μια βαριά ήττα σε μια συμβατική σύγκρουση, θα έρθει αντιμέτωπο με μια δύσκολη επιλογή. Θα μπορούσε ταπεινά να αποδεχθεί την κατάσταση και να προσπαθήσει να διαπραγματευτεί για να γλιτώσει τους μπελάδες. Ή θα μπορούσε να κλιμακώσει με μη συμβατικά μέσα.

Αυτό το όριο είναι πολύ πιο πιθανό να ξεπεραστεί αν το καθεστώς πιστέψει πως βρίσκεται σε μια μάχη επιβίωσης και πως χρειάζεται να επιδείξει τη δύναμή του στον ιρανικό λαό και στον κόσμο. Η οργή και η επιθυμία για εκδίκηση δεν θα πρέπει να υποτιμώνται.

Στην Ουάσιγκτον και στις Βρυξέλλες υπάρχουν ανησυχίες πως αν το ιρανικό καθεστώς στριμωχτεί, μπορεί να ξεσπάσει από απόγνωση.

Στο πρόσφατο παρελθόν, οι ΗΠΑ κατηγόρησαν το Ιράν ότι έχει κρυφά προγράμματα βιολογικών και χημικών όπλων. Αν αυτοί οι φόβοι είναι σωστοί, η Τεχεράνη μπορεί να έχει τα μέσα να αντεπιτεθεί σε ισραηλινούς ή αμερικανικούς στόχους με θανατηφόρο τρόπο τον οποίο δεν θα αποδεχτεί ότι χρησιμοποίησε.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας έχει επίσης δηλώσει πως το Ιράν έχει σημαντικό απόθεμα ουρανίου το οποίο είναι εμπλουτισμένο στο 60%. Θεωρείται γενικά πως η Τεχεράνη θα χρειάζονταν να φτάσει σε εμπλουτισμό 90% για να φτιάξει ένα πυρηνικό όπλο. Αυτό θα μπορούσε να γίνει σε διάστημα ημερών -αν και η κατασκευή όπλων θα χρειάζονταν πολύ περισσότερο χρόνο.

Όμως, οι ειδικοί σε θέματα όπλων σημειώνουν πως είναι εφικτό να δημιουργηθεί ένα «χονδροειδές» πυρηνικό όπλο με ουράνιο εμπλουτισμένο στο 60%. Οι David Albright και Sarah Burkhard του think tank Institute for Science and International Security γράφουν πως «ένα επίπεδο εμπλουτισμού 60% είναι αρκετό για να δημιουργηθεί ένα σχετικά συμπαγές πυρηνικό εκρηκτικό· ο περαιτέρω εμπλουτισμός στο 80% ή στο 90% δεν είναι απαραίτητος». Αυτού του είδους το όπλο θα ήταν κατάλληλο για «χρήση με ένα ακατέργαστο σύστημα παράδοσης όπως ένα αεροσκάφος, ένα κοντέινερ μεταφοράς, ή ένα φορτηγό, ικανό να εδραιωθεί το Ιράν ως μια πυρηνική δύναμη».

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Το Ιράν θα μπορούσε να επιλέξει να επιδείξει ένα πρωτόγονο πυρηνικό όπλο για να προσπαθήσει να σοκάρει το Ισραήλ ώστε να βάλει τέλος στον πόλεμο. Μια άλλη πιθανότητα είναι πως θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια «βρώμικη βόμβα» -που χρησιμοποιεί συμβατικά εκρηκτικά για να διασπείρει ραδιενεργό υλικό. Το είδος του σεναρίου που ανησυχεί τους ειδικούς είναι η χρήση ενός πλοίου για να πυροδοτηθεί ένας μηχανισμός κοντά στο ισραηλινό λιμάνι της Χάιφα.

Αυτές είναι οι εκτιμήσεις που εξετάζονται -όχι μόνο από το Ισραήλ, αλλά και από τις ΗΠΑ. Θεωρείται γενικά πως μόνο η Αμερική διαθέτει βόμβες αρκετά ισχυρές για να έχει πιθανότητα να καταστρέψει την υπόγεια πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν στο Φορντό.  

Υπάρχουν πολλοί στην Ουάσιγκτον που πιστεύουν (ή φοβούνται) πως οι ΗΠΑ θα συμμετέχουν σε ένα δεύτερο στάδιο της εκστρατείας βομβαρδισμών, σε μια προσπάθεια να καταστρέψει το Φορντό και να τελειώσει το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του Ιράν. Αλλά δεν υπάρχει εγγύηση πως ακόμα και μια επίθεση  στο Φορντό στην οποία θα ηγείται η Αμερική θα μπορούσε να το επιτύχει. Ο Ehud Barak, πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, γράφει πως «η αλήθεια είναι ότι ακόμα και οι Αμερικάνοι δεν μπορούν να καθυστερήσουν την απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν για περισσότερο από λίγους μήνες».  

Ο Barak υποστηρίζει πως ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι το Ιράν δεν θα γίνει ποτέ πυρηνικό είναι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ «να κηρύξουν πόλεμο κατά του ίδιου του καθεστώτος μέχρις ότου καταρρεύσει».

Αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένως δεσμευτεί να είναι ο ειρηνοποιός και έχει ζητήσει Ιράν και Ισραήλ να καταλήξουν σε συμφωνία. Μόλις τον περασμένο μήνα σε μια ομιλία-ορόσημο στο Ριάντ περιφρόνησε την ιδέα πως οι εξωτερικοί παράγοντες μπορούν να φέρουν θετική αλλαγή στη Μέση Ανατολή δια της βίας.

Θα ήταν υπέρτατη ειρωνεία -και μια τρομερή αποτυχία πολιτικής- αν ο Τραμπ βρίσκονταν να έχει παρασυρθεί σε έναν ακόμα πόλεμο για αλλαγή καθεστώτος στη Μέση Ανατολή.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation