Γιατί σέρνει τα πόδια της με το σχέδιο Ντράγκι η Ευρώπη

Έναν χρόνο αφότου η ογκώδης έκθεση του Μάριο Ντράγκι καλούσε στην ΕΕ να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα πως το μπλοκ υστερεί ακόμα περισσότερο έναντι των παγκόσμιων ανταγωνιστών του.

Παρά τις προσπάθειες για ενίσχυση της ανθεκτικότητας εν όψει των δασμών του Τραμπ και των απαιτήσεών του η Ευρώπη να χρηματοδοτήσει μεγαλύτερο μέρος της άμυνάς της, ο Ντράγκι προειδοποίησε πως η «απραξία» στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις από τις Βρυξέλλες και τα κράτη της ΕΕ «απειλεί όχι μόνο την ανταγωνιστικότητά μας αλλά και την ίδια μας την κυριαρχία».

Ήταν μια καταδικαστική ετυμηγορία, αλλά όχι άδικη. Από τις 383 συστάσεις του Ντράγκι, συμπεριλαμβανομένης της ενοποίησης των κεφαλαιαγορών, της ενίσχυσης των αλυσίδων προμήθειας και της ευθυγράμμισης των επιχειρηματικών κανονισμών, ένας έλεγχος του European Policy Innovation Council έδειξε πως μόλις το 11% είχε υιοθετηθεί.

Αναλυτές της Deutsche Bank βρήκαν πως η μεγαλύτερη πρόοδος σημειώθηκε στην ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, όπου ήταν πιο έντονη η αίσθηση του επείγοντος, καθώς και σε τομείς λιγότερης αντίστασης όπως η μείωση της γραφειοκρατίας –αν και αυτό κάποιες φορές έγινε με αδέξιους τρόπους.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν επιχειρηματολογήσει πως η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και οι ηγέτες των κρατών-μελών είναι απασχολημένοι με τον χειρισμό των δασμολογικών απειλών του Τραμπ και των αλλοπρόσαλλων πολιτικών του για την Ουκρανία.

Οι πραγματικότητες είναι πιο περίπλοκες. Πολλές από τις συστάσεις του Ντράγκι έχουν υιοθετηθεί στο πρόγραμμα εργασίας της Κομισιόν. Τον Ιανουάριο, οι Βρυξέλλες αποκάλυψαν μια Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας, που συμπύκνωνε κάποιες από τις βασικές του ιδέες σε συγκεκριμένους στόχους, όπως η αναθεώρηση των κεφαλαιακών κανόνων ώστε να επιτρέπεται στις τράπεζες να επενδύουν πιο ελεύθερα καθώς και οι κοινές αγορές κρίσιμων πρώτων υλών. Αλλά το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ δεν έχει επιδιώξει ορισμένες από τις πιο θαρραλέες ιδέες του Ντράγκι, όπως η κοινή χρηματοδότηση ζωτικών στρατηγικών βιομηχανιών και έργων υποδομής.  

Έτσι, οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει από μόνες τους να χρηματοδοτήσουν το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανικής πολιτικής και των επενδυτικών αποφάσεων. Πολλές βασικές μεταρρυθμίσεις όπως αυτές που επηρεάζουν τη φορολογική πολιτική, τις αγορές εργασίας και τις συντάξεις πρέπει να επιδιωχθούν σε επίπεδο κρατών μελών –όπου αφθονούν τα πολιτικά εμπόδια και οι εθνικές ευαισθησίες.

Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές εύκολες πολιτικές που θα μπορούσαν να επιδιωχθούν ταχύτερα. Η ενιαία αγορά εξακολουθεί να απέχει πολύ από το να είναι ολοκληρωμένη· η πρόοδος προς μια ένωση κεφαλαιαγορών για τη δημιουργία μιας βαθύτερης δεξαμενής χρηματοδότησης από τις διασκορπισμένες και ρηχές αγορές χρήματος της Ευρώπης, είναι υπερβολικά μικρή.

Ένας τομέας που αξίζει μια ώθηση είναι το «28ο καθεστώς» -ή το να δοθεί η δυνατότητα στις εταιρείες να συσταθούν απευθείας βάσει ενός πανευρωπαϊκού νομικού κώδικα που θα συνυπάρχει με τα 27 εθνικά νομικά συστήματα.

Αυτό θα επιτρέψει στις εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των start-ups, να επεκταθούν πέρα από τα σύνορα της ΕΕ χωρίς να χρειάζεται να αντιμετωπίζουν κάθε φορά νέους κανόνες, επιτρέποντάς τους να αναπτυχθούν πολύ πιο γρήγορα και να αξιοποιήσουν το δυναμικό που υποτίθεται ότι προσφέρει η ενιαία αγορά των 450 εκατομμυρίων καταναλωτών.

Ο Ντράγκι ζήτησε επίσης την επίσπευση της αναθεώρησης των κανόνων συγχωνεύσεων που είχε προτείνει, και οι οποίες πραγματοποιούνται τώρα από την επικεφαλής ανταγωνισμού της ΕΕ, Τερέζα Ριμπέρα.

Είναι σημαντικό οι μεταρρυθμίσεις εδώ να είναι σωστές. Αλλά η παρουσίαση της αναθεώρησης έχει επιβραδύνει την εταιρική δραστηριότητα, καθώς τα στελέχη των επιχειρήσεων περιμένουν για σαφήνεια προτού λάβουν επενδυτικές αποφάσεις.

Εκεί που δεν μπορούν να συμφωνήσουν όλες οι πρωτεύουσες, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να σχηματίσουν «συμμαχίες των προθύμων» για να προχωρήσουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Πάνω απ’ όλα, η προτεραιότητα είναι να ξεφύγουμε από την αδράνεια που, όπως σημειώνει ο Ντράγκι, κάποιες φορές παρουσιάζεται ακόμα και ως «σεβασμός στο κράτος δικαίου».

Στην πραγματικότητα, λέει, αντιπροσωπεύει τον εφησυχασμό. Τραμπ ή όχι, είναι μια πολυτέλεια που η άκαμπτη ΕΕ δεν μπορεί να αντέξει.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation