Όπως οι πυγμάχοι πριν από έναν αγώνα πρωταθλήματος, η Αμερική και η Κίνα ανταλάσουν ύβρεις. Την περασμένη εβδομάδα, ο Σκοτ Μπέσεντ, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, είπε πως σε ό,τι αφορά την μεγάλη αντιπαράθεση για το εμπόριο, «είναι η Κίνα εναντίον του κόσμου». Αν το Πεκίνο δεν ανακαλέσει την απειλή του να περιορίσει την εξαγωγή σπάνιων γαιών, σύμφωνα με τον Μπέσεντ, ο κόσμος θα πρέπει να αποσυνδεθεί από την Κίνα.Από την πλευρά του, το Πεκίνο χαρακτήρισε την απειλή της κυβέρνησης Τραμπ να επιβάλλει δασμούς 100% στην Κίνα «ένα τυπικό παράδειγμα των δυο μέτρων και δυο σταθμών των ΗΠΑ». Σε προηγούμενο στάδιο της δασμολογικής σύγκρουσης, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας δημοσιοποίησε βίντεο του Μάο Τσετούνγκ κατά τη διάρκεια του πολέμου της Κορέας, στο οποίο διακήρυττε πως «όσο και αν διαρκέσει ο πόλεμος, δεν θα υποκύψουμε ποτέ».
Ενώ, όμως, οι δυο πλευρές ποζάρουν σαν τους πυγμάχους την ώρα του ζυγίσματος, ταυτόχρονα προετοιμάζονται για να μιλήσουν. Ο Μπέσεντ σχεδιάζει να συναντηθεί με τους Κινέζους εταίρους του αυτήν την εβδομάδα. Υπάρχουν ξεκάθαρα σημάδια πως ο πρόεδρος Τραμπ ψάχνει για μια συμφωνία. Έχει χαρακτηρίσει τους δασμούς 100% μη βιώσιμους και ανακοίνωσε πως εξακολουθεί να θαυμάζει τον «εξαιρετικά αξιοσέβαστο» πρόεδρο Σι.
Η προθυμία της Αμερικής για ένα deal πιθανόν να αντανακλά μια συνειδητοποίηση πως -αν οι δυο πλευρές πραγματικά αρχίσουν να ανταλλάσσουν εμπορικά πλήγματα- η Κίνα είναι αυτή που έχει τη μεγαλύτερη πιθανότητα να ρίξει στο καναβάτσο τον αντίπαλό της.
Όταν ο Τραμπ άρχισε τον εμπορικό του πόλεμο, η εναρκτήρια υπόθεσή του ήταν πως επειδή η Αμερική αγοράζει πολλά περισσότερα από την Κίνα απ’ όσο η Κίνα από την Αμερική, οι ΗΠΑ ήταν αυτές που είχαν το πλεονέκτημα.
Αυτό μπορεί να ίσχυε, αν οι ΗΠΑ μπορούσαν εύκολα να αντικαταστήσουν όλα τα αγαθά που αγοράζουν από την Κίνα. Αλλά για ορισμένα βασικά εμπορεύματα, η Κίνα είναι μακράν ο κυρίαρχος προμηθευτής.
Η πιο προφανής κατηγορία είναι οι σπάνιες γαίες και τα κρίσιμα ορυκτά των οποίων την εξαγωγή η Κίνα απειλή τώρα να περιορίσει αυστηρά. Οποιοσδήποτε παρακολουθεί την εμπορική συμπλοκή μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Πεκίνου θα μπορούσε να δει αυτή τη γροθιά να έρχεται από μίλια μακριά. Τον περασμένο Αύγουστο έγραψα ένα άρθρο με τίτλο «Η Κίνα έχει στήσει μια παγίδα σπάνιων γαιών για τη Δύση» (China has laid a rare earths trap for the west). Τώρα αυτή η παγίδα έχει ανοίξει.
Οι ΗΠΑ γνωρίζουν πως αν αυτοί οι νέοι περιορισμοί τεθούν σε ισχύ τον Δεκέμβριο, όπως απειλεί η Κίνα, σύντομα ορισμένες αμερικανικές γραμμές παραγωγής θα σταματήσουν.
Για να πλήξει τις ΗΠΑ, η Κίνα θα έπρεπε να περιορίσει τις εξαγωγές προς ολόκληρο τον κόσμο -αλλιώς οι ΗΠΑ ίσως μπορέσουν να αγοράσουν αυτό που χρειάζονται μέσω τρίτων μερών. Αλλά η πρόβλεψη του Μπέσεντ πως ο υπόλοιπος κόσμος θα τρέξει να υποστηρίξει την Αμερική είναι αμφίβολη, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ έχουν χάσει τόση πολλή καλή πίστη μετά την επιβολή δασμών εξίσου σε φίλους και εχθρούς.
Οι εμπορικές πολιτικές του Τραμπ είναι τόσο ευρέως αντιπαθείς που θα υπάρξουν ορισμένες χώρες που σιωπηρά επευφημούν την Κίνα.
Οι σπάνιες γαίες αυτή τη στιγμή φαίνεται να είναι το πιο ισχυρό όπλο της Κίνας. Υπάρχουν όμως και άλλα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αν κλιμακωθεί περαιτέρω ο εμπορικός πόλεμος. Μια νέα ανάλυση που εκδόθηκε την περασμένη εβδομάδα έδειξε πως η Κίνα είναι ο μοναδικός προμηθευτής βασικών χημικών που χρησιμοποιούνται ευρέως στα φαρμακευτικά προϊόντα -συμπεριλαμβανομένων των αντιβιοτικών και των θεραπειών για καρδιολογικά προβλήματα, για καρκίνο και για αλλεργίες.
Η μελέτη βρήκε πως συνολικά σχεδόν 700 φάρμακα που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ εξαρτώνται από συστατικά που παράγονται αποκλειστικά στην Κίνα.
Καθώς οι γεωπολιτικές και εμπορικές εντάσεις έχουν κλιμακωθεί μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, και οι δυο χώρες έχουν ψάξει για σημεία πίεσης που μπορούν να χρησιμοποιήσουν. Αλλά η αμερικανική έρευνα, μέχρι στιγμής, υπήρξε λιγότερο επιτυχημένη.
Όταν οι ΗΠΑ στόχευσαν την Huawei με κυρώσεις και απαγόρευσαν στις αμερικανικές εταιρείες να της πωλούν τσιπ υπολογιστών, ορισμένοι προέβλεψαν μια επώδυνη πτώση και τον θάνατο μιας κορυφαίας κινεζικής τεχνολογικής εταιρείας. Αλλά η Huawei κατάφερε να ανακάμψει με τσιπ και τεχνολογία κατασκευασμένα στην Κίνα και τώρα φαίνεται πως γίνεται όλο και πιο δυνατή.
Οι ΗΠΑ έχουν επίσης επιδιώξει να διασφαλίσουν πως η Αμερική θα παραμείνει μπροστά στον αγώνα για την ανάπτυξη ΑΙ. Οι περιορισμοί στις εξαγωγές, όμως, απέτυχαν να αποτρέψουν την εμφάνιση του DeepSeek, μιας εξαιρετικά ικανής κινεζικής εναλλακτικής έναντι αμερικανικών πρωταθλητών όπως η OpenAI.
Αν οι ΗΠΑ δεν ανταποκριθούν σε αυτή την ευθυγράμμιση δυνάμεων μειώνοντας την εμπορική τους πίεση προς την Κίνα, τα μαθήματα θα πάνε πέραν των εμπορικών πολέμων. Οι δυο χώρες θα γνωρίσουν πως -αν ποτέ φτάσουμε στο σημείο του πολέμου για την Ταϊβάν- η Κίνα θα μπορεί να εφαρμόσει πραγματική πίεση στην αμερικανική οικονομία αρκετά γρήγορα. Δεδομένης της σημασίας των σπάνιων γαιών για κρίσιμα στρατιωτικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένου του μαχητικού αεροσκάφους F35, οι επιπτώσεις σε οποιονδήποτε πόλεμο θα μπορούσαν να είναι άμεσες.
Αλλά η Κίνα δεν θα έβγαινε αλώβητη από έναν παρατεταμένο εμπορικό πόλεμο. Είναι αλήθεια πως οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν τώρα μόνο το 10% των κινεζικών εξαγωγών. Αλλά με τη βιομηχανική οικονομία της χώρας να αντιμετωπίζει δυσκολίες με τη σημαντική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και υποτονική εγχώρια ζήτηση, πολλές κινεζικές εταιρίες χρειάζεται να εξάγουν για να επιβιώσουν και δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά οποιοδήποτε χαμένο μερίδιο αγοράς.
Ακόμα και υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν υπάρχουν αρκετές καλές θέσεις εργασίας για τους απόφοιτους πανεπιστημίου που παράγει η Κίνα. Οι επανειλημμένες διώξεις ανώτατων αξιωματούχων και στρατιωτικών ηγετών επίσης υπονομεύουν την εικόνα της γαλήνιας αυτοπεποίθησης στην κορυφή, που το Κομμουνιστικό κόμμα προσπαθεί να μεταδώσει.
Άρα, ακόμα και ένας «νικηφόρος» εμπορικός πόλεμος θα έβλαπτε την Κίνα. Οι ΗΠΑ και η Κίνα είναι δυο βαρέων βαρών δυνάμεις της παγκόσμιας οικονομίας. Όταν δυο πυγμάχοι έρχονται αντιμέτωποι στο ρινγκ, ο ένας συνήθως κηρύσσεται νικητής της ημέρας. Αλλά πολύ συχνά και οι δυο πυγμάχοι υφίστανται μακροχρόνια βλάβη.
© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation