Crash test: Ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών vs Bitcoin

Δηλώστε τώρα συμμετοχή στα σεμινάρια "Επενδύσεις και trading στα κρυπτονομίσματα" που διοργανώνει το Euro2day.gr με το Βασίλη Παζόπουλο, πιστοποιημένο επενδυτικό σύμβουλο με πολυετή ενασχόληση στο χώρο των κρυπτονομισμάτων. Αποφύγετε τις παγίδες και μεγιστοποιήστε την απόδοσή σας με μεθόδους και τακτικές που έχουν αποδείξει την αξία τους στην πράξη! Δηλώστε συμμετοχή τώρα σε προνομιακή τιμή Early Bird.

Ο Μεξικανός Agustín Guillermo Carstens, γενικός διευθυντής της BIS (Bank for International Settlements ή Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών) και πρώην κεντρικός τραπεζίτης του Μεξικό, θεωρεί τον «απόλυτο έλεγχο» των κεντρικών τραπεζών ως κάτι θετικό. Επιτέλους θα έχουμε την τεχνολογική δυνατότητα να μάθουμε ποιος στέλνει σε ποιον και το τελευταίο δολάριο. Κάτι που δεν μπορούσαμε να έχουμε με τα χαρτονομίσματα, τα οποία θα αντικατασταθούν από τα CBDCs (ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών), ισχυρίζεται!

«Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να υπάρχουν CBDCs. Δεν λύνουν κανένα πρόβλημα. Στο μόνο που χρησιμεύουν είναι να παρακολουθούν κάθε συναλλαγή, να εφαρμόσουν αρνητικά επιτόκια, να αντλήσουν απευθείας φορολογικά έσοδα από τον τραπεζικό σου λογαριασμό». Ποιος εκφράζει αυτές τις αιρετικές απόψεις; Ο Neel Kashkari, Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Μινεάπολης των ΗΠΑ. (στο 14' του βίντεο).

Ομολογώ πως ο Neel είναι ο αγαπημένος μου κεντρικός τραπεζίτης από τότε που δήλωσε στην τηλεόραση πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα διαθέτει «άπειρο ποσό μετρητών». Μια κυνική ομολογία, ότι δεν υπάρχει τίποτα απολύτως που να σταματήσει μια Κεντρική Τράπεζα από το να δημιουργεί όσα χρήματα επιθυμεί. Χωρίς αντίκρισμα, κυριολεκτικά από κοπανιστό αέρα.

Βέβαια δεν είμαι σίγουρος πως πρόκειται για ιδιαίτερα διορατικό άνθρωπο. Πέρσι είχε αναφέρει πως το Bitcoin δεν έχει καμιά χρησιμότητα, πέρα από τη χρηματοδότηση παράνομων δραστηριοτήτων όπως ναρκωτικά και πορνεία. «Δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στο να δημιουργήσω το δικό μου Bitcoin και να το ονομάσω Neelcoin», πρόσθεσε. Πραγματικά μένεις άφωνος από το πόσο αμαθής μπορεί να είναι κάποιος σε τόσο υψηλή θέση στο τραπεζικό σύστημα. Εσκεμμένα; Από άγνοια; Ποιος ξέρει…

Η αλήθεια είναι πως πράγματι, ο καθένας μπορεί εύκολα και γρήγορα να φτιάξει δικό του coin, λόγω του ότι είναι λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Είναι σαν να φτιάχνεις ένα site στο Internet. Ο καθένας μπορεί. Το θέμα όμως δεν είναι να το φτιάξεις. Είναι να έχει επιτυχία. Να το επισκέπτεται κόσμος που να ενδιαφέρεται γι’ αυτά που περιέχει. Αυτό δεν μπορεί να το κάνει ο καθένας. Ούτε να το καταλάβουν όλοι, όπως μας απέδειξε ο Neel.

Η έρευνα για το ψηφιακό ευρώ της ΕΚΤ και το Bitcoin

Ας γυρίσουμε όμως στα CBDCs. Όσον αφορά την ΕΚΤ, ο Όλι Ρεν (ο Φινλανδός που είχε αναφωνήσει το περίφημο «kalo koyragio» το 2010), ο οποίος είναι σήμερα υπεύθυνος χάραξης πολιτικής, αποκάλυψε ότι η έρευνα για το ψηφιακό ευρώ συνεχίζεται κανονικά και αναμένεται να ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2023. Ισχυρίζεται πως θα έχει πολλαπλά οφέλη, όπως η διευκόλυνση των διασυνοριακών πληρωμών σε μια όλο και πιο ψηφιακή οικονομία, την ενίσχυση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την οικονομική αποτελεσματικότητα.

Πριν από λίγες ημέρες, εκδόθηκε άλλο ένα Working Paper από την ΕΚΤ. Η έρευνα παρουσιάζει τον ρόλο του ευρωπαϊκού ψηφιακού νομίσματος, ενώ μέρος της δημοσίευσης αναφέρεται στη λύση του Bitcoin. Αναγνωρίζει ότι η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT) επιλύει το λεγόμενο πρόβλημα της «διπλής δαπάνης», δηλαδή να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί πάνω από μία φορά μια ψηφιακή αξία, χωρίς να απαιτείται η διασφάλιση κάποιου τραπεζικού ιδρύματος.

Από εκεί και πέρα, το χάος. Οι ερευνητές δείχνουν την ίδια δυνατότητα κατανόησης στο φαινόμενο του Bitcoin που συναντάμε και στον Kashkari: Απολύτως καμία. Διενεργώντας όσο πιο επιφανειακή έρευνα γίνεται, αναφέρουν πως το blockchain του Bitcoin διενεργεί από 3 μέχρι 7 συναλλαγές το δευτερόλεπτο, ενώ η Visa διαθέτει δυνατότητα μέχρι 65.000.

Πράγματι, έχουν δίκιο. Η Visa είναι πολύ πιο γρήγορη. Μόνο που δεν είναι νόμισμα! Είναι σύστημα πληρωμών. Μπορεί να φαίνεται σε εμάς τους καταναλωτές ότι η πληρωμή γίνεται σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, αλλά η διαδικασία δεν είναι ολοκληρωμένη. Περνούν ημέρες ή και εβδομάδες μέχρι να γίνει η εκκαθάριση μεταξύ τραπεζικών ιδρυμάτων. Μέχρι τότε, οι τράπεζες ανταλλάσσουν IOU, όχι ευρώ.

Στο Bitcoin, ακόμα και μια διεθνής συναλλαγή επικυρώνεται χωρίς να απαιτείται κανένα άλλο στάδιο, μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας. Δεν απαιτούνται εκκαθαριστές, backoffice, κοστοβόρες υποδομές. Η αξία μεταφέρεται από τον έναν στον άλλο και τέλος. Δεν έχει άλλο. Όπως γίνεται με τα χαρτονομίσματα.

Ο χρυσός είχε παρόμοια μειονεκτήματα στις καθημερινές συναλλαγές. Βαρύς, δυσκίνητος, δεν μπορούσε να διαιρεθεί σε μικρά κομμάτια για να τον ανταλλάξεις με μικρής αξίας αγαθά. Πώς λύθηκε το πρόβλημα; Έβαλαν τον χρυσό σε ένα χρηματοκιβώτιο και δημιούργησαν ένα χάρτινο πιστοποιητικό κατοχής χρυσού. Οικοδόμησαν ένα δεύτερο επίπεδο, πάνω από το πρώτο. Οι άνθρωποι δέχονταν τα τραπεζογραμμάτια, γιατί πίστευαν πως αντιστοιχούσαν σε ορισμένη ποσότητα χρυσού. Το μέταλλο παρέμενε στα χρηματοκιβώτια.

Από τα τραπεζογραμμάτια που εξέδιδε κάθε τράπεζα ξεχωριστά, βάσει του χρυσού που διέθετε στο χρηματοκιβώτιό της, περάσαμε στα χαρτονομίσματα, όπου εκδότης ήταν η κεντρική τράπεζα. Κατόπιν, όταν το επέτρεψε η τεχνολογία, έγιναν ηλεκτρονικά. Με αυτό τον τρόπο διευκόλυναν ακόμα περισσότερο τις συναλλαγές. Αργότερα περάσαμε στην πίστωση. Όλα αυτά δεν είναι τίποτε άλλο παρά διαφορετικής μορφής νομισματικά στρώματα.

Το μέλλον του Bitcoin

Στην ίδια κατεύθυνση βαδίζει το Bitcoin. Για τις καθημερινές συναλλαγές δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιείται το ίδιο αλλά ένα υποκατάστατό του. Όπως για τον χρυσό υπήρξαν τα τραπεζογραμμάτια ή για τα χαρτονομίσματα η Visa.

Είναι γεγονός πως δεν βολεύει, για την ώρα, τον καταναλωτή να χρησιμοποιεί το Bitcoin. Αυτό όμως είναι θέμα χρόνου να λυθεί. Ήδη η Visa και η MasterCard έχουν αρχίσει να συνδέονται με το ηλεκτρονικό μας πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων, όπως συνδέονται σήμερα με τον τραπεζικό μας λογαριασμό σε ευρώ ή δολάρια.

Ας αφήσουμε όμως τις μεγάλες εταιρείες πληρωμών. Ας περιοριστούμε αποκλειστικά στο οικοσύστημα του Bitcoin. Εκεί τον ρόλο της Visa παίρνει το Lightning Network. Ένα Layer 2 αποκεντρωμένο δίκτυο, σχεδιασμένο πάνω από το Βασικό Επίπεδο (ονομάζεται επίσης Επίπεδο 1) του Bitcoin. Σε άλλες τεχνολογίες θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το Διαδίκτυο είναι επίπεδο 1 (επίπεδο πρωτοκόλλου) και επίπεδο 2 είναι το Google, μια υπηρεσία που βασίζεται στο Διαδίκτυο.

Με το Lightning Network επιτυγχάνεται ένας απίστευτα υψηλός αριθμός συναλλαγών (πολύ υψηλότερος από τη Visa και τη MasterCard), στιγμιαία, σε όλο τον κόσμο, με σχεδόν μηδενικές χρεώσεις. Η Strike, η εταιρεία με τα POS που βασίζεται στην τεχνολογία Lightning Network, έχει ξεκινήσει συναλλαγές με δολάρια και χρεώνει 0,05%, αντί για περίπου 3% της Visa. Γιατί χρεώνει πιο φτηνά; Επειδή, εκμεταλλευόμενη τη νέα τεχνολογία, το κόστος της είναι σχεδόν μηδενικό!

Αν λοιπόν θέλουμε να συγκρίνουμε πορτοκάλια με πορτοκάλια και όχι πορτοκάλια με πολυθρόνες, θα πρέπει να συγκρίνουμε Bitcoin με ευρώ ή Lightning Network με Visa. Οτιδήποτε διαφορετικό το μόνο που καταφέρνει είναι να αποκαλύπτει άγνοια για βασικές έννοιες. Μια άγνοια η οποία δικαιολογείται σε απλούς πολίτες, αλλά είναι απαράδεκτο όταν τη συναντάμε στα ακριβοπληρωμένα τραπεζικά στελέχη.

Τότε γιατί το Lightning Network δεν έχει αναπτυχθεί όσο αρμόζει στα πλεονεκτήματά του; Επειδή δεν έχει φτάσει ακόμα σε μια κρίσιμη μάζα. Ωστόσο αυτό αλλάζει ραγδαία όπως μας φανερώνει το παρακάτω διάγραμμα. Αναπτύσσεται εκθετικά και μάλιστα παρά την υποχώρηση της τιμής του Bitcoin.

CBDCs VS Bitcoin

Με δύο λόγια, ποια είναι η διαφορά CBDCs και Bitcoin; Στα πρώτα έχουμε κυβερνήτες χωρίς κανόνες. Οι κεντρικές τράπεζες θα έχουν τον απόλυτο έλεγχο στα χρήματά μας. Κατ' αρχάς θα μαθαίνουν για ποιο λόγο τα χρησιμοποιούμε. Θα συγκεντρώνουν τόσες πληροφορίες που η Στάζι, η KGB και η CIA θα σκότωναν να τις αποκτήσουν. Κατόπιν, είναι στην απόλυτη ευχέρειά τους να τα παγώνουν ή να τα κατασχέσουν. Αρκεί το πάτημα ενός κουμπιού.

Αν τα CBDCs αντικαταστήσουν τα μετρητά, όπως είναι το όραμα του Carstens που αναφέραμε στην αρχή, μια κεντρική τράπεζα θα μπορεί να επιβάλει αρνητικά επιτόκια της τάξης του -10% ή -20% ή όσο επιθυμεί. Οι καταθέτες δεν έχουν τρόπο να προφυλαχθούν. Αν δεν υπάρξει η δυνατότητα να αποσύρουν τα χρήματά τους, η μόνη τους διέξοδος για να μην τα χάσουν είναι να τα επενδύσουν ή να τα ξοδέψουν.

Να αγοράσουν τι, όμως; Μόνο όσα αγαθά τούς επιτρέπουν! Σας ακούγεται υπερβολικό; Ο Jon Cunliffe, υποδιοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, μας το εξήγησε με ένα παράδειγμα: «Θα δίνετε στα παιδιά σας χρήματα, αλλά θα μπορούν να είναι προγραμματισμένα έτσι ώστε να μην μπορούν να αγοράζουν γλυκά». Προσέξτε πόσο όμορφα παρουσιάζει τη δυνατότητά τους να μας απαγορεύουν να αποκτήσουμε τα προϊόντα που δεν θέλουν!

Ποια είναι η άμυνά μας σε αυτή τη δυστοπία; Καλά το καταλάβατε: το Bitcoin. Το μοναδικό νομισματικό σύστημα που έχει κανόνες αλλά όχι κυβερνώντες. Που μας απαλλάσσει από την αβεβαιότητα, και κυρίως την αυθαιρεσία του ανθρώπινου παράγοντα. Η μοναδική ορατή διέξοδος για να ξεφύγουμε από τον ασφυκτικό έλεγχο, να διατηρήσουμε μια στοιχειώδη ιδιωτικότητα στις συναλλαγές. Ένα ατομικό δικαίωμα που αναφέρεται στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που υιοθετήθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Σας ακούγονται τραβηγμένα όλα αυτά. Πώς είμαστε τόσο σίγουροι πως οι κεντρικοί τραπεζίτες θα χρησιμοποιήσουν αυτή τη δύναμη εναντίον μας; Η απάντηση δίνεται από το γνωστό απόφθεγμα: «Η εξουσία έχει την τάση να διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα».

Παρόλο που όλα αυτά ακούγονται ανησυχητικά, υπάρχει και το καλό σενάριο. Υπάρχει περίπτωση η ολιγομελής τραπεζική ελίτ να αποτελείται από καλόψυχους και σοφούς ανθρώπους, οι οποίοι βάζουν πάνω από όλα το «κοινό καλό». Οκ, το παρακάναμε. Όσο καλοπροαίρετος και να είναι κάποιος, είναι προφανές ότι αυτή η ειδυλλιακή εικόνα ελάχιστη σχέση έχει με την πραγματικότητα. Ακόμα όμως και στην απίθανη περίπτωση που κάτι τέτοιο ισχύει σήμερα, ποιος μας διαβεβαιώνει ότι οι συνθήκες δεν θα αλλάξουν αύριο;

Για αυτό οι φίλοι των crypto θεωρούν συνετό να διαθέτουν εναλλακτική. Ένα πιθανό ανάχωμα, πριν στερηθούμε εντελώς τον έλεγχο της προάσπισης των ατομικών δικαιωμάτων και των ελευθεριών μας. Κι ας μη χρειαστεί ποτέ. Στεκόμαστε μπροστά στο φλεγόμενο σπίτι του γείτονα και βρίσκεται δίπλα μας κάποιος που προσφέρει ασφάλεια πυρός. Δεν θα την πάρουμε;

Σεμινάρια και βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα

Τα σεμινάρια θα συνεχίσουν ξανά από Σεπτέμβρη. Μπορείτε όμως να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin» από το https://www.media2day.gr/seminars και στα βιβλιοπωλεία. Οι κάτοικοι του εξωτερικού μπορούν να το παραγγείλουν από το Amazon.

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς