Το αμείλικτο δίλημμα της τεχνητής νοημοσύνης

Δηλώστε τώρα συμμετοχή στα σεμινάρια "Επενδύσεις και trading στα κρυπτονομίσματα" που διοργανώνει το Euro2day.gr με το Βασίλη Παζόπουλο, πιστοποιημένο επενδυτικό σύμβουλο με πολυετή ενασχόληση στο χώρο των κρυπτονομισμάτων. Αποφύγετε τις παγίδες και μεγιστοποιήστε την απόδοσή σας με μεθόδους και τακτικές που έχουν αποδείξει την αξία τους στην πράξη! Δηλώστε συμμετοχή τώρα σε προνομιακή τιμή Early Bird.

Από τις απαρχές της ιστορίας η ανθρωπότητα στηρίχθηκε σε μια δοκιμασμένη προσέγγιση, όσο αφορά την τεχνολογική εξέλιξη: μάθαινε από τα λάθη της. Ανακαλύψαμε τη φωτιά, προκαλέσαμε επανειλημμένως φωτιά εκεί που δεν έπρεπε, αλλά έπειτα εφηύραμε τον πυροσβεστήρα, την έξοδο κινδύνου, τον συναγερμό, την πυροσβεστική.

Κατόπιν εφεύραμε το αυτοκίνητο. Τρακάραμε, είχαμε θύματα, αλλά κάποια στιγμή προνοήσαμε να ανακαλύψουμε τις ζώνες ασφαλείας, τους αερόσακους. Μέχρι σήμερα, οι τεχνολογίες μας έχουν προκαλέσει σχετικά λίγα και περιορισμένα ατυχήματα. Οι ζημιές είναι μικρότερες από τα οφέλη τους.

Καθώς όμως αναπτύσσουμε διαρκώς πιο ισχυρές τεχνολογίες, θα φτάσουμε αναπόφευκτα σ' ένα σημείο όπου ακόμα και ένα μόνο ατύχημα θα μπορούσε να είναι τόσο ολέθριο ώστε να μην είναι αναστρέψιμο. Για ορισμένους, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ένας παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος που θα πυροδοτηθεί κατά λάθος ή και επίτηδες σε μια στιγμή τρέλας. Άλλοι εικάζουν πως το μοιραίο σφάλμα θα προέλθει από μια πανδημία που θα προκληθεί από βιολογικά όπλα.

Ωστόσο, δεν χρειάζεται να επικαλούμαστε τόσο ακραία παραδείγματα για να καταλήξουμε σ' ένα κρίσιμο συμπέρασμα: όσο ισχυρότερη γίνεται η τεχνολογία, τόσο λιγότερο θα πρέπει να στηριζόμαστε στη μέθοδο της δοκιμής και λάθους. Το βάρος πρέπει να πέφτει κυρίως στην πρόληψη και λιγότερο στην απόκριση στο κακό ενδεχόμενο. Να στραφούμε περισσότερο στην έρευνα για την ασφάλεια, με στόχο να αποτραπούν ατυχήματα που θα μπορούσαν να συμβούν έστω και μία φορά. Γι' αυτό άλλωστε η κοινωνία επενδύει περισσότερα στην ασφάλεια ενός πυρηνικού αντιδραστήρα και λιγότερα στην ασφάλεια μιας ποντικοπαγίδας.

Όλα αυτοί οι προβληματισμοί έχουν αρχίσει ξανά να εγείρονται υπό την αποκάλυψη των δυνατοτήτων της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ). Τα ερωτήματα δεν είναι μόνο κρίσιμα και συναρπαστικά από διανοητική άποψη, αλλά επίσης και από ηθική.

Η ηθική σημασία παρελθοντικών επιλογών της ανθρωπότητας υπήρξε και άλλοτε μεγάλη, αλλά ήταν πάντα περιορισμένη: ο άνθρωπος, ευκολότερα ή δυσκολότερα, έβρισκε πάντοτε τον τρόπο να ανακάμψει ακόμα και από τις χειρότερες επιδημίες, παρόλο που όλες οι μεγαλύτερες αυτοκρατορίες τελικά κατέρρευσαν.

Ωστόσο, αυτή τη φορά τα πράγματα ίσως είναι διαφορετικά: για πρώτη φορά ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να κατασκευάσει τεχνολογία ικανή να εξαλείψει οριστικά αιώνιες μάστιγες, όπως η φτώχεια, οι ασθένειες και ο πόλεμος. Ή να εξαφανίσει την ίδια την ανθρωπότητα. Πλέον έχει αρχίσει να χαράζει η εποχή όπου υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργηθούν κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες όπου να προσφέρει απλόχερα ευμάρεια και ευημερία όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία ή ένα εφιαλτικό παγκόσμιο κράτος παρακολούθησης τόσο ισχυρό, ώστε να μην μπορεί ποτέ να ανατραπεί.

Όλα αυτά εξαιτίας των επιπτώσεων της ανάπτυξης και τους τρόπου εφαρμογής της ΤΝ. Συνεπώς, πρωτίστως πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι στόχοι της νέα τεχνολογίας θα εναρμονίζονται με τους ανθρώπινους.

Προφανώς δεν πατάτε τα μυρμήγκια επειδή τα μισείτε, αν όμως είστε υπεύθυνος για την κατασκευή ενός έργου υδροηλεκτρικής ενέργειας και στην περιοχή που θα πλημμυρίσει υπάρχουν φωλιές μυρμηγκιών, τότε θα τα εξοντώσετε χωρίς τον παραμικρό δισταγμό. Το ερώτημα είναι πόσο πιθανό είναι να βρεθεί η ανθρωπότητα στη θέση των μυρμηγκιών.

Οι λόγοι που θα είχε μια ΤΝ να αφανίσει την ανθρωπότητα στο μέλλον μπορεί να μοιάζουν εξίσου ανεξιχνίαστοι σ' εμάς, όπως στα μυρμήγκια. Το κρίσιμο σημείο σε αυτό τον προβληματισμό, περιγράφεται μονολεκτικά: «στόχος».

Εφόσον νοημοσύνη σημαίνει ικανότητα επίτευξης στόχων, μια μηχανή με ΤΝ είναι εξ ορισμού πολύ καλύτερη στην επίτευξη των στόχων της απ' ότι εμείς οι άνθρωποι στην επίτευξη των δικών μας στόχων. Συνεπώς πιθανότατα θα επικρατήσει.

Με άλλα λόγια, ο πραγματικός κίνδυνος που διατρέχουμε με την ΤΝ δεν είναι η κακεντρέχεια, αλλά η ικανότητα. Αν οι στόχοι της δεν είναι ευθυγραμμισμένοι με τους δικούς μας, τότε θα έχουμε πρόβλημα.

Οι άνθρωποι δεν σκέφτονται αν θα πλημμυρίσουν τις φωλιές των μυρμηγκιών όταν σχεδιάζουν ένα υδροηλεκτρικό φράγμα, γι' αυτό καλό θα ήταν να μη φέρουμε την ανθρωπότητα στη θέση των μυρμηγκιών.

Φανταστείτε μια ομάδα ελεφάντων πριν 100.000 χρόνια, οι οποίοι συζητούν το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν κάποια μέρα οι άνθρωποι, που έχουν εμφανιστεί προσφάτως, τη νοημοσύνη τους για να τους αφανίσουν. Θα τους ήταν αδιανόητο. Καταρχάς το πολύ λογικό συμπέρασμα που θα έβγαζαν ήταν ότι δεν μπορούν. Ο άνθρωπος έχει πολύ μικρότερη μυϊκή δύναμη. Πέρα όμως από αυτό, αφού δεν απειλούμε τους ανθρώπους, γιατί να μας σκοτώσουν, θα αναρωτιόντουσαν.

Ακόμα και ο πιο διορατικός από τους ελέφαντες, δεν υπήρχε περίπτωση να διανοηθεί ότι εμείς οι άνθρωποι θα εμπορευόμασταν τους χαυλιόδοντές τους. Πόσο μάλλον, να μαντέψουν ότι θα εφευρίσκαμε μεταλλικούς κώνους που θα τρυπούσαν το σώμα τους με υπερηχητικές ταχύτητες.

Πώς διασφαλίζουμε ότι άνθρωποι και ΤΝ έχουν τους ίδιους στόχους; Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι αυτοί οι στόχοι θα παραμείνουν ίδιοι ακόμα και αν η ΤΝ γίνει πιο ευφυής;

Πέρα από δύσκολα, τα ερωτήματα αυτά είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά για το μέλλον της ζωής: αν δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς θέλουμε, λιγοστεύουν οι πιθανότητες να το επιτύχουμε. Αν όμως πριν δοθούν οι απαντήσεις παραχωρήσουμε τον έλεγχο σε μηχανές που δεν έχουν τους ίδιους στόχους με εμάς, τότε ίσως καταλήξουμε ακριβώς εκεί που δεν θέλουμε να βρεθούμε.

Χρειάζεται να δημιουργηθεί και να εφαρμοστεί άμεσα, κάτι σαν ανθρωπιστικό «Σύνταγμα». Αλλιώς αν ζητήσουμε από την ΤΝ να μας βρει μια διέξοδο για να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή, μπορεί να επιλέξει ως βέλτιστη λύση να εξοντώσει όλους τους ανθρώπους ως βασική πηγή μόλυνσης. Αν μάλιστα διαθέτει τα εργαλεία, θα προχωρήσει σε μιας τέτοιας μορφής ενέργεια χωρίς την παραμικρή τύψη ή οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα.

Ακόμα όμως και να βρεθούν απαντήσεις αποδεκτές από όλους ως δια μαγείας και γραφτεί το «Σύνταγμα», υπάρχει ένα ακόμα εμπόδιο. Για να κατανοήσει τους στόχους μας, ένα σύστημα ΤΝ δεν αρκεί να καταλάβει τι κάνουμε, αλλά γιατί το κάνουμε. Εμείς οι άνθρωποι πετυχαίνουμε τόσα πράγματα αβίαστα, ώστε εύκολα ξεχνάμε πόσο δύσκολη είναι αυτή η εργασία για έναν υπολογιστή, και πόσο εύκολα μπορεί να την παρανοήσει.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο βασιλιάς Μίδας ζήτησε ότι άγγιζε να γίνεται χρυσάφι. Όμως καθώς εκπληρώθηκε η επιθυμία του, σύντομα συνειδητοποίησε πως έτσι δεν μπορούσε να φάει τίποτα. Ακόμα χειρότερα, μετέτρεψε άθελά του σε χρυσάφι την ίδια του την κόρη.

Στις περίφημες ιστορίες με το τζίνι που ικανοποιεί τρεις επιθυμίες μας, έχουμε ακούσει πολλές διαφορετικές εκδοχές για τις δύο πρώτες επιθυμίες. Ωστόσο σε όλες σχεδόν τις ιστορίες, η τρίτη επιθυμία των ανθρώπων είναι σχεδόν πάντα η ίδια: «Σε παρακαλώ, ξέχνα τις δύο πρώτες επιθυμίες μου, γιατί δεν είναι αυτό που πραγματικά ήθελα».

Πώς θα μας εξαφάνιζε η ΤΝ; Πιθανότατα με μια μέθοδο που δεν θα την καταλαβαίναμε καν – παρά μόνο, ίσως, όταν θα ήταν πια πολύ αργά. Θα την πατάγαμε όπως οι ελέφαντες. Ή τα μυρμήγκια.

Πηγή: Life 3.0, του Max Tegmark, εκδόσεις Τραυλός.

Πώς θα γίνεις ο επόμενος πιστοποιημένος Crypto Specialist

Το Ινστιτούτο Ψηφιακής Οικονομίας, σε συνεργασία με το Euro2day.gr, για δεύτερο χρόνο προσφέρει ένα ολοκληρωμένο ετήσιο πρόγραμμα σπουδών, το οποίο καλύπτει κάθε πτυχή (εκτός από τον προγραμματισμό) του πιο συναρπαστικού οικονομικού και τεχνολογικού τομέα της εποχής μας.

Όσοι το παρακολουθήσουν θα αποκτήσουν ένα αναγνωρισμένο από το κράτος πτυχίο και τον τίτλο του πιστοποιημένου CryptoSpecialist. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα διαρκεί ένα ακαδημαϊκό έτος (18 Οκτωβρίου – 5 Ιουλίου). Τα μαθήματα διεξάγονται από 30 καταξιωμένους εισηγητές σε 3ωρα μαθήματα 2 ή 3 φορές την εβδομάδα, απογευματινές ώρες.

Το πρόγραμμα σπουδών καλύπτει 5 θεματικές ενότητες:

Εισαγωγή στο Bitcoin, το blockchain και την Τεχνητή Νοημοσύνη (42 ώρες). Διασφάλιση Ιδιωτικότητας Και Προστασία Ψηφιακών Δεδομένων (46 ώρες). Το ψηφιακό μάρκετινγκ του μέλλοντος, NFTs και Metaverse (38 ώρες). Ξεκλειδώστε τον κόσμο των altcoins! (60 ώρες). Ολοκληρωμένος Επενδυτικός Οδηγός για Κρυπτονομίσματα (60 ώρες)

Μην χάσετε αυτή τη μοναδική ευκαιρία. Μάθετε από τους καλύτερους επαγγελματίες του χώρου της κρυπτοοικονομίας. Επενδύστε στο μέλλον, αξιοποιήστε σε μια ανατρεπτική τεχνολογία αιχμής. Την εξέλιξη του ίδιου του χρήματος.

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο www.indifi.gr.

Βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα

Το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin» μπορείτε να το προμηθευτείτε από τα βιβλιοπωλεία ή το https://shop.media2day.gr/books/2/prodcategory