GSI: Χωρίς λευκό καπνό μία ακόμα τηλεδιάσκεψη με την Κομισιόν

Το σίριαλ των καθυστερήσεων με το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου και της αδυναμίας των δύο πλευρών να βρουν κοινό τόπο στις βασικές εκκρεμότητες συνεχίζεται, με μια ακόμα τηλεδιάσκεψη υπό την Κομισιόν - από τις πολλές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα- να βγαίνει άκαρπη.

Το νέο σημερινό ραντεβού ΡΑΕΚ, ΡΑΑΕΥ, ΑΔΜΗΕ με τους κοινοτικούς, δεν οδήγησε σε κανένα αποτέλεσμα, με όλες τις βασικές εκκρεμότητες να παραπέμπονται για τον Οκτώβριο και ενώ η πλευρά των Βρυξελλών φαίνεται ότι προτίθεται να αναλάβει πρωτοβουλία σε υψηλό επίπεδο για να κάμψει τις αντιστάσεις του Κύπριου υπουργού Οικονομικών Μ. Κεραυνού ο οποίος αμφισβητεί το έργο.

Τα παραπάνω και η δυστοκία από τη κυπριακή πλευρά να αλλάξει γραμμή πλεύσης εγείρουν αμφιβολίες ως προς το αν το κοινό ανακοινωθέν Μητσοτάκη - Χριστοδουλίδη την Τρίτη από τη Νέα Υόρκη ότι «οι δύο κυβερνήσεις παραμένουν απολύτως προσηλωμένες στο στρατηγικής σημασίας έργο» είχε ουσία ή έγινε απλώς για επικοινωνιακούς λόγους, προκειμένου να εμφανιστούν ότι συμπλέουν σε ένα θέμα που έχει δημιουργήσει τριβές στις διμερείς σχέσεις.

Στη προ ημερών τους δήλωση, οι δύο ηγέτες εξέφραζαν για μια ακόμη φορά την αμέριστη στήριξή τους στο καλώδιο και μάλιστα, με την προσθήκη ότι είναι πλήρως ενήμεροι και στηρίζουν την υλοποίησή του, τόσο η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσο και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Τρεις ημέρες μετά, τίποτα δεν δείχνει να έχει αλλάξει. Η κυπριακή γραμμή συνοψίζεται στη φράση «να ξεμπλοκάρουν πρώτα οι έρευνες και μετά πληρώνουμε», όπως είπε και ο κύπριος υπ. Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου.

«Εμείς τιμούμε την υπογραφή μας και αναμένουμε και από τον Φορέα Υλοποίησης να τιμήσει την υπογραφή του στο έγγραφο της Κομισιόν ότι θα υλοποιήσει το έργο. Δεν μπορεί να υποδεικνύεται υποχρέωση μόνο σε εκείνο που πληρώνει, αλλά και σε αυτόν που υλοποιεί», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κύπριος υπουργός. 

Καμία πρόοδος για το έσοδο

Στο δια ταύτα της τηλεδιάσκεψης, δεν προέκυψε καμία πρόοδος ως προς το έσοδο των 25 εκατ. του ΑΔΜΗΕ, (βάσει της διακρατικής συμφωνίας του Σεπτεμβρίου 2024), την απόφαση για το οποίο ναι μεν έχει λάβει η ΡΑΕΚ από τον Ιούλιο, ωστόσο την έχει μπλοκάρει ο κύπριος υπ. Οικονομικών, μιλώντας για ένα μη βιώσιμο έργο.

Σημειωτέον ότι για να επικυρωθεί η ανάκτηση του εσόδου των 25 εκατ. ευρώ, η ΡΑΕΚ έχει θέσει ως προϋπόθεση, η ελληνική εταιρεία να εξασφαλίσει τις άδειες ιδιοκτήτη και διαχειριστή του GSI, οι οποίες όμως συνεχίζουν να βρίσκονται στα χέρια της κυπριακής πλευράς.

Στο κρίσιμο αυτό θέμα, παρ’ ότι οι πληροφορίες ήθελαν να εκδίδονται εντός Σεπτεμβρίου, τελικά το ζήτημα παραπέμφθηκε για τον Οκτώβριο. Το θέμα εκκρεμεί εδώ και δύο χρόνια, μετά τον Δεκέμβριο του 2023, όταν και υπεγράφη η συμφωνία απόκτησης των περιουσιακών στοιχείων μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της Euroasia Inteconnector.

Σε ένα άλλο ζήτημα, αυτό της αναγνώρισης του συνολικού ποσού των 251 εκατ. ευρώ που έχει μέχρι σήμερα δαπανήσει ο ΑΔΜΗΕ (η ΡΑΕΚ έχει μέχρι σήμερα αξιολογήσει ως ανακτήσιμα έσοδα μόνο τα 82 εκατ. ευρώ), λέγεται ότι η κυπριακή πλευρά φάνηκε να δέχεται να το συζητήσει, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες και χρονοδιαγράμματα. Στην απόφαση που είχε εκδόσει τον Ιούλιο, η κυπριακή Αρχή παρέπεμπε την αξιολόγηση του υπόλοιπου ποσού για μετά το τέλος του έργου.

Έκτος από τη μεταβίβαση των αδειών, για τον Οκτώβριο φαίνεται να μετατίθενται άλλα δύο θέματα, τόσο η έκδοση της ρυθμιστικής απόφασης για το έσοδο με βαση τη μεθοδολογία της κυπριακής αρχής, (WACC), όσο και η απόφαση για τα λειτουργικά κόστη (Opex).

Στο τελευταίο αυτό θέμα, το σκεπτικό της κυπριακής πλευράς είναι ότι η απόφαση πρέπει να είναι κοινή (ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ) και ότι ακόμη δεν συντρέχουν οι προυποθέσεις, καθώς εκκρεμεί η εξασφάλιση της άδειας ιδιοκτήτη και άδειας διαχειριστή, που η ίδια η κυπριακή πλευρά έχει θέσει ως προαπαιτούμενα.

Το τελευταίο ζήτημα, για το οποίο επίσης δεν υπάρχει καμία πρόοδος, αφορά την αναγνώριση του κόστους με τις λεγόμενες σταλίες. Των ποσών δηλαδή που έχει πληρώσει η πλευρά του ΑΔΜΗΕ στα ερευνητικά σκάφη για τη περίοδο που παρέμεναν αδρανή, παρά τον αρχικό προγραμματισμό, και τα οποία φτάνουν τα 19 εκατ. ευρώ.

Το μακρύ σίριαλ των τηλεδιασκέψεων αναμένεται να συνεχιστεί και το πιθανότερο είναι ότι τώρα που η Νέα Υόρκη αποτελεί παρελθόν, η εσωστρέφεια και το blamegame μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας θα επανακάμψει.

Το επόμενο επεισόδιο θα αφορά απ’ ότι φαίνεται την ανάληψη πρωτοβουλίας από πλευράς Κομισιόν σε υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, προκειμένου να πιεστεί η κυπριακή πλευρά να ξεμπλοκάρει το έσοδο των 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο, για το οποίο αρνείται να βάλει την υπογραφή του ο υπουργός Οικονομικών Μ.Κεραυνός.