Goldman Sachs: Τι μας αποκάλυψαν οι Ελληνες τραπεζίτες

Το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα και η επίπτωση της αβεβαιότητας στις λειτουργικές επιδόσεις και στη ρευστότητα των τραπεζών ήταν τα βασικά θέματα που συζήτησαν στελέχη της Goldman Sachs με τραπεζικούς, policymakers και σχολιαστές της αγοράς, κατά την επίσκεψή τους στην Αθήνα.

Η εκτίμηση της ομάδας της Goldman Sachs είναι ότι υπάρχει κίνητρο για συμβιβασμό μεταξύ της κυβέρνησης και της τρόικας μετά τις εκλογές, ωστόσο αυτό δεν θα είναι εύκολο να επιτευχθεί. Ακόμα και στην περίπτωση ενός θετικού τελικού αποτελέσματος, ορισμένοι από τους συνομιλητές της Goldman Sachs σημείωσαν πως οι μελλοντικές διαπραγματεύσεις μπορεί να είναι μια περίπλοκη και μακροχρόνια διαδικασία που θα δημιουργήσει στο μεταξύ εμπόδια για τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη της χώρας.

Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, οι συζητήσεις που έγιναν με τους τραπεζικούς έδειξαν ότι οι τρέχουσες τάσεις στον τραπεζικό τομέα σε γενικές γραμμές δεν επηρεάζονται από τις πολιτικές εξελίξεις, ωστόσο οι τράπεζες λαμβάνουν προληπτικά μέτρα προκειμένου να ενισχύσουν τα «μαξιλάρια» ρευστότητάς τους.

Πιθανός ένας πολιτικός συμβιβασμός

Σύμφωνα με την Goldman Sachs, αν και παραμένει η αβεβαιότητα, υπάρχουν κίνητρα για έναν συμβιβασμό μεταξύ της νέας κυβέρνησης και της τρόικας στην περίπτωση που κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Όπως αναφέρει, ορισμένοι από αυτούς με τους οποίους συνομίλησε, ανέφεραν πως, αν και από τη μια πλευρά η Ελλάδα έχει ήδη ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος των απαιτούμενων προσαρμογών στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης, από την άλλη έχει λάβει και το μεγαλύτερο μέρος των δόσεων. Ωστόσο, η επίτευξη συμβιβασμού είναι μια πολιτική διαδικασία η οποία, από τη φύση της, είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Η δυσκολία που αντιμετώπισε η προηγούμενη κυβέρνηση στην επίτευξη συμφωνίας με την τρόικα δείχνει ότι αυτά που απομένουν να γίνουν πιθανότατα θα είναι περίπλοκα πολιτικά και δύσκολο να εκτελεστούν, ιδιαίτερα με μια ενδεχομένως κατακερματισμένη βουλή.

Αν και οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις δείχνουν προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ, πολλοί εκτίμησαν πως το αποτέλεσμα των εκλογών είναι αμφίρροπο. Η αβεβαιότητα αφορά, μεταξύ άλλων, την ικανότητα που θα έχει το κόμμα που θα κερδίσει στις εκλογές να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας. Η Goldman Sachs λέει πως έφυγε με την εντύπωση πως ο τόνος της πολιτικής αντιπαράθεσης έχει γίνει πιο ήπιος: η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων, που θα οδηγούσε στο ακραίο σενάριο που θα έθετε υπό αμφισβήτηση τη στήριξη της ΕΚΤ ή τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ΟΝΕ, θεωρείται καταστροφική από όλα τα εμπλεκόμενα κόμματα, και ως εκ τούτου ανεπιθύμητη.

Τέλος, αυτοί με τους οποίους είχε επαφές η Goldman Sachs θεωρούν πως ο κίνδυνος η νέα κυβέρνηση να τηρήσει μια ασυνήθιστα σκληρή γραμμή έναντι των τραπεζών, μετά τις εκλογές, είναι σχετικά χαμηλός. Αυτή η άποψη στηρίζεται τόσο από τα συμφέροντα της κυβέρνησης ως μετόχου, όσο και από την πρόσφατη μεταφορά της εποπτικής ευθύνης στον SSM. Οι ίδιοι έκαναν λόγο για προοπτική πιο ήπιας επίπτωσης στις μελλοντικές πολιτικές.

Εμπόδια στην ανάκαμψη από παρατεταμένη αβεβαιότητα

Σύμφωνα με την Goldman Sachs, αν και η αναθεώρηση του προγράμματος της Ελλάδας προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, ορισμένοι θεωρούν πως η διαδικασία μπορεί να χρειαστεί περισσότερο διάστημα, και ενδεχομένως θα τρέξει μέχρι και το β' εξάμηνο του έτους. Αυτό ίσως είναι δυνατό εάν υποτεθεί ότι η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση του κράτους καλύπτεται με προσωρινά μέτρα, όπως η έκδοση εντόκων γραμματίων.

Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα έδινε και στις δυο πλευρές περισσότερο χρόνο για να οριστικοποιήσουν τις συζητήσεις ή να μετριάσουν τις χρονικές πιέσεις που θα προκύψουν στην περίπτωση που χρειαστεί ένας δεύτερος γύρος στις εκλογές.

Παράλληλα, μια μακρύτερη περίοδος πολιτικής αβεβαιότητας θα μπορούσε να φέρει επιπλέον εμπόδια, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι καθυστερήσεις στις επενδύσεις, η χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη και οι πιο αδύναμες τάσεις σε ό,τι αφορά την ποιότητα των assets. Επιπλέον, η αβεβαιότητα μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις σε ορισμένες εταιρικές πράξεις και αναδιαρθρώσεις που είχαν δρομολογηθεί από τις τράπεζες.

Η ρευστότητα στο επίκεντρο εν μέσω ήπιων πιέσεων στις καταθέσεις

Από τις συναντήσεις της Goldman Sachs στην Ελλάδα προέκυψε ότι οι εκροές καταθέσεων των τραπεζών ανήλθαν σε 2-3 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο και συνεχίστηκαν τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου. Η υποχώρηση στα ισοζύγια των καταθέσεων σχετίζεται με την πολιτική αβεβαιότητα, όμως οι τράπεζες απέδωσαν τις εκροές εν μέρει και σε εποχικούς παράγοντες (φόροι κ.λπ.).

Η πλειονότητα των εκροών ήταν σε ρευστό, με ένα μικρό μέρος τους να αφορά μεταφορές στο εξωτερικό. Οι εκπρόσωποι των τραπεζών που μίλησαν στον διεθνή οίκο τόνισαν ότι παρακολουθούν στενά την κατάσταση, όμως προς το παρόν δεν βλέπουν λόγο ανησυχίας.

Το feedback που πήρε η Goldman Sachs υποδηλώνει ότι η ρευστότητα των καταθέσεων μπορεί να ωφεληθεί από ένα σχετικά υψηλό μερίδιο λογαριασμών μικροκαταθετών, από την έλλειψη απόδειξης ότι ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων που βγήκαν στο εξωτερικό το 2012 έχει επιστρέψει στη χώρα, από το μειωμένο εμπορικό χάσμα εντός του τραπεζικού συστήματος, από το γεγονός ότι η συγκέντρωση της αγοράς και η ανακεφαλαιοποίηση εξάλειψε τις πιο αδύναμες οντότητες και, τέλος, από το ότι οι τράπεζες επωφελούνται από την ελκυστικά αποτιμημένη ρευστότητα του ELA (155 μονάδες βάσης). Στο μεταξύ, η τιμολόγηση των προθεσμιακών καταθέσεων συνέχισε να βελτιώνεται το δ' τρίμηνο του 2014, παρά τις αρνητικές ροές καταθέσεων.

Την ίδια ώρα, οι εκπρόσωποι των τραπεζών τόνισαν πως οι τράπεζες παίρνουν προληπτικά μέτρα για να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους στην περίπτωση που υπάρξει απρόσμενη επιδείνωση της κατάστασης. Η πρόσβαση στον ELA σε γενικές γραμμές δεν θεωρείται ότι βρίσκεται σε κίνδυνο (παρά μόνο στο απίθανο σενάριο όπου τεθεί υπό αμφισβήτηση η στήριξη από την ΕΚΤ), ιδιαίτερα δεδομένου ότι, ως η νέα ρυθμιστική αρχή, η ΕΚΤ μπορεί να έχει ελάχιστα κίνητρα να αποσύρει τη στήριξη που παρέχει στα εποπτευόμενα ιδρύματα.

Μικρή η επίπτωση στις λειτουργικές τάσεις των τραπεζών

Σε λειτουργικό επίπεδο, οι συζητήσεις με τους τοπικούς τραπεζικούς παράγοντες έδειξε ότι όλα είναι «business as usual». Η λειτουργική κερδοφορία του δ' τριμήνου 2014 πιθανότατα θα επωφεληθεί από την περαιτέρω μείωση των spreads των καταθέσεων και τον αυστηρό έλεγχο των δαπανών. Οι εισροές μη εξυπηρετούμενων δανείων θα συνεχίσουν να περιορίζονται, ενώ οι τράπεζες επιβεβαίωσαν πως συζητούν αναγνώριση των προβλέψεων AQR στα στοιχεία του 2014.