EwG: Υστατη προσπάθεια για συμβιβασμό στο ευρωομόλογο

Νέα τηλεδιάσκεψη σήμερα του EuroWorking Group, σε μια ύστατη προσπάθεια να βρεθεί συμβιβασμός για την έκδοση ευρω-ομολόγου λόγω του κορωνοϊού, πριν από το αυριανό Eurogroup.

Η προσπάθεια εντάσσεται στο πλαίσιο της διορίας των δύο εβδομάδων που έδωσαν οι ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ μετά το βέτο της Ιταλίας, που μαζί με 8 άλλα κράτη-μέλη επιμένει στην έκδοση του ευρωομολόγου.

Το EwG καλείται επί της ουσίας να... τετραγωνίσει τον κύκλο, καθώς οι σκληροπυρηνικές χώρες, με πρώτες την Ολλανδία, τη Γερμανία, τη Φιλανδία και την Αυστρία, επιμένουν ότι ένα τέτοιο ομόλογο δεν χρειάζεται αφού υπάρχει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης για τις δανειακές ανάγκες των χωρών-μελών. Η Ιταλία και η Ισπανία, όμως, δεν επιθυμούν την ένταξη σε πιστωτικές γραμμές στήριξης του ESM, γιατί συνοδεύονται με conditionalities (όρους) που λειτουργούν ως μια μορφή χαλαρού μνημονίου (PCCL) έως και σκληρού μνημονίου (ECCL, ECCL+), με ενισχυμένη εποπτεία. Εχοντας ως παράδειγμα προς αποφυγή την Ελλάδα, η Ιταλία δεν θέλει να χάσει την εθνική της κυριαρχία.

Αντιθέτως, Ιταλία και Ισπανία επιδιώκουν Fast track δάνεια με κανένα πλαίσιο για όρους, γιατί ο κορωνοϊός είναι μια εξέλιξη που δεν συνδέεται με μια κακή οικονομική και δημοσιονομική διαχείριση μιας χώρας, ώστε να δικαιολογεί κάτι τέτοιο.

Και κάπου εδώ παραμένει η εμπλοκή.

Ως είθισται, η ΕΕ λειτουργεί πάντα με την πλάτη στον τοίχο και συνήθως υπάρχει ένας συμβιβασμός στο παρά πέντε. Αυτός ο συμβιβασμός, όμως, μέχρι τώρα τουλάχιστον, μάλλον ικανοποιούσε κάποιες χώρες στην πράξη και διευκόλυνε κάποιες άλλες σε επικοινωνιακούς όρους, ώστε να μπορούν να τον πλασάρουν στο εσωτερικό ως πολιτική νίκη. Αυτή τη φορά, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά, καθώς Ιταλία και Ισπανία ως μεγάλες οικονομίες, έχουν περισσότερη ισχύ σε σχέση με μια χώρα όπως η δική μας.

Διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr αναφέρουν ότι τελικά η Γερμανία κατάφερε να φέρει με το μέρος της τη Γαλλία, ώστε να εισέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με κοινή πρόταση. Αυτό θεωρητικά είναι μεγάλη νίκη της Γερμανίας, καθώς οι Γάλλοι συντάσσονταν σαφώς με τους «9» που θέλουν ευρωομόλογο και ήταν υπέρ της χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής.

Λογικά η Γαλλία ζήτησε και πήρε διευκολύνσεις και ανταλλάγματα για αυτή τη συμμαχία, που θα φανούν στην πορεία. Έτσι «σπάει» και η «κατηγορία» ότι μόνο οι σκληρές χώρες απορρίπτουν το ευρωομόλογο.

Με τη δικαιολογία ότι η δημιουργία τέτοιου ομολόγου χρειάζεται δύο και πλέον χρόνια, η συμβιβαστική πρόταση που βρίσκεται στο τραπέζι θυμίζει κάτι από τα παλιά και επί της ουσίας είναι ένα «νέο πακετάρισμα» παλιών ιδεών που έπεφταν στο τραπέζι της ΕΕ εν μέσω κρίσης.

Αφορά:

1. Την αύξηση της χρηματοδότησης από τον ESM, που θα συνδυάζεται με α) Αύξηση της χρηματοδότησης της Κομισιόν και β) Δημιουργία νέων ροών ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Το «κλειδί» σε αυτή την περίπτωση είναι το χαμηλό κόστος δανεισμού λόγω του rating που έχουν οι θεσμοί (ΑΑΑ). Βεβαίως το «αγκάθι» που παραμένει και για το οποίο μαίνεται η μάχη είναι το λεγόμενο «conditionality» που συνοδεύει όλα τα δάνεια από τον ESM, το οποίο παραμένει κενό στο προσχέδιο της πρότασης, σε περίπτωση που η Γερμανία δεχθεί να γίνει διαπραγμάτευση.

2. Η απόφαση της Κομισιόν την προηγούμενη εβδομάδα για την έκδοση ομολόγων ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ. Και εδώ, όμως, φαίνεται πως υπάρχουν όροι τους οποίους θα επιβλέπει η Κομισιόν. Για να λάβει κάποια χώρα κονδύλια, θα πρέπει να αποδείξει ότι θα διοχετευθούν στη στήριξη του εισοδήματος των εργαζομένων, στη μείωση της ανεργίας και στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα πλήττονται από την παρούσα κρίση.

Το «αγκάθι» εδώ αφορά στο γεγονός ότι σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να προχωρούν σε προσωρινές απολύσεις στο προσωπικό ή να το μετατρέπουν σε μερικής απασχόλησης, με αντάλλαγμα να πληρώνονται οι υπάλληλοι για τις ώρες εργασίας που χάνουν από το κράτος, το οποίο θα λαμβάνει τα κονδύλια από την Κομισιόν. Το ερώτημα που προκύπτει είναι πώς θα γίνεται η εποπτεία άμεσα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (που πρέπει να είναι και επιτόπια), ώστε να διασφαλίσει ότι όντως τα κονδύλια διοχετεύονται σε αυτούς που έχουν πραγματική ανάγκη και ότι όντως οι επιχειρήσεις προβαίνουν στα απαραίτητα βήματα πριν τις απολύσεις και αποδίδουν τα επιδόματα.

Επίσης, όσον αφορά στη χώρα μας, ο κ. Σταϊκούρας θα πρέπει να διευκρινίσει εάν τα κονδύλια που αντλεί η χώρα μας αφορούν και σε μέτρα μετά το τέλος Απριλίου. Για παράδειγμα, τι θα γίνει με το εφάπαξ ποσό των 800 ευρώ αλλά και για τα επιμέρους επιδόματα στις επιχειρήσεις που μένουν κλειστές. Οσον αφορά δηλαδή σε κονδύλια της ΕΕ και της Κομισιόν, η Ελλάδα πρέπει να ξεκαθαρίσει τα χρονοδιαγράμματα.

3. Η Κομισιόν φαίνεται πως προβαίνει και στο ξεκλείδωμα ορισμένων κονδυλίων από τα προγράμματα ΕΣΠΑ και αναστέλλει μια σειρά από περιορισμούς, ώστε οι χώρες που πλήττονται να έχουν καλύτερη πρόσβαση. Ήδη η Ελλάδα, μέσω του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, ανακοίνωσε ότι θα αντλήσει 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο αντιμετώπισης του κορωνοιού.

4. Στη μάχη του συμβιβασμού ξαναπέφτει και η ΕΤΕπ, που ανακοίνωσε την πρότασή της για χαμηλότοκα δάνεια ύψους 40 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη επιχειρήσεων που πλήττονται από την παρούσα κρίση. Ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε στη Βουλή την περασμένη Πέμπτη ότι η ΕΤΕπ προτείνει και τον σχηματισμό ενός Ταμείου Εγγυήσεων για την ΕΕ, ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ, ως πρόσθετη χρηματοδότηση.

Επεσήμανε δε ότι η ΕΤΕπ θα διοχετεύσει ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ για να χορηγηθούν άμεσα νέα επιχειρηματική δάνεια, ενώ το ποσό μπορεί να αυξηθεί ως συνέπεια ενός συμβιβασμού από το αυριανό Eurogroup. Είπε επίσης, ότι σε συνεργασία με τον όμιλο της ΕΤΕπ, δημιουργείται εγγυοδοτικός μηχανισμός για δάνεια επενδυτικού σκοπού έως 500 εκατ. ευρώ.

Χωρίς να αποκλείεται να υπάρξουν και άλλες προτάσεις, όπως η δημιουργία ενός Ταμείου για τον κορωνοϊό, η «μεγάλη μάχη» αφορά τον ESM, που έχει προτείνει τη χορήγηση προληπτικών πιστωτικών γραμμών στις χώρες-μέλη, με κατ' αρχήν ύψος το 2% του ΑΕΠ τους, χρησιμοποιώντας ένα μέρος από τα 410 δισ. ευρώ που έχει δυνατότητα να αντλεί από τις αγορές με εκδόσεις ομολόγων.

O επικεφαλής του, Κλάους Ρέγκλινγκ, αναμένεται να καταθέσει τη δική του πρόταση, που κατά πληροφορίες θα λέει ότι δεν θα υπάρχουν όροι, πέραν της δέσμευσης για σεβασμό του γενικού πλαισίου παρακολούθησης της οικονομίας των χωρών από την ΕΕ.

Πίσω όμως από αυτά τα λόγια κρύβεται και η αιτία του ναυαγίου μέχρι τώρα. Δεν πρόκειται ουσιαστικά για μεγάλο συμβιβασμό, αλλά για δυνατότητα πολιτικής και επικοινωνιακής νίκης για όποια χώρα (Ιταλία, Ισπανία) επιθυμεί να κάνει πίσω και να λάβει δάνεια από το Ταμείο.

Γιατί η φράση «σεβασμός του γενικού πλαισίου παρακολούθησης της οικονομίας» αφορά στο ευρωπαϊκό εξάμηνο της παρακολούθησης από την Κομισιόν και μεσομακροπρόθεσμα, εάν δεν υπάρχει συμμόρφωση στις συστάσεις, στην επιβολή μέτρων και ποινών.