«Ενεση» από το Ταμείο Ανάκαμψης ψάχνει το ΠΔΕ για το 2021

Στα 6,75 δισ. ευρώ με την προοπτική να αυξηθούν κατά επιπλέον 2,635 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, προσδιορίζονται οι πόροι που θα χρηματοδοτήσουν το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) για το 2021.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα 6,75 δισ. ευρώ είχε προϋπολογιστεί το ΠΔΕ και για το τρέχον έτος, ωστόσο η ανάγκες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας, οδήγησαν στην αύξηση του προϋπολογισμού του κατά σχεδόν 3 δισ. ευρώ, καθώς με βάση τις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού, θα «κλείσει» στο τέλος του 2020 στα 10,421 δισ. ευρώ.

Με βάση τον προϋπολογισμό, για το 2021 προβλέπονται για το ΠΔΕ πόροι ύψους 6,75 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες αυτές, που αντιπροσωπεύουν το 3,9% του ΑΕΠ της χώρας, κατανέμονται σε 6 δισ. ευρώ για έργα που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε 750 εκατ. ευρώ για έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.

Ωστόσο, Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων έτους 2021, στο εθνικό σκέλος του Φορέα «Υ­πουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων», έχουν προβλεφθεί οι πιστώσεις των δαπανών που θα χρημα­τοδοτηθούν από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Σταθερότητας εντός του έτους. Οι πιστώσεις αυτές είναι επιπλέον του συνολικού ορίου των 6,75 εκατ. ευρώ και ανέρχονται, όπως προαναφέρθηκε, σε 2,635 δισ. ευρώ.

Ιεράρχηση και κάλυψη ανελαστικών αναγκών

Σχετικά με το ΠΔΕ που χρηματοδοτείται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους και δεδομένων των περ­ορισμένων πόρων, καθώς αυτοί ανέρχονται στα μόλις 750 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο νομοσχέδιο του προϋπολογισμού, επισημαίνεται ότι το 2021 πρόκειται να ενισχυθεί ο μηχανισμός ιεράρχησης των αναγκών με πρώτο κριτήριο την κάλυψη ανελαστικών υποχρεώσεων που αφορούν στην κοινωνική συνοχή, με το δεδομένο της ύπαρξης της πανδημίας. Επίσης, βασικό κριτήριο χρηματοδότησης θα είναι η συμπληρωματικότητα, οι συνέργειες και η σκοπιμότητα των σχετικών δράσεων σε σχέση με την εκτέλεση έργων συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ.

Οι δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν περιλαμβάνουν κυρίως επενδυτικές δραστηριότητες των ΟΤΑ β' βαθμού, ενισχύσεις των ιδιωτικών επενδύσεων στο πλαίσιο υλοποίησης των αναπτυξιακών νόμων, καθώς και δαπάνες για την αποκατάσταση ζημιών σε έργα υποδομής από σεισμούς, πυρκαγιές και άλλες φυσικές καταστροφές. Επίσης, με σκοπό την υποβοήθηση κοινωνικών ομάδων με ιδιαίτερα προβλήματα περιλαμβάνονται δράσεις για την κοινωνική πρόνοια, την καταπολέμηση της ανεργίας, την κρατική αρωγή σε πληγέντες από φυσικές καταστροφές κ.ο.κ.

Σε ό,τι αφορά στις δράσεις του ΕΣΠΑ (Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης) 2014-2020 ι­διαίτερη έμφαση δίνεται στους τομείς της επιχειρηματικότητας (μέσω και δράσεων στήριξης στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των οικονομικών επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης), των μεγάλων έρ­γων υποδομών (αστικές μεταφορές, οδικά έργα, αστικά λύματα κ.λπ.), της απασχόλησης και της εκ­παίδευσης, της υγείας και της πρόνοιας, της προστασίας του περιβάλλοντος, των έργων υποδομών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), των δράσεων για τη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, την παιδεία και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

«Τρέχει» η απορρόφηση του ΕΣΠΑ

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του προϋπολογισμού, η χρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ), για την περίοδο 2014-2020 ανέρχεται σε 21 δισ. ευρώ. Το σημαντικότερο τμήμα των πόρων αυτών, που εκτιμάται ότι μαζί με την εθνική συμμετοχή θα φθάσουν στο ποσό των 27 δισ. ευρώ, αναμένεται να απορροφηθεί κατά την εκτέλεση του ΠΔΕ έως το τέλος του 2021.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν δεν υπήρχαν οι έκτακτες δαπάνες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, ο στόχος για την απορρόφηση του μεγαλύτερου μέρους του ΕΣΠΑ έως το τέλος του 2021, κάθε άλλο, παρά εφικτός θα ήταν.

Με βάση πρόσφατα στοιχεία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του ΕΣΠΑ (12/10/2020), η πορεία υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΠ) του ΕΣΠΑ 2014-2020 έχει ως εξής:

• για το σύνολο των ΕΠ έχουν δημοσιευθεί προσκλήσεις ύψους 29,4 δισ. ευρώ,
• η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη των ενταγμένων έργων για το σύνολο του ΕΣΠΑ ανέρ­χεται στα 26,5 δισ. ευρώ,
• η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη των νομικών δεσμεύσεων για το σύνολο του ΕΣΠΑ α­νέρχεται στα 18,3 δισ. ευρώ,
• οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται για το σύνολο του ΕΣΠΑ στα 9,8 δισ. ευρώ.

Μεταφορά πόρων

Επισημαίνεται, ότι στην παρούσα χρονική περίοδο, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη 2η αναθεώρηση, η ο­ποία αφορά συγκεκριμένα τομεακά Προγράμματα και αναμένεται να εγκριθεί έως το τέλος του έτους.

Σε αυτήν την αναθεώρηση προβλέπεται η μεταφορά πόρων ύψους 185,7 εκατ. ευρώ σε όρους ΚΣ στο Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) από τα Προγράμματα Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη και Μεταρρύθμιση Δημοσίου Τομέα, για την κάλυψη άμεσων αναγκών της πανδημίας.

Επιπλέον, δρομολογείται η χρήση της δυνατότητας συγχρηματοδότησης σε ποσοστό 100% αξόνων προτεραιότητας του ΕΠΑνΕΚ.

Τα παραπάνω, σημαίνουν ότι οι πόροι από τα προγράμματα που δεν τρέχουν, θα μεταφερθούν στο ΕΠΑνΕΚ, ενώ να γίνει χρήση της δυνατότητας συγχρηματοδότησης σε ποσοστό 100%, τότε για τις δράσεις του ΕΠΑνΕΚ, δεν θα απαιτείται η εθνική συμμετοχή.