Τι αλλάζει τώρα στο ηλεκτρονικό εμπόριο, μπλόκο σε απάτες 7 δισ. ευρώ

ΦΠΑ και στα μικροδέματα αξίας χαμηλότερης των 22 ευρώ, τα οποία εισάγονται από τρίτες χώρες σε ευρωπαϊκό έδαφος, ξεκινούν να χρεώνουν από σήμερα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε και η Ελλάδα.

Μέσω αυτής της αλλαγής, η Κομισιόν επιχειρεί -στην πρώτη επικαιροποίηση των ενιαίων κανόνων ΦΠΑ από το 1993- να αντιμετωπίσει ετήσια απώλεια εσόδων 7 δισ. ευρώ, με απάτες που στήνονταν ακριβώς σε αυτό το «παράθυρο» απαλλαγής. Μέσω της ενεργοποίησης της νέας Οδηγίας για τον ΦΠΑ χαμηλώνει και γίνεται ενιαίο, στις 10.000 ευρώ (35.000 ευρώ στην Ελλάδα έως χθες), το όριο συνολικών πωλήσεων μιας επιχείρησης πάνω από το οποίο οι πωλητές ηλεκτρονικού εμπορίου πρέπει να διαθέτουν αριθμό φορολογικού μητρώου ΦΠΑ σε κάθε κράτος-μέλος, χρεώνοντας και τους συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν στη χώρα διάθεσης των προϊόντων τους ενώ καθιερώνεται ειδική ηλεκτρονική πύλη διεκπεραίωσης όλων των υποχρεώσεων που σχετίζονται με τον ΦΠΑ.

Οι αλλαγές

Σύμφωνα με την Κομισιόν, από την 1 Ιουλίου 2021, εισάγονται ορισμένες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο χρεώνεται ο ΦΠΑ στις διαδικτυακές πωλήσεις, είτε οι καταναλωτές αγοράζουν από εμπόρους εντός είτε εκτός της ΕΕ:

• Σύμφωνα με το προηγούμενο σύστημα, τα εμπορεύματα που εισάγονται στην ΕΕ και αποτιμώνται σε λιγότερο από 22 ευρώ από εταιρείες εκτός ΕΕ απαλλάσσονταν από τον ΦΠΑ. Από σήμερα, η απαλλαγή αυτή αίρεται, έτσι ώστε να χρεώνεται ΦΠΑ σε όλα τα εμπορεύματα που εισέρχονται στην ΕΕ -ακριβώς όπως και για τα εμπορεύματα που πωλούνται από επιχειρήσεις της ΕΕ. Μελέτες και εμπειρίες έχουν δείξει ότι γινόταν κατάχρηση αυτής της απαλλαγής, καθώς αδίστακτοι -όπως χαρακτηρίζονται από την Κομισιόν- πωλητές από χώρες εκτός ΕΕ προχωρούσαν σε παραπλανητική επισήμανση αποστολών εμπορευμάτων, π.χ. έξυπνων τηλεφώνων, προκειμένου να επωφεληθούν από την απαλλαγή. Το κενό αυτό επέτρεπε στις εν λόγω εταιρείες να υποσκελίσουν τους ανταγωνιστές τους στην ΕΕ, πρακτική η οποία εκτιμάται πως κόστιζε στα δημόσια ταμεία της ΕΕ περίπου 7 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε απάτες.
• Με το προηγούμενο καθεστώς, οι πωλητές ηλεκτρονικού εμπορίου έπρεπε να διαθέτουν αριθμό φορολογικού μητρώου ΦΠΑ σε κάθε κράτος-μέλος στο οποίο ο κύκλος εργασιών τους υπερέβαινε ένα συγκεκριμένο συνολικό κατώτατο όριο, το οποίο ήταν διαφορετικό από χώρα σε χώρα. Από την 1η Ιουλίου, τα εν λόγω διαφορετικά κατώτατα όρια αντικαθίστανται από ένα κοινό ευρωπαϊκό όριο ύψους 10.000 ευρώ, πάνω από το οποίο ο ΦΠΑ πρέπει να καταβάλλεται στο κράτος-μέλος στο οποίο παραδίδονται τα εμπορεύματα. Για να απλουστευθεί η ζωή των εν λόγω εταιρειών και να διευκολυνθούν οι πωλήσεις τους σε άλλα κράτη-μέλη, οι διαδικτυακοί πωλητές μπορούν πλέον να εγγραφούν σε μια ηλεκτρονική πύλη καλούμενη «ενιαία θυρίδα (οne-stop shop)», όπου μπορούν να εκπληρώσουν όλες τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τον ΦΠΑ για τις πωλήσεις τους σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό το όριο των 10.000 ευρώ εφαρμόζεται ήδη για ηλεκτρονικές υπηρεσίες που πωλούνται διαδικτυακά από το 2019.
• Αντί να αγωνίζονται να συμμορφωθούν με περίπλοκες διαδικασίες σε άλλες χώρες, μπορούν να εγγραφούν στο δικό τους κράτος-μέλος και στη δική τους γλώσσα. Μόλις εγγραφεί, ο διαδικτυακός λιανοπωλητής μπορεί να κοινοποιήσει και να καταβάλει ΦΠΑ στη μονοαπευθυντική θυρίδα για όλες τις πωλήσεις του στην ΕΕ μέσω τριμηνιαίας δήλωσης. Η μονοαπευθυντική θυρίδα θα φροντίζει για τη διαβίβαση του ΦΠΑ στο αντίστοιχο κράτος-μέλος.
• Στο ίδιο πνεύμα, η καθιέρωση μιας ενιαίας θυρίδας εισαγωγών για πωλητές εκτός ΕΕ θα τους επιτρέπει να εγγραφούν εύκολα στα μητρώα ΦΠΑ στην ΕΕ και θα διασφαλίζει ότι το ορθό ποσό του ΦΠΑ διοχετεύεται στο κράτος-μέλος στο οποίο οφείλεται τελικά. Για τους καταναλωτές, σύμφωνα με την Κομισιόν, αυτό σημαίνει πολύ μεγαλύτερη διαφάνεια: «Οταν αγοράζετε από πωλητή τρίτης χώρας ή πλατφόρμα που είναι εγγεγραμμένοι στη μονοαπευθυντική θυρίδα, ο ΦΠΑ θα πρέπει να αποτελεί μέρος της τιμής που καταβάλλετε στον πωλητή. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν πλέον προσκλήσεις από τις τελωνειακές υπηρεσίες ή τις υπηρεσίες ταχυμεταφορών που ζητούν πρόσθετη πληρωμή, όταν τα εμπορεύματα φθάνουν στη χώρα σας, διότι ο ΦΠΑ θα έχει ήδη καταβληθεί».

Ήδη είναι μεγάλος ο αριθμός επιχειρήσεων εκτός της ΕΕ που έχουν εγγραφεί στη μονοαπευθυντική θυρίδα εισαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων παγκόσμιων διαδικτυακών αγορών.

Η εγκύκλιος της ΑΑΔΕ

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, με αναλυτική της εγκύκλιο, περιγράφει όλες τις αλλαγές οι οποίες ενεργοποιούνται από σήμερα αναφορικά με τις τελωνειακές διαδικασίες εισαγωγής και τις διαδικασίες απόδοσης του φόρου προστιθεμένης αξίας κατά την εισαγωγή αγαθών που αποτελούν αντικείμενο εξ αποστάσεως πωλήσεων (e-commerce).

Συνοπτικά, οι κυριότερες αλλαγές που επέρχονται από 01.07.2021 στον τομέα των εισαγωγών αγαθών που αποτελούν αντικείμενο εξ αποστάσεως πωλήσεων (e-commerce):

- καταργείται η απαλλαγή ΦΠΑ για εισαγωγές αγαθών αξίας έως του ποσού των 22 ευρώ, ώστε όλες οι εισαγωγές αγαθών να υπόκεινται σε φόρο προστιθεμένης αξίας,

- καθιερώνονται δύο νέα, προαιρετικής εφαρμογής, καθεστώτα απόδοσης του φόρου προστιθεμένης αξίας, κατά την εισαγωγή αγαθών αξίας έως του ποσού των 150 ευρώ:

• ειδικό καθεστώς εισαγωγής (import one stop shop-IOSS), όπου υπόχρεος στον φόρο είναι ο πωλητής των αγαθών και o φόρος αποδίδεται στη μονοαπευθυντική θυρίδα (one-stop- shop) και
• ειδικές ρυθμίσεις για τη δήλωση και πληρωμή του ΦΠΑ (special arrangements), όπου υπόχρεος στον φόρο είναι ο παραλήπτης του δέματος και ο φόρος αποδίδεται για λογαριασμό των παραληπτών στις τελωνειακές αρχές από το πρόσωπο που προσκομίζει τα αγαθά στο τελωνείο (κατά κανόνα εταιρείες διεθνούς ταχυμεταφοράς και ο φορέας παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών - ΕΛΤΑ).

- ανεξαρτήτως των ως άνω ειδικών καθεστώτων απόδοσης του φόρου προστιθεμένης αξίας που θα επιλεγεί, τηρούνται υποχρεωτικά τελωνειακές διατυπώσεις εισαγωγής και οι ιδιώτες-καταναλωτές επιβαρύνονται με τον συντελεστή ΦΠΑ που ισχύει στη χώρα μας -κανονικό ή μειωμένο-, αναλόγως του είδους του αγαθού που αποτελεί αντικείμενο της διαδικτυακής αγοράς και εισαγωγής,

- θεσπίζεται υποχρέωση υποβολής διασάφησης θέσης εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία για κάθε αποστολή (δέμα),

- θεσπίζεται ένα νέο υπερ-απλουστευμένο τελωνειακό παραστατικό εισαγωγής (διασάφηση Η7) σε επίπεδο Ε.Ε., το οποίο υλοποιήθηκε ως νέο τελωνειακό παραστατικό εισαγωγής (διασάφηση εισαγωγής e-commerce) στο Υποσύστημα Εισαγωγών του ICISnet,

- παρέχεται η δυνατότητα υποβολής του νέου τελωνειακού παραστατικού εισαγωγής e-commerce και πριν την άφιξη των εμπορευμάτων για την επίσπευση της διαδικασίας εκτελωνισμού,

- εφαρμόζονται κοινοί κανόνες και κοινές διαδικασίες για εταιρείες ταχυμεταφοράς και ΦΠΚΥ (τα ΕΛΤΑ Α.Ε βάσει νόμου),

- καταργείται η διαλογή των ταχυδρομικών αντικειμένων παρουσία τελωνειακού υπαλλήλου,

- είναι εύλογο ότι οι διατάξεις της αρ. πρωτ. ΔΤΔ Α 1181957 ΕΞ 2016/9.12.2016 (ΦΕΚ Β'4092/20-12- 2016) ΚΥΑ «Τελωνειακές διαδικασίες για τις ταχυδρομικές αποστολές μέσω του Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας» που έρχονται σε αντίθεση με τις νέες διατάξεις του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα για την εφαρμογή της νομοθετικής δέσμης μέτρων ΦΠΑ (είδος υποβαλλόμενων παραστατικών, όρια απαλλαγών, διαλογή παρουσία τελωνειακού υπαλλήλου) παύουν να ισχύουν.

- Εξαιρούνται της προσκόμισης στο τελωνείο και υποβολής διασάφησης τα κατωτέρω αντικείμενα, τα οποία παραδίδονται άμεσα στους παραλήπτες

• κάρτες και επιστολές που περιέχουν αποκλειστικά προσωπικά μηνύματα.
• επιστολές για τυφλούς.
• έντυπα που δεν υπόκεινται σε εισαγωγικούς δασμούς και Φ.Π.Α., σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) 1186/2009 και του Ν.1684/87, π.χ. διαφημιστικά έντυπα, κατάλογοι, τιμοκατάλογοι, ενημερωτικά φυλλάδια κ.λπ.

Αγαθά για τα οποία υποβάλλεται διασάφηση θέσης σε ελεύθερη κυκλοφορία από την 1η Ιουλίου 2021 και έπειτα, ανεξάρτητα από τον χρόνο άφιξης στην Ε.Ε., θα υπόκεινται σε ΦΠΑ κατά την εισαγωγή τους.

Ο προμηθευτής ή η ηλεκτρονική διεπαφή (ως «οιονεί» προμηθευτής) δεν μπορούν να χρησιμοποιούν το ειδικό καθεστώς εισαγωγής IOSS για να δηλώσουν εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών οι οποίες πραγματοποιήθηκαν πριν από την 1η Ιουλίου 2021.

Ομοίως, η υπεραπλουστευμένη διασάφηση εισαγωγής Η7 (τύπου D προάφιξης ή συνήθης τύπου Α) δύναται να χρησιμοποιηθεί μόνο μετά την 1η Ιουλίου 2021, ανεξάρτητα από την ημερομηνία άφιξης των εμπορευμάτων.

* Δείτε όλη την εγκύκλιο στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.