Ποιοι κερδίζουν και πόσο από τις αλλαγές στον εξωδικαστικό

Ένας στους δύο ευάλωτους δανειολήπτες, έχοντας τη σχετική βεβαίωση ανά χείρας, βρίσκει μέχρι σήμερα κλειστή την πόρτα του εξωδικαστικού συμβιβασμού γιατί τράπεζες και servicers απορρίπτουν την αίτησή του.

Μετά την ψήφιση των νέων διατάξεων, η έκδοση βεβαίωσης δίνει διαβατήριο εισόδου στον εξωδικαστικό και εάν η τράπεζα ή η εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων κρίνει ότι ο δανειολήπτης δεν πρέπει να ενταχθεί στις ευεργετικές διατάξεις, θα πρέπει να το αποδείξει με στοιχεία στο δικαστήριο.

Αυτή είναι μόνο μία από τις ουσιαστικές αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών στις διατάξεις του εξωδικαστικού συμβιβασμού, οι οποίες γίνονται ελκυστικότερες και σε όρους «κουρέματος» και σε όρους επιτοκίων. Το επιτόκιο γίνεται σταθερό 3% για τρία χρόνια, από κυμαινόμενο και οι αλλαγές στον αλγόριθμο είναι ικανές να περιορίσουν αρχική οφειλή 100.000 ευρώ με εμπράγματη εξασφάλιση ακίνητο αξίας 50.000 ευρώ, από τις 45.220 ευρώ στις 32.500 ευρώ. Με τη νέα ρύθμιση, το «κούρεμα» για τα δάνεια που καλύπτονται με εμπράγματη ασφάλεια αυξάνεται έως και κατά 28 %, σε σχέση με το ισχύον καθεστώς.

Παράδειγμα 1: Σε οφειλή ύψους 100.000 ευρώ με υποθήκη ακίνητο αξίας 100.000, με τον εξωδικαστικό σήμερα ο οφειλέτης καλείται να πληρώσει 70.440 ευρώ, δηλαδή γίνεται κούρεμα 29,6%. Με τη νέα ρύθμιση, θα πληρώσει 65.000 ευρώ, δηλαδή η οφειλή του μειώνεται επιπλέον κατά 8%.

Παράδειγμα 2: Για οφειλή ύψους 100.000 ευρώ με ακίνητο αξίας 70.000 ευρώ, σήμερα η οφειλή μειώνεται στις 55.308 ευρώ, ενώ με το νέο καθεστώς πέφτει στις 45.500 ευρώ, δηλαδή 18% μικρότερη.

Τι αλλάζει για τους ευάλωτους

Η πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών (για τους οποίους έχει εκδοθεί η σχετική βεβαίωση) γίνεται κατ' αρχήν υποχρεωτικά αποδεκτή από τις τράπεζες, τους servicers και το Δημόσιο. Από εδώ και στο εξής δεν θα μπορεί να απορρίπτει ένας υπάλληλος των τραπεζών ή των servicers τις προτάσεις του εξωδικαστικού, αλλά τόσο οι τράπεζες όσο και οι servicers θα πρέπει να προσφεύγουν δικαστικά (αναλαμβάνοντας και το κόστος της διαδικασίας) για να αμφισβητήσουν την πρόταση, εάν διαθέτουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο ευάλωτος δεν είναι πραγματικά ευάλωτος. Φυσικά ο δανειολήπτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση.

Παράλληλα επεκτείνεται η δυνατότητα ένταξης στον εξωδικαστικό προσώπων που «κληρονόμησαν» οφειλές προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος επιχειρήσεων που έχουν κλείσει.

Τα επιτόκια

Μετά την ψήφιση των νέων διατάξεων, το επιτόκιο όλων των ρυθμίσεων ορίζεται σε 3% σταθερό για τρία χρόνια. Σήμερα το επιτόκιο για τα χρέη προς τράπεζες και servicers είναι euribor συν 2,5 μονάδες για εξασφαλισμένες οφειλές και συν 3 μονάδες για μη εξασφαλισμένες οφειλές. Για τις ρυθμίσεις χρεών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ήταν ήδη 3% σταθερό.

Χαμηλές πτήσεις

Παρά τον τεράστιο όγκο ιδιωτικού χρέους και κόκκινων δανείων που έχουν μεταφερθεί από τις τράπεζες στους servicers , οι επιδόσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού παραμένουν μάλλον χαμηλές. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΥΠΕΘΟ, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου του 2023 έχουν πραγματοποιηθεί 8.804 επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, οι οποίες αντιστοιχούν σε 3,26 δισ. ευρώ αρχικών οφειλών.

Τον Σεπτέμβριο ο εξωδικαστικός φάνηκε να ανεβάζει ταχύτητα καθώς πραγματοποιήθηκαν 856 νέες επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, οι οποίες ξεπερνούν τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε μηνών και αντιστοιχούν σε σύνολο 290 εκατ. ευρώ. Οι εκκινήσεις νέων αιτήσεων στην πλατφόρμα έφτασαν τις 3.628.