Γιατί δεν αναβάθμισε την Ελλάδα η Moody's

Στο υψηλό βάρος του δημόσιου χρέους, τις αδυναμίες της οικονομίας απέναντι σε εξωγενή σοκ αλλά και στην παραδοσιακά συντηρητικότερη στάση που διατηρεί η Moody's αποδίδεται η χθεσινή διατήρηση της πιστοληπτικής αξιολόγησης Βa1 με σταθερές προοπτικές για την Ελλάδα, από τον οίκο, κόντρα στις προσδοκίες ότι έδινε το investment grade, μετά τις Fitch, S&P και DBRS.

Ο οίκος ανακοίνωσε εχθές ότι ολοκλήρωσε την «περιοδική αξιολόγηση» του ελληνικού rating, κάτι που, όπως επισημαίνει, δεν προαναγγέλλει ή αποτελεί ένδειξη για το αν θα προχωρήσει σε αλλαγές στην αξιολόγηση της οικονομίας. Αυτό δεν συνιστά rating action και ως εκ τούτου, δεν αναθεωρήθηκε ούτε το outlook, ώστε να δίνει «σήμα» για επικείμενη κίνηση. 

Υπενθυμίζεται ότι στις 16 Σεπτεμβρίου 2023 η Moody's είχε προχωρήσει σε διπλή αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας και ειδικότερα στη βαθμίδα Ba1 με σταθερές προοπτικές. Νωρίτερα, δεν είχε «ακολουθήσει» τις αναβαθμίσεις από Fitch και S&P, διατηρώντας τη χώρα στη βαθμίδα "Ba3" από το 2020.

Η οικονομία και το χρέος

Ο οίκος επισημαίνει ότι η αξιολόγηση υποστηρίζεται υποστηρίζονται από το ισχυρό ιστορικό μεταρρυθμίσεων που έχει οδηγήσει σε ορατή βελτίωση στους θεσμούς και τη διακυβέρνηση, ισχυρότερες επενδύσεις και υγιέστερο τραπεζικό κλάδο.

Παρά την αναμενόμενη μεγάλη μείωση, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα παραμείνει υπερβολικά υψηλός. Ωστόσο, η ευνοϊκή δομή του χρέους και το μεγάλο κεφαλαιακό μαξιλάρι μετριάζουν την κατάσταση, τονίζει.

Η Moody's προβλέπει ανάπτυξη 2,4% το 2024 και 2,3% το 2025, με στήριξη από την εγχώρια ζήτηση και τις εξαγωγές, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει γύρω στο 2%.

Εκτιμά δε ότι τα κεφάλαια της ΕΕ και οι ιδιωτικές επενδύσεις, μαζί με τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, θα συμβάλουν στην άνοδο της δυνητικής ανάπτυξης και θα αντισταθμίσουν σε κάποιο βαθμό τις αρνητικές επιπτώσεις από τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία.

Οπως αναφέρει σχετικά, «το σταθερό outlook εξισορροπεί βαθιές διαρθρωτικές βελτιώσεις που θα μπορούσαν να προσφέρουν ισχυρότερες πιστωτικές μετρήσεις από αυτές που αναμένει επί του παρόντος η Moody's έναντι των διαρθρωτικών προκλήσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να επιβαρύνουν το πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας περισσότερο από ό,τι αναμενόταν επί του παρόντος».

Οι προκλήσεις 

Στις μεγαλύτερες προκλήσεις για την οικονομία περιλαμβάνεται το μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

Επιπλέον, δεδομένου του μεγέθους και της σημασίας τομέων όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία, η οικονομία είναι επιρρεπής σε εξωτερικούς κραδασμούς και, περαιτέρω βελτιώσεις όσον αφορά την οικονομική ανθεκτικότητα με τη διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης θα απαιτήσουν χρόνο. 

Το σενάριο αναβάθμισης

Όπως εκτιμά η Moody's στην αναβάθμιση της οικονομίας θα μπορούσε να συμβάλλει η συνέχιση της οικονομικής πολιτικής και της δέσμευσης για δημοσιονομική εξυγίανση, σε συνδυασμό με την επιτυχή εφαρμογή των υπόλοιπων μεταρρυθμίσεων, ιδίως στο δικαστικό σύστημα, που θα οδηγούσαν σε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς, ταχύτερη από την αναμενόμενη βελτίωση της δημοσιονομικής ευρωστίας και την επεξεργασία των μη εξυπηρετούμενων δανείων και θα στήριζαν μια υψηλότερη αξιολόγηση.

Επιπλέον, μια ταχύτερη αλλαγή στην οικονομική δομή της Ελλάδας που συμβάλλει στη βελτίωση της οικονομικής ανθεκτικότητας θα ήταν θετική για την πιστοληπτική ικανότητα. Περαιτέρω βελτιώσεις στον τραπεζικό τομέα, μειώνοντας τη μεταβλητότητα της κερδοφορίας και φέρνοντας την ποιότητα του ενεργητικού και τους δείκτες κεφαλαιοποίησης πιο κοντά στο μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, θα ήταν επίσης πιστωτικά θετικές.

Ο κίνδυνος υποβάθμισης 

Πτωτικές πιέσεις στο rating θα μπορούσαν να προκύψουν εάν καταγραφεί μια αντιστροφή της πορείας πολιτικής που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια ή ενδείξεις ότι οι προηγούμενες μεταρρυθμίσεις δεν δίνουν την ώθηση στην ανάπτυξη και τους δημοσιονομικούς λογαριασμούς που αναμένεται επί του παρόντος, επιβαρύνοντας το επιχειρηματικό κλίμα και τις επενδύσεις, επισημαίνει ο οίκος.

Ειδικότερα, οι ενδείξεις ότι είναι πιθανή μια διαρκής, ουσιώδης επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης, πιθανώς σε συνδυασμό με απότομη επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα, θα προκαλούσαν αρνητική κίνηση στην αξιολόγηση. Μια κλιμάκωση της γεωπολιτικής κατάστασης στην Ευρώπη με τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ πιθανότατα θα οδηγήσει σε καθοδική πίεση στην αξιολόγηση.