«Κίτρινη κάρτα» στον Αναπτυξιακό από τον ΣΕΒ

«Η ελληνική οικονομία αξιολογείται θετικά, όμως οι ανησυχίες παραμένουν και εντείνονται», δήλωσε το πρωί της Τετάρτης ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος. Όπως σημείωσε, οι επιχειρήσεις καταβάλλουν προσπάθειες, ωστόσο οι προκλήσεις αυξάνονται, με τις μεσαίες επιχειρήσεις να δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση. «Δεν διαθέτουν το μέγεθος των μεγάλων, ούτε την ευελιξία των μικρών», επεσήμανε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στους μισθούς, είπε: «Δεν μπορούν να αυξηθούν οι μισθοί σε πραγματικούς όρους. Δεν θα αυξηθούν, αν δεν αυξηθεί η παραγωγικότητα. Πρέπει να επενδύσουμε, οι εργαζόμενοι πρέπει να μας δώσουν καλύτερες μορφές ευελιξίας και εμείς να τους δώσουμε καλύτερους μισθούς». Ενώ σημείωσε ότι τρία είναι τα ρίσκα της οικονομίας: κλιματική κρίση, καθυστέρηση μεταρρυθμίσεων και ρευστότητα στο διεθνές περιβάλλον.

Αναφερόμενος στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο, ο πρόεδρος του ΣΕΒ επεσήμανε ότι έχει γίνει σοβαρή προσπάθεια και υπάρχουν θετικές προθέσεις, όμως υπάρχουν και κρίσιμα σημεία που χρειάζονται επανεξέταση. «Ο Αναπτυξιακός είναι ένα σημαντικό εργαλείο, αλλά αυτό που βλέπουμε είναι μόνο το πλαίσιο. Οι ουσιαστικοί όροι καθορίζονται από τα επιμέρους καθεστώτα».

Όπως είπε, πρέπει να υπάρχει αντικατάσταση του κριτηρίου των θέσεων εργασίας με δείκτες παραγωγικότητας. «Συμφωνούμε να αποτελεί κριτήριο για παραμεθόριες περιοχές. Όμως, στις σύγχρονες επενδύσεις, ο βασικός στόχος πρέπει να είναι η αύξηση της παραγωγικότητας, που συχνά συνδέεται με τον αυτοματισμό, όχι αναγκαστικά με περισσότερες θέσεις εργασίας», υπογράμμισε.

Παράλληλα, εξέφρασε ανησυχία για την επιστροφή του ελέγχου των υπαγωγών στο κράτος. «Κάναμε βήματα προόδου με το Ταμείο Ανάκαμψης (ΤΑΑ), αλλά τώρα επιστρέφουμε σε χρονοβόρες διαδικασίες. Υπάρχουν πολλές επενδύσεις και λίγοι υπάλληλοι για να τις αξιολογήσουν», ανέφερε. Ως παράδειγμα έφερε το καθεστώς της βιομηχανίας, που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2023, αλλά οι πρώτες επιχειρήσεις ενημερώθηκαν τον Ιανουάριο του 2025. «Δηλαδή με καθυστέρηση 22 μηνών. Αυτό δεν συνάδει με τις ταχύτητες που απαιτεί η επιχειρηματικότητα σήμερα», τόνισε.

Αναφορικά με τα θέματα χρηματοδότησης ο κ. Θεοδωρόπουλος ανέφερε: «Οι επιχειρήσεις λένε δεν έχουμε πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα. Οι τράπεζες, παρότι έχουν αυξήσει τα διαθέσιμα κεφάλαιά τους, εξακολουθούν να χορηγούν δάνεια στις ΜμΕ με υψηλότερο κόστος». Παράλληλα, οι τράπεζες επισημαίνουν ότι περίπου το 1/3 των ΜμΕ έχει εκκρεμότητες με κόκκινα δάνεια, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη χρηματοδότησή τους. «Η επιχειρηματικότητα δικαιούται μια δεύτερη ευκαιρία», τόνισε.

Ο κ. Θεοδωρόπουλος, αναφερόμενος στη φορολογία των επιχειρήσεων, είπε ότι ο ΣΕΒ ζητά την άρση συγκεκριμένων επιβαρύνσεων που θεσπίστηκαν την περίοδο της κρίσης. «Η προκαταβολή φόρου για την επόμενη χρονιά είναι άδικη και επιβαρυντική για τις υγιείς και κερδοφόρες επιχειρήσεις», σχολίασε ο κ. Θεοδωρόπουλος. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στο πρόβλημα του αθέμιτου ανταγωνισμού.

Για την κάρτα εργασίας, ο κ. Θεοδωρόπουλος ανέφερε ότι ο ΣΕΒ από την πρώτη στιγμή στήριξε αυτή την πρωτοβουλία. «Ήμασταν εξαρχής υπέρ της διαφάνειας και της νόμιμης καταβολής των αποδοχών. Η κάρτα εργασίας συνέβαλε σημαντικά στη μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού ανάμεσα σε νόμιμες και παράνομες επιχειρήσεις». Ο πρόεδρος του ΣΕΒ σημείωσε ότι παραμένει κρίσιμη η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, ιδιαίτερα στα τεχνικά επαγγέλματα. «Η κατάργηση των τεχνικών σχολών έχει αφήσει τεράστιο κενό», είπε.

Ολοκληρώνοντας, ο κ. Θεοδωρόπουλος τόνισε ότι οι μικρές επιχειρήσεις έχουν λιγότερα προβλήματα από τις μεσαίες και πως οι πολιτικές ενίσχυσης πρέπει να λαμβάνουν αυτό υπόψη. «Οι πιο μεγάλες προκλήσεις εντοπίζονται σε επιχειρήσεις με τζίρο 10-25 εκατ. ευρώ. Πάντα προσπαθούσαμε να στηρίξουμε τις ΜμΕ -και τα τελευταία χρόνια, οι ίδιες οι επιχειρήσεις νιώθουν ότι μπορούν να βρουν στήριξη στον ΣΕΒ. Είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας και οφείλουμε να τις στηρίξουμε ουσιαστικά».

Έρευνα ΣΕΒ: Αυξήσεις μισθών και προσωπικού αλλά και ανησυχία για το μέλλον

Αμέσως μετά, ο κ. Δημήτρης Μαύρος, Διευθύνων Σύμβουλος της MRB Hellas, παρουσίασε αναλυτικά τα ευρήματα της έρευνας. Σύμφωνα με αυτά:

1. Οι επιχειρήσεις αξιολογούν θετικά την παρούσα κατάσταση της χώρας, αυξάνονται ωστόσο οι προβληματισμοί τους για το μέλλον

Όσον αφορά στην τρέχουσα κατάσταση της χώρας, το 66,3% των επιχειρήσεων την αξιολογεί θετικά ή ουδέτερα, ενώ το 33,8% την αξιολογεί αρνητικά. Για τους επόμενους 12 μήνες, oι επιχειρήσεις εμφανίζονται πιο ανήσυχες από πέρυσι, καθώς οι αρνητικές προσδοκίες αυξάνονται από 26% σε 32,7% και οι θετικές μειώνονται από 23,9% σε 14,5% (οι εκτιμήσεις για σταθερότητα διαμορφώνονται από 44,4% σε 48,4%).

2. Για τη δική τους πορεία, οι επιχειρήσεις εμφανίζονται ικανοποιημένες, αλλά αντίστοιχα αυξάνονται οι προβληματισμοί τους για το μέλλον

Για δεύτερη χρονιά συνεχίζεται ανοδικά η εκτίμηση για τη δική τους πορεία με το 54,9% των επιχειρήσεων να δηλώνει ότι ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε. Ελαφρώς πιο συγκρατημένες είναι οι επιχειρήσεις για την πορεία του τζίρου τους στους επόμενους 12 μήνες, με το 43,6% να προβλέπει ότι θα αυξηθεί.

3. Παρά την ανησυχία, το 2025, πάνω από 9 στις 10 επιχειρήσεις είτε θα αυξήσουν είτε θα διατηρήσουν σταθερό το προσωπικό τους

Το 2024, το προσωπικό στις επιχειρήσεις διατηρήθηκε κατά κύριο λόγο σταθερό (68,7%). Το 21% των επιχειρήσεων αύξησε τον αριθμό των εργαζομένων του, ενώ το 9,3% έκανε μειώσεις. Για το 2025, το 92,4% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι είτε θα κρατήσει σταθερό (72,4%) είτε θα αυξήσει το προσωπικό του (20%). Το 4,3% δηλώνει ότι θα προβεί σε μείωση του προσωπικού.

4. Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις θα δώσουν αυξήσεις στους μισθούς το 2025. Tο μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων που θα προχωρήσουν σε αυξήσεις καταγράφεται στη Βιομηχανία (79,4%). Κύριος λόγος των αυξήσεων είναι η επιβράβευση της απόδοσης των εργαζομένων

Συνολικά, το 52,4% των επιχειρήσεων θα δώσει αυξήσεις στους μισθούς το 2025, με σημαντικότερους λόγους την επιβράβευση της απόδοσης (62,3%) και τη διατήρηση του ταλέντου έναντι του ανταγωνισμού (47,4%). Σε επίπεδο κλάδων, τη Βιομηχανία ακολουθούν οι Κατασκευές (66,7%) και οι Υπηρεσίες (60,2%).

5. Οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να επενδύουν, αν και σε μικρότερο βαθμό

Το 20,4% των επιχειρήσεων προβλέπει ότι θα αυξήσει τις επενδύσεις του στους επόμενους 12 μήνες (vs. 22,8% το 2023), ενώ 25,5% θα τις κρατήσει σταθερές (vs. 30,3% το 2023). Αυξάνεται στο 49,2% από 37% το 2023, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνει ότι δεν θα πραγματοποιήσει επενδύσεις.

6. Παραμένουν τα διαχρονικά εμπόδια που επηρεάζουν τη λειτουργία και ανάπτυξη των επιχειρήσεων

Για τις μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, τα τρία πιο σημαντικά εμπόδια είναι το κόστος ενέργειας (93,9% και 78,1% αντίστοιχα), η φορολογία των επιχειρήσεων (86,8% και 82% αντίστοιχα) και οι φόροι και ασφαλιστικές εισφορές στην εργασία (85,5% και 83,8% αντίστοιχα). Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι βασικές προκλήσεις είναι οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό (71,5%), η γραφειοκρατία (69,6%) και οι φόροι και ασφαλιστικές εισφορές στην εργασία (68,9%).

7. Για πάνω από τις μισές επιχειρήσεις, η κλιματική κρίση αποτελεί πρόβλημα για τη λειτουργία τους την επόμενη πενταετία

Για μία στις δύο επιχειρήσεις (50,7%), η κλιματική κρίση είναι μεγάλο πρόβλημα για τη λειτουργία τους την επόμενη πενταετία.

8. Στην ΑΙ, οι επιχειρήσεις κινούνται δειλά. Πάνω από τις μισές, δεν σχεδιάζουν καμία σχετική πρωτοβουλία για την επόμενη χρονιά

Μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (25,4%) κάνουν «κάτι» σε σχέση με το ΑΙ (κυρίως βρίσκονται στα πρώτα στάδια αξιοποίησης ή υλοποιούν πιλοτικά προγράμματα ΑΙ), ενώ το 18,5% σχεδιάζει να ξεκινήσει κάποιο πρόγραμμα ΑΙ μέσα στο επόμενο έτος. Το 55,1% των επιχειρήσεων δεν έχουν σχέδια για καμία πρωτοβουλία σχετικά με την ΑΙ τους επόμενους 12 μήνες.

Η αξιοποίηση της ΑΙ στις επιχειρήσεις εξετάστηκε εις βάθος στο φετινό BusinessPulse και τα σχετικά ευρήματα θα παρουσιαστούν αναλυτικά στο συνέδριο που διοργανώνει ο ΣΕΒ με θέμα «AI στην πράξη: Πώς θα εφαρμόσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη στις επιχειρήσεις μας», τη Δευτέρα 12 Μαΐου 2025, στο Ωδείο Αθηνών. Το συνέδριο, που έχει πολύ μεγάλη ανταπόκριση από τα μέλη του Συνδέσμου, έχει ως στόχο την ανάδειξη εφαρμόσιμων λύσεων για την ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στις επιχειρήσεις όλων των κλάδων και μεγεθών.