Νέο «manual» για τις μεγάλες επενδύσεις στην Ελλάδα

Σήμα στους επενδυτές ότι η αξιολόγηση των μεγάλων projects δεν θα είναι μια χρονοβόρα διαδικασία χωρίς σαφείς κανόνες, επιχειρεί να δώσει η Κυβέρνηση (φωτ. ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος).

Στο πλαίσιο αυτό, η Γενική Γραμματεία Ιδιωτικών Επενδύσεων άναψε το πράσινο φως σε έναν Οδηγό Αξιολόγησης 152 σελίδων που θα αποτελεί πλέον τον «οδικό χάρτη» για τις επενδύσεις που εντάσσονται στο καθεστώς «Μεγάλες Επενδύσεις» του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022. Ο Οδηγός εγκρίθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου και φιλοδοξεί να θέσει όρια και τέλος στις καθυστερήσεις που συχνά συνόδευαν μεγάλες επενδυτικές πρωτοβουλίες.

Η αξιολόγηση θα γίνεται με τη μέθοδο της συγκριτικής αξιολόγησης, δηλαδή όλα τα σχέδια εξετάζονται ταυτόχρονα και κατατάσσονται σε πίνακες με βάση την τελική βαθμολογία τους και θα πρέπει να ολοκληρώνεται μέσα σε 90 ημέρες από την καταληκτική προθεσμία υποβολής αιτήσεων.

Η αξιολόγηση ανατίθεται στην Επιτροπή Αξιολόγησης του άρθρου 118, η οποία συγκροτείται με 3-5 μέλη (από το Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών ή άλλες λίστες). Αν περάσουν οι 90 ημέρες χωρίς αποτέλεσμα, η υπόθεση πηγαίνει σε ανεξάρτητο ορκωτό ελεγκτή, που έχει 30 ημέρες για να ολοκληρώσει τη διαδικασία.

Η διαδικασία αξιολόγησης περιλαμβάνει τέσσερα στάδια:

1. Έλεγχος πληρότητας και νομιμότητας. Ο επενδυτής πρέπει να αποδείξει ότι ο φορέας είναι φερέγγυος, διαθέτει φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα και έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση (είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων είτε μέσω δανεισμού).
2. Αξιολόγηση κόστους. Οι δαπάνες της επένδυσης συγκρίνονται με πρότυπα κόστη που έχει καθορίσει η Υπηρεσία, ώστε να αποφεύγονται υπερκοστολογήσεις.
3. Βιωσιμότητα. Κάθε σχέδιο πρέπει να εμφανίζει θετικό εσωτερικό συντελεστή απόδοσης IRR (Internal Rate of Return).
4. Δείκτες βαθμολογίας. Η τελική κατάταξη προκύπτει από τέσσερις ομάδες κριτηρίων, ωριμότητα του έργου (αδειοδοτήσεις, ετοιμότητα εγκατάστασης), χρηματοοικονομική υγεία του φορέα, στοιχεία βιώσιμης ανάπτυξης (εξωστρέφεια, ESG δείκτες), και ο αντίκτυπος στην απασχόληση.

Μετά το πέρας της διαδικασίας, αναρτάται προσωρινός πίνακας αποτελεσμάτων, όπου οι επενδυτές μπορούν να καταθέσουν ένσταση μέσα σε 10 ημέρες. Οι ενστάσεις εξετάζονται από ειδική Επιτροπή και το αποτέλεσμα οδηγεί στον τελικό πίνακα κατάταξης. Από εκεί και μετά εκδίδονται οι αποφάσεις υπαγωγής και οι επενδύσεις που εγκρίνονται μπαίνουν σε φάση υλοποίησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε σχέδιο ελέγχεται ώστε να μην παραβιάζονται τα όρια κρατικών ενισχύσεων και η επένδυση πρέπει να συνιστά ουσιαστική νέα δραστηριότητα (νέα μονάδα, επέκταση, διαφοροποίηση προϊόντος ή θεμελιώδης αλλαγή διαδικασίας).

Η θέσπιση του Οδηγού έρχεται σε μια στιγμή όπου η Ελλάδα επιδιώκει να προσελκύσει μεγάλες στρατηγικές επενδύσεις σε κλάδους αιχμής, από ΑΠΕ και data centers μέχρι logistics και τουριστικές υποδομές. Πέρυσι η Ελλάδα προσέλκυσε ξένες άμεσες επενδύσεις ύψους 7,3 δισ. δολ., τη δεύτερη καλύτερη επίδοση της τελευταίας πενταετίας, σύμφωνα με τη UNCTAD.

Η αύξηση κατά 41,5% τροφοδοτήθηκε από μεγάλα deals σε ενέργεια, υποδομές και real estate, ενώ οι greenfield επενδύσεις έφτασαν τα 3,41 δισ. δολ.