Αν κάποιος ανήκει στους έχοντες και κατέχοντες, δεν είναι τακτικός πελάτης του σούπερ μάρκετ, δεν μαγειρεύει συχνά στο σπίτι ή δεν έχει οικογένεια, κοινώς παιδιά, ίσως να μην το παρατήρησε. Από τη λίστα των 2.180 προϊόντων με μειωμένες τιμές που ανακοίνωσε το υπουργείο Ανάπτυξης απουσιάζουν τα φρούτα, τα λαχανικά, το ψάρι και το μη τυποποιημένο κρέας. Δηλαδή προϊόντα που αντιπροσωπεύουν μια βασική δαπάνη των νοικοκυριών, ένα πολύ σημαντικό μερίδιο του συνολικού τζίρου των σούπερ μάρκετ (υπολογίζεται κοντά στο ¼) και έχουν περίοπτη θέση στο τραπέζι των καταναλωτών.
Κυβερνητικές πηγές και στελέχη της αγοράς που μίλησαν στο Euro2day.gr τόνισαν ότι δεν τίθεται θέμα «αποκλεισμού». Αντιθέτως, στο πρόγραμμα των 2.180 προϊόντων περιλαμβάνονται τρία τυποποιημένα είδη κρέατος (ένα χοιρινό και δύο της εταιρείας Νιτσιάκος), ενώ τα υπόλοιπα φρέσκα και νωπά -σ.σ. φρούτα, λαχανικά, ψάρια και κρέας, τυποποιημένο ή μη- εντάσσονται ήδη είτε στο «καλάθι του νοικοκυριού» είτε στο «καλάθι των οπωροκηπευτικών». Οι λίστες αυτών των καλαθιών ανανεώνονται κάθε εβδομάδα.
«Δεν μιλάμε για βιομηχανικά προϊόντα αλλά για φρέσκα αγαθά με διάρκεια ζωής λίγων ημερών. Δεν μπορεί να υπάρξει κλειδωμένη τιμή για τρεις μήνες, όπως γίνεται με τα τυποποιημένα που βρίσκονται στην πρωτοβουλία των 2.180 προϊόντα», αναφέρει κυβερνητική πηγή που μίλησε στο Euro2day.gr.
«Η αγορά των νωπών προϊόντων δεν μπορεί να λειτουργήσει με σταθερές τιμές. Είναι μια spot αγορά, όπου οι τιμές αλλάζουν καθημερινά, ανάλογα με τη ζήτηση, τις καιρικές συνθήκες, την εποχικότητα και το κόστος παραγωγής», εξηγεί.
Και η αλήθεια είναι πως ένα χαλάζι στην Ημαθία, μια ζέστη στη Θεσσαλία ή μια καθυστέρηση στα logistics, αρκούν για να ανατραπούν οι ισορροπίες. «Η αγορά των φρέσκων προϊόντων λειτουργεί σε πραγματικό χρόνο», αναφέρει στέλεχος της αγοράς. Και συμπληρώνει: «Τώρα μπορεί να αγοράζεις ντομάτες στο 1 ευρώ και αύριο να είναι 1,40 ευρώ. Αν βάλεις τέτοιο προϊόν σε πρόγραμμα σταθερής τιμής, κινδυνεύεις να πουλάς με ζημία ή να μην έχεις επάρκεια».
Σήμερα και σίγουρα μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, όπου με βάση τη νομοθεσία θα είναι σε ισχύ το καλάθι του νοικοκυριού, φρούτα, λαχανικά και κρέας υπάρχουν, με τη λίστα να ανανεώνεται ανά εβδομάδα. Και επειδή η 31η Οκτωβρίου πλησιάζει, το εύλογο ερώτημα είναι αν θα πάρει εκ νέου παράταση το μέτρο το οποίο βρίσκεται σε ισχύ από τον Νοέμβριο του 2022.
«Το Καλάθι επιτέλεσε τον ρόλο του. Πλέον χρειάζονται πιο ευέλικτα και προσωποποιημένα εργαλεία, βασισμένα σε ψηφιακά δεδομένα και πραγματικές τιμές αγοράς», υποστηρίζει κυβερνητική πηγή. Ωστόσο, τα εποχικά καλάθια (όπως των γιορτών) φαίνεται να παραμένουν στο τραπέζι. «Λειτουργούν ως άγκυρα τιμών, ειδικά όταν η αγορά "φουντώνει" από φήμες για αυξήσεις», σχολιάζει.