Στο παιχνίδι των αγωγών αερίου της ΝΑ Ευρώπης μπαίνουν οι ΗΠΑ

Στο παιχνίδι των αγωγών φυσικού αερίου της ΝΑ Ευρώπης, όπως ο «Κάθετος Διάδρομος», θέλουν να μπουν οι Αμερικανοί, ρίχνοντας στον συγκεκριμένο τομέα μεγάλα κεφάλαια, προκειμένου να αυξηθεί το capacity των υποδομών και να καταστεί εφικτός ο στόχος για πολλαπλασιασμό των εξαγωγών LNG μέχρι την Ουκρανία.

Τις νέες business των Αμερικανών στην περιοχή, που δεν θα περιοριστούν, όπως όλα δείχνουν, μόνο σε νέα συμβόλαια δισεκατομμυρίων για εξαγωγές LNG, υποδηλώνει η παρουσία στις 6 Νοεμβρίου στην Αθήνα, για το φόρουμ της «Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια» (The Partnership for Transatlantic Energy Cooperation P-TEC ), της κρατικής αμερικανικής τράπεζας των ΗΠΑ, Development Finance Corporation (DFC).

Ενας από τους βασικούς τομείς δράσης της αμερικανικής τράπεζας τα τελευταία χρόνια είναι η χρηματοδότηση αγωγών και υποδομών φυσικού αερίου από τη Μέση Ανατολή μέχρι τη Βόρεια Αφρική καθώς και σε άλλες περιοχές του πλανήτη.

Η αιτία που στελέχη της αμερικανικής τράπεζας θα βρεθούν στην Αθήνα και θα έχουν συναντήσεις με εκπροσώπους κυβερνήσεων (θα συμμετέχουν συνολικά 24 χώρες της Κεντρικής και ΝΑ Ευρώπης), είναι η παροχή δανείων για νέες υποδομές αερίου και τη μεγέθυνση των συστημάτων αγωγών των πέντε χωρών διέλευσης (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία), που συνθέτουν την αλυσίδα του Κάθετου Διαδρόμου.

Στην πράξη, αυτό που βλέπει η αμερικανική πλευρά, όπως εξηγούν πηγές με γνώση των διεργασιών, είναι ότι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί το μεγαλόπνοο σχέδιο αντικατάστασης με US LNG του ρωσικού αερίου στην περιοχή -που από το 2028 θα αποτελεί παρελθόν- είναι να χρηματοδοτήσει τους παλαιούς και μικρής χωρητικότητας αγωγούς της περιοχής, προκειμένου να αυξηθεί η χωρητικότητά τους και να μπορούν να απορροφήσουν πολύ μεγαλύτερους όγκους.

Τα έργα της αλυσίδας του υπό διαμόρφωση Κάθετου Διαδρόμου, μαζί με τα ελληνικά terminals, δηλαδή τη Ρεβυθούσα και φυσικά την Αλεξανδρούπολη, θα κληθούν να αντικαταστήσουν τα επόμενα χρόνια με άλλες πηγές (κυρίως αμερικανικές) έναν τεράστιο όγκο της τάξης των 15 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm), όσο είναι σήμερα η ποσότητα του ρωσικού αερίου που διακινείται από την Ελλάδα μέχρι τη Βουλγαρία και από τη Ρουμανία μέχρι την Ουγγαρία.

Τα έργα του Κάθετου Διαδρόμου και οι επενδύσεις σε νέα FSRU

Στις ευκαιρίες που διανοίγονται για το νέο ρόλο της Ελλάδας, λόγω θέσης, υποδομών και μετά την απόφαση της ΕΕ για το τέλος των ρωσικών εξαγωγών, καθώς και στη σημασία της άφιξης στην Αθήνα του υπ. Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, μαζί με περίπου 20 υπουργούς χωρών της Αν. Ευρώπης, αναφέρθηκε χθες από το βήμα του Renewable & Storage Forum ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου.

Στην ακόμη μεγαλύτερη φυσικά εικόνα, η Ουάσιγκτον θέλει το αμερικανικό αέριο να φτάσει σε όλη την Ευρώπη, από τη Λιθουανία μέχρι την Ουγγαρία και από τη Βουλγαρία μέχρι την Ουκρανία, καθώς συνδέεται ευθέως με την επίτευξη της συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ για τους δασμούς και την πώληση την επόμενη τριετία στην ήπειρο αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων συνολικής αξίας 750 δισ. δολ. Στην περίπτωση της ΝΑ Ευρώπης, η περιοχή μάς φαίνεται να έχει ιδιαίτερο βάρος στα σχέδια των Αμερικανών για χρηματοδότηση νέων υποδομών αερίου, καθώς τα συστήματα αγωγών είναι παλαιότερα και πιο ανεπαρκή σε σχέση με εκείνα στην Κεντρική και τη Δυτική.

Στο ίδιο κάδρο θα πρέπει να δει κανείς και την ενδεχόμενη δημιουργία νέων FSRU στην Ελλάδα, με τις Βρυξέλλες να «βλέπουν» την ανάπτυξη δύο επιπλέον τέτοιων επενδύσεων (πέραν της εν λειτουργία Αλεξανδρούπολης), του Dioriga Gas της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους και του «Αργώ» της Mediterranean Gas στη Μαγνησία, όπως προκύπτει από σημείωμα που αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και συνόδευε τις ανακοινώσεις για το Συμβούλιο των Υπ. Ενέργειας της Δευτέρας.

Στην πράξη, όπως μεταφέρουν πηγές με γνώση των διεργασιών, το «κλειδί» για την αμερικανική πλευρά -κάτι που θα επαναλάβει κατά τις εργασίες του φόρουμ των Αθηνών, όπου το παρών θα δώσουν πολλά μεγάλα ονόματα του LNG, όπως η ConocoPhillips ή η γνωστή μας Cheniere- είναι η ταχύτατη επένδυση στις υποδομές αερίου της περιοχής, και σε αυτή τη κατεύθυνση, ο ρόλος της DFC κρίνεται απαραίτητος.

Οι business που «ψήνονται» και οι επαφές των Αθηνών

Στο ερώτημα πώς θα κερδηθεί το στοίχημα της ταχύτητας για την υλοποίηση νέων έργων, που συνεπάγεται fast track αδειοδοτικές διαδικασίες, δηλαδή πολύ ταχύτερες από τους μέχρι σήμερα αργούς ευρωπαϊκούς ρυθμούς, η απάντηση είναι ότι η αμερικανική πλευρά έχει σύμμαχο την Ευρώπη στο συγκεκριμένο θέμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τόσο γιατί ο πολλαπλασιασμός των αμερικανικών εξαγωγών LNG αποτελεί μέρος της συμφωνίας που υπέγραψε τον Ιούλιο η pρόεδρος της Κομισιόν με τον pρόεδρο Τραμπ, όσο και γιατί στην περίπτωση της Σλοβακίας ή της Τσεχίας, δηλαδή χωρών της Αν. Ευρώπης που εξαρτώνται αποκλειστικά από το ρωσικό αέριο, η ταχεία διείσδυση του LNG αποτελεί μονόδρομο ενόψει του τέλους των ροών από τη Μόσχα.

Τα νούμερα που συνεπάγεται αυτή η «αλλαγή σελίδας» είναι τεράστια, το ίδιο και οι μπίζνες που δρομολογούνται, όπως και τα μακροχρόνια συμβόλαια δισεκατομμυρίων που θα συναφθούν για εξαγωγές LNG, και είναι βέβαιο ότι οι παραπάνω συζητήσεις θα μπουν στο τραπέζι τόσο στο επιχειρηματικό φόρουμ της 6ης Νοεμβρίου (θα συμμετάσχουν 400 εκπρόσωποι εταιρειών και χωρών) όσο και στη διυπουργική διάσκεψη του P-TEC (7 Νοεμβρίου).

Σημειωτέον ότι την πολιτική της Αθήνας αλλά και του ελληνικού επιχειρείν ως προς το κατά πόσο βρίσκονται στο ίδιο μοτίβο με τις ΗΠΑ, είχε επιχειρήσει να «ανιχνεύσει» τον Σεπτέμβριο κατά την επίσκεψή του στην ελληνική πρωτεύουσα ο Αμερικανός υπ. Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ.

Τότε, σε εκδήλωση που είχε γίνει στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ, στη Ρεβυθούσα, ο κ. Μπέργκαμ είχε συναντηθεί με 15 Ελληνες επιχειρηματίες και CEOs ενεργειακών ομίλων της χώρας, μεταξύ των οποίων ο επικεφαλής της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης, ο επικεφαλής της Metlen Ευάγγελος Μυτιληναίος, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γιώργος Περιστέρης, ο CEO της Helleniq Energy Ανδρέας Σιάμισιης, ο επικεφαλής του ΑΚΤΩΡ Αλέξανδρος Εξάρχου, κ.ά.