Οι πρώτες ελληνικές business με ΔΕΠΑ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στην Ουκρανία

Τις πρώτες ελληνικές κινήσεις στην ενέργεια για τη στήριξη της Ουκρανίας σηματοδοτούν τα δύο deals της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με επιχειρήσεις της χώρας, που ανακοινώθηκαν χθες κατά τη συνάντηση Μητσοτάκη - Ζελένσκι, υπό το βλέμμα πάντα των ΗΠΑ και του ευρύτερου ρόλου που επιφυλάσσουν για την Ελλάδα.

Στη πρώτη περίπτωση, της συμφωνίας δήλωσης προθέσεων που υπέγραψαν η ΔΕΠΑ και η Naftogaz, ο μεγαλύτερος ενεργειακός όμιλος της Ουκρανίας, παρουσία της αμερικανίδας πρέσβειρος Κίμπερλι Γκίλφοιλ, το σημαντικό στοιχείο είναι ότι η αποστολή αμερικανικού αερίου προς την Αλεξανδρούπολη και από εκεί προς τον Κάθετο Διάδρομο, ξεκινά άμεσα. Και αφορά την κάλυψη των ουκρανικών αναγκών για το φετινό χειμώνα, καλύπτοντας το 4μηνο Δεκέμβριος 2025-Μάρτιος 2026.

«Στη πράξη, μιλάμε για την άμεση ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου για τη κάλυψη των ουκρανικών αναγκών αυτό το χειμώνα», όπως είπε ο Πρωθυπουργός στις κοινές του δηλώσεις με τον Πρόεδρο Ζελένσκι.

Την υλοποίηση της πρώτης αυτής συμφωνίας των δύο κρατικών εταιρειών για αποστολή LNG στην Ουκρανία, θα αναλάβει να φέρει σε πέρας η ATLANTIC SEE, δηλαδή το κοινό σχήμα που έχουν συστήσει AKTOR και ΔΕΠΑ με ποσοστά 60%-40%.

Το αέριο θα προέλθει από την αμερικανική Venture Global - όπως έκανε σαφές ο υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου - με την οποία οι δύο ελληνικοί όμιλοι υπέγραψαν προ δεκαημέρου συμφωνία 20ετούς διάρκειας, με έναρξη το 2030, στο Ζάππειο, στο πλαίσιο της συνόδου για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC).

Τότε είχε διευκρινιστεί ότι πρόκειται για μια συμφωνία «ομπρέλα» και πως θα επακολουθήσουν κι άλλες ενδιάμεσες, για τη περίοδο 2026-2029, η πρώτη εκ των οποίων υπεγράφη χθες στο Μαξίμου, παρουσία των ηγετών των δύο χωρών.

Ισχυρότερη παρουσία ΔΕΠΑ στον Κάθετο Διάδρομο

Στο ερώτημα, ποιοι θα είναι οι όγκοι των εξαγωγών προς την Ουκρανία, η απάντηση θα εξαρτηθεί από τη δέσμευση της χωρητικότητας που θα κάνει η ΔΕΠΑ στην δημοπρασία του Δεκεμβρίου για το λεγόμενο προϊόν «Route1». Η σχετική προκήρυξη από τους Διαχειριστές των πέντε χωρών της διαδρομής είναι η 24η Νοεμβρίου.

Στην προηγούμενη δημοπρασία, εκείνη για τον Νοέμβριο, η εταιρεία είχε δεσμεύσει σημαντικό μέρος του capacity, ωστόσο κάθε μήνα από εδώ και πέρα, θα «κλείνει» σύμφωνα με τις πληροφορίες όλο και μεγαλύτερη χωρητικότητα, ενισχύοντας τη παρουσία της στον κάθετο διάδρομο.

Στη πράξη, η πρώτη αυτή κίνηση της ΔΕΠΑ για το αμερικανικό LNG δείχνει όχι μόνο την επιταχυνόμενη πορεία που έχουν προσλάβει οι εξελίξεις μετά την ανάδειξη της Ελλάδας σε κεντρικό ρόλο για το σχέδιο των ΗΠΑ στη περιοχή, αλλά και ότι η χρήση του Κάθετου Διαδρόμου, που μέχρι πρότινος υπολειτουργούσε, πρόκειται να αυξηθεί. Στην ουσία προδιαγράφει τη δέσμευση πολύ μεγαλύτερης δυναμικότητας το Δεκέμβριο κατά μήκος της διαδρομής σε σχέση με τις προηγούμενες προσπάθειες.

Σημειωτέον ότι η Venture Global έχει ήδη δεσμεύσει από τα τέλη του 2024 το 25% του capacity στο τέρμιναλ της Αλεξανδρούπολης, μέσω μιας συμφωνίας «πρόγευση» για το τι θα επακολουθούσε, ωστόσο επειδή φέτος το τέρμιναλ ήταν κατά το μεγαλύτερο διάστημα εκτός λειτουργίας, στην ουσία δεν έχει ακόμη υποδεχτεί φορτία.

Σε ό,τι αφορά τη μεγάλη συμφωνία «ομπρέλα» του Ζαππείου, προβλέπει αγορά από τη Venture Global μίνιμουμ 700 εκατ. κυβικών μέτρων το χρόνο και μάξιμουμ 4 δισ. κυβικών, τα οποία έπειτα από μια διαδρομή 6.000 μιλίων, θα ξεφορτώνονται στο Θρακικό Πέλαγος στις εγκαταστάσεις του FSRU Aλεξανδρούπολης για να επαναεριοποιηθούν και μέσω των αγωγών του ελληνικού συστήματος να εξαχθούν στις αγορές της ΝΑ Ευρώπης.

Τα πάντα προφανώς θα εξαρτηθούν από τη τιμή στην οποία θα φτάνει το αμερικάνικο αέριο μέσω Ελλάδας στην Ουκρανία και από το κατά πόσο αυτή θα είναι ανταγωνιστική έναντι των άλλων οδεύσεων (π.χ. μέσω Πολωνίας).

Το ακόμη μεγαλύτερο φυσικά ερώτημα που αφορά όλη την Ευρώπη και τους ιθύνοντες χάραξης της πολιτικής στις Βρυξέλλες, είναι το τι θα συμβεί αν υπάρξει κάποια στιγμή συμφωνία ειρήνης στην Ουκρανία και τεθεί ξανά το θέμα για το πως θα διατεθεί το φθηνότερο ρωσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά.

Εσοδα για τον όμιλο Aktor

Η εκτέλεση της διακρατικής συμφωνίας, που θα υλοποιηθεί μέσω της Atlantic SEE LNG TRADE στην οποία ο Όμιλος AKTOR συμμετέχει με 60% και η ΔΕΠΑ Εμπορίας με 40%, θα έχει ιδιαίτερα θετικές προοπτικές για τον ισολογισμό του Ομίλου Aktor και, μάλιστα, προβλέπεται να εγγραφούν έσοδα ήδη από το 2025, δεδομένου ότι η Atlantic SEE θα ενοποιηθεί στα οικονομικά αποτελέσματα για το τρέχον οικονομικό έτος, σημειώνουν πηγές του ομίλου.

Υπενθυμίζεται ότι η ATLANTIC – SEE LNG TRADE έχει υπογράψει με τη Venture Global Inc. συμφωνία αγοραπωλησίας διάρκειας 20 ετών, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2030 και προβλέπει την προμήθεια τουλάχιστον 0,5 εκατομμυρίων τόνων LNG ετησίως (MTPA), με δυνατότητα επέκτασης έως και περίπου 1,5 εκατομμύριο τόνους ετησίως (MTPA). Πρόκειται για την πρώτη μακροχρόνια συμφωνία προμήθειας LNG με προμηθευτή από τις Ηνωμένες Πολιτείες στα ενεργειακά χρονικά της Ελλάδας.

Αντίστοιχα, έχει υπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με τις ρουμανικές εταιρείες NOVA POWER & GAS S.R.L. και S.N.T.G.N. Transgaz S.A., βάσει του οποίου οι δύο εταιρείες εκδήλωσαν ενδιαφέρον για σύναψη σύμβασης αγοραπωλησίας LNG έως περίπου 1,4 εκατομμυρίων τόνων ετησίως (MTPA), για περίοδο 20 ετών, επίσης από το 2030.

Η συμφωνία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - Ukrhydroenegro

Στη δεύτερη και λιγότερη προβεβλημένη χθεσινή συμφωνία στην οποία έκανε χθες αναφορά ο Πρωθυπουργός, αυτήν μεταξύ της ΓΕΚ - ΤΕΡΝΑ και της ουκρανικής κρατικής εταιρείας παραγωγής ηλεκτρισμού από υδροηλεκτρικούς σταθμούς, Ukrhydroenegro, το αντικείμενο αφορά την ανάπτυξη από κοινού υδροηλεκτρικων έργων.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η ελληνική εταιρεία «κοιτάζει» στη παρούσα φάση δύο έργα στην Ουκρανία, ένα αντλησιοταμιευτικό και ένα υδροηλεκτρικό, συνολικού προυπολογισμού της τάξης του 1,5 δισ ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότησή τους, οι πληροφορίες λένε ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ βρίσκεται σε επαφές με ευρωπαϊκούς και αμερικανικούς χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, όπου πιθανώς να έχουν γίνει συζητήσεις και με τη DFC.

Οι επαφές μεταξύ της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και της ουκρανικής εταιρείας ξεκίνησαν το περασμένο Ιούνιο κατά τη διάρκεια επίσκεψης ελληνικής αντιπροσωπείας στη χώρα. Τη περασμένη εβδομάδα η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ συμμετείχε επίσης στο φόρουμ Rebuild Ukraine που έγινε στη Πολωνία, παρουσία του υφυπ Εξωτερικών Χάρη Θεοχάρη, ο οποίος λέγεται ότι έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις συγκεκριμένες επαφές, όσο και ευρύτερα στη προσπάθεια των ελληνικών ομίλων να έχουν ρόλο στην ανοικοδόμηση της χώρας. Στο συγκεκριμένο φόρουμ, ο ελληνικός όμιλος είχε επαφές και με τον ουκρανό υπ.Ενεργειας.

Σε ό,τι αφορά την Ukrhydroenergo πρόκειται για μια αμιγώς κρατική επιχείρηση που παράγει ηλεκτρική ενέργεια από υδροηλεκτρικούς σταθμούς και που έχει στο χαρτοφυλάκιό της δέκα σταθμούς παραγωγής στους ποταμούς Ντνίπρο και Ντνίστερ.