D-day στην ελληνική μάχη για την προεδρία του Eurogroup

Όταν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συνεδριάσουν σήμερα για να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο του Eurogroup, το διακύβευμα θα ξεπερνά κατά πολύ την επιλογή ενός προσώπου.

Θα καθορίσουν την κατεύθυνση της ευρωζώνης για τα επόμενα δυόμισι χρόνια — και ίσως δοκιμάσουν κατά πόσο η Ευρώπη είναι πραγματικά έτοιμη να κλείσει οριστικά το κεφάλαιο της κρίσης της περασμένης δεκαετίας.

Ο αγώνας έχει περιοριστεί σε μια στενή, εξαιρετικά συμβολική αναμέτρηση ανάμεσα στον «δικό μας» Κυριάκο Πιερρακάκη και τον Βέλγο Βινσέντ βαν Πετέχεμ. Ο πρώτος εκπροσωπεί μια χώρα που προσπαθεί να ανακτήσει την επιρροή της μετά από χρόνια ταπεινωτικών μνημονίων. Εάν πάρει την θέση, θα σφραγιστεί η ιστορία της μεταμνημονιακής Ελλάδας. Αυτό ήταν και το μότο της καμπάνιας που έκανε το Μαξίμου. 

Ο δεύτερος εξυπηρετεί τον δημοσιονομικό συντηρητισμό και τη θεσμική συνέχεια που οι βόρειες πρωτεύουσες εμπιστεύονται ενστικτωδώς. Πρωτα συγύρισμα των δημοσιονομικών, μείωση του χρέους και διατήρηση του πληθωρισμού κάτω από το 2% και μετά οι φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις που αναγράφονται στην έκθεση Ντράγκι.

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης, φτάνει στις Βρυξέλλες με ένα αφήγημα κομμένο και ραμμένο για μια ευρωζώνη που αναζητά ανανέωση: ένας τεχνοκράτης μεταρρυθμιστής με σπουδές στο MIT και στο Harvard, ένας υπουργός που ταυτίστηκε με τη μετάβαση της Ελλάδας από τον «ασθενή» των μνημονίων σε μια χώρα που υλοποιεί ψηφιακές μεταρρυθμίσεις. Θέλει να ακολουθήσει την βίβλο Ντραγκι όσον αφορά στην ανταγωνιστικότητα της ζώνης του ευρώ. Ο ίδιος στην καμπάνια του μίλησε για «συμβολική αποκατάσταση» για την Ελλάδα. Όμως αυτό δεν «αφορά» την λειτουργία του Eurogroup. Άλλο ο συμβολισμός και άλλο η πραγματικότητα.

Οι διαδικασίες

Υπενθυμίζεται ότι η ψηφοφορία είναι μυστική και οι συμμαχίες της τελευταίας στιγμής θα παίξουν ρόλο. Και σε μια μυστική ψηφοφορία, η εικόνα μετράει όσο και οι συμμαχίες, για να πάρει κάποιος τις πολυπόθητες 11 ψήφους. Οι πηγές από την Κομισιόν και το ΕΛΚ επιμένουν ότι η ελληνική υποψηφιότητα βρίσκεται κοντά στη νίκη. Το ΕΛΚ και η Κομισιόν όμως δεν έχουν δικαιωμα ψηφου. Μπορούν να επηρεάσουν ως ένα βαθμό.

Ένα άλλο επιχείρημα που λειτουργεί υπέρ της Αθήνας είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα απουσιάζει από τις κορυφαίες θέσεις της ευρωζώνης εδώ και είκοσι χρόνια. Ο τελευταίος Έλληνας που κατέλαβε σημαντικό ευρωπαϊκό οικονομικό αξίωμα ήταν ο Λουκάς Παπαδήμος, ο οποίος διετέλεσε αντιπρόεδρος της ΕΚΤ από το 1994 έως το 2002. Έκτοτε, καμία μεγάλη θέση στο Eurogroup, στην ΕΚΤ ή στον ESM δεν έχει περάσει σε ελληνικά χέρια.

Επίσης, αν υπάρχει ένας κανόνας στην εκλογή προέδρου του Eurogroup, είναι η απρόβλεπτη εξέλιξη. Συχνά εμφανίζονται υποψηφιότητες της τελευταίας στιγμής, ενώ οι συσχετισμοί αλλάζουν αιφνιδιαστικά.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το 2013, όταν ο Γερούν Ντάισελμπλουμ — ένας σχετικά άγνωστος Ολλανδός υπουργός με μόλις δύο μήνες εμπειρίας — αναδείχθηκε πρόεδρος επειδή το Βερολίνο ήθελε έναν άνθρωπο που θα υιοθετούσε τη σκληρή γραμμή της γερμανικής προσέγγισης στην κρίση.

Οι συνέπειες όμως ήταν οδυνηρές. Η άκαμπτη στάση του στις διαπραγματεύσεις για την Κύπρο, αλλά και ο τρόπος που αντιμετώπισε την ελληνική κρίση, άφησαν βαθιές πολιτικές και οικονομικές πληγές. Η εκλογή του Ντάισελμπλουμ μας υπενθυμίζει ότι ο Βορράς ψηφίζει περισσότερο ανάλογα με τις στρατηγικές του επιδιώξεις, παρά με την καταλληλότητα των προσώπων.

Πού φαίνεται να γέρνουν οι πρωτεύουσες

• Ολλανδία, Φινλανδία και το μεγαλύτερο μέρος του Βορρά κλίνουν προς τον βαν Πετέχεμ, όπως αναμενόταν.
• Η ελληνική πλευρά στοχεύει σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Κύπρο, Μάλτα — με αξιοσημείωτη στήριξη από Εσθονία και Λιθουανία.
• Η Γαλλία παραμένει ο βουβός ρυθμιστής. Δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της, αλλά ο Κυριάκος Πιερρακάκης βρέθηκε τη Δευτέρα στο Παρίσι για κρίσιμη συνάντηση με τον Γάλλο ΥΠΟΙΚ Ρολάν Λεσκύρ.

Τι θα σήμαινε μια προεδρία Πιερρακάκη

Μια νίκη του Έλληνα υπουργού θα αποτελούσε ιστορική στιγμή. Θα έδειχνε ότι η ευρωζώνη είναι έτοιμη να εμπιστευθεί ξανά την Ελλάδα και την καμπάνια της που δίνει έμφαση:

• στην ανάπτυξη και τις επενδύσεις
• στην εμβάθυνση της ενοποίησης των κεφαλαιαγορών
• στην ψηφιακή μετάβαση και στην τεχνολογική κυριαρχία
• σε ένα πιο στρατηγικό ρόλο της ευρωζώνης στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.

Τι θα σήμαινε μια προεδρία βαν Πετέχεμ

Αν επικρατήσει ο Βαν Πετέχεμ, θα επιβεβαιωθεί η γραμμή του λεγόμενου continuity:

• αυστηρή ερμηνεία των δημοσιονομικών κανόνων
• αργά βήματα ως προς την ενοποίηση
• αργές και προβλέψιμες αποφάσεις
• καθησύχαση των βόρειων χωρών για το χρέος και τον πληθωρισμό. Κάτι που δεν θέλει ο Νότος.

Το σημερινό αποτέλεσμα θα δείξει εάν η Ευρωζώνη είναι διατεθειμένη να αλλάξει και να εμπιστευτεί άλλα μέλη της όπως η Ελλάδα, ή αν θα κρατήσει την «βόρεια» λογική της, παρακάμπτοντας την οργή που προκαλεί το Βέλγιο με τον να μην ξεπαγώνει τα ρωσικά assets.