Ένα νέο παράθυρο ευκαιριών ανοίγει για την Ελλάδα ο τομέας των ημιαγωγών, ο οποίος αποτελεί έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους παγκοσμίως, χάρη στο boom της Τεχνητής Νοημοσύνης και την εκρηκτική αύξηση της ζήτησης για ΑΙ chips.
Έρχεται το πρώτο ελληνικό Κέντρο Ικανοτήτων Ημιαγωγών
Στο πλαίσιο αυτό, ο υφυπουργός Ανάπτυξης Λάζαρος Τσαβδαρίδης, κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του στο 5ο Emerging Tech Forum, που διοργανώθηκε από την Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αναδυόμενων Τεχνολογιών (HETiA), τόνισε την ανάγκη η χώρα μας να διεκδικήσει ουσιαστικό μερίδιο σε μια παγκόσμια αγορά τρισεκατομμυρίων δολαρίων, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα διαθέτει σημαντικές ποσότητες γαλλίου, βασικής πρώτης ύλης για την παραγωγή τσιπ, που της προσδίδουν βιομηχανικό και γεωπολιτικό πλεονέκτημα.
Για του λόγου το αληθές, η παγκόσμια αγορά ημιαγωγών, που το 2024 διαμορφώθηκε στα περίπου $628 δισ., αναμένεται σύμφωνα με τη McKinsey και την PwC να ξεπεράσει το $1 τρισ. μέχρι το 2030, με ετήσια μέση αύξηση γύρω στο 7-9%, ενώ πιο επιθετικά σενάρια ανεβάζουν το νούμερο έως και τα $1,5-1,6 τρισ.
Κατά τη διάρκεια του Forum, ο κ. Τσαβδαρίδης ανακοίνωσε τη δημιουργία του πρώτου ελληνικού Κέντρου Ικανοτήτων Ημιαγωγών, με εθνική συμμετοχή 3,6 εκατ. ευρώ, που θα λειτουργήσει ως κόμβος συνεργασίας μεταξύ αγοράς και κορυφαίων ερευνητικών ιδρυμάτων, επιβεβαιώνοντας έτσι ότι η εθνική στρατηγική για τα μικροκυκλώματα ολοκληρώνεται το επόμενο διάστημα.
Ακόμα, ο υφυπουργός Ανάπτυξης σχολίασε πως η βιομηχανία των ημιαγωγών αποτελεί «τον εγκέφαλο της σύγχρονης τεχνολογίας, την καρδιά της άμυνας και το κλειδί για τη μετάβαση». Παράλληλα, υπενθύμισε το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε το υπουργείο με τη HETiA, βάσει του οποίου η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας θα οργανώσει την εθνική στρατηγική για τους ημιαγωγούς.
Η εθνική στρατηγική για τους ημιαγωγούς
Από την πλευρά του, ο Ελευθέριος Κρητικός, Γενικός Γραμματέας Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, δήλωσε ότι στις αρχές της επόμενης χρονιάς αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η εθνική στρατηγική της Ελλάδας για τους ημιαγωγούς, με στόχο την κατοχύρωση της θέσης της χώρας στον σχεδιασμό, αλλά και την κατάκτηση ενός σημείου αρχικής παραγωγής και συσκευασίας ημιαγωγών.
Οι πυλώνες για την ανάπτυξή της είναι η ύπαρξη βιομηχανικής στρατηγικής, η διαθεσιμότητα κονδυλίων, το ανθρώπινο δυναμικό, η σύνταξη με τις γραμμές του Chips Act 2 και η ανάγκη συνεργειών με τα υπόλοιπα υπουργεία. Ταυτόχρονα, ο ίδιος σημείωσε πως καταγράφεται έλλειμμα 100.000 εξειδικευμένων θέσεων εργασίας στην ευρωπαϊκή αγορά.
Οι ευκαιρίες από την ευρωπαϊκή πράξη για τα μικροκυκλώματα
Αναφερόμενος στις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, ο Θωμάς Σκορδάς, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της DG CONNECT της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τόνισε ότι ήδη από τον Ιανουάριο του 2025 έχει ανακοινωθεί το πλαίσιο δράσεων για τους ημιαγωγούς για την επόμενη πενταετία στην Ευρώπη.
Το συγκεκριμένο πλαίσιο περιλαμβάνει πρωτοβουλίες και ενέργειες γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη, την ανακοίνωση της στρατηγικής για τις κβαντικές τεχνολογίες, καθώς και τη θέσπιση νέων κανόνων για το υπολογιστικό νέφος.
Σχετικά με το Chips Act 2, ο κ. Σκορδάς υπογράμμισε ότι το μεγαλύτερο μέρος του Chips Act 1 έχει ήδη εφαρμοστεί από την έναρξή του το 2023, με την ανάπτυξη πέντε γραμμών παραγωγής, στις οποίες η Ελλάδα έχει μικρή αλλά υπαρκτή συμμετοχή. Μάλιστα, όπως είπε, στη χώρα μας καταγράφεται σημαντική πρόοδος στο πεδίο του σχεδιασμού, καθώς πλέον μεγάλες εταιρείες σχεδιασμού ενδιαφέρονται να επενδύσουν.
Για όσους δεν γνωρίζουν, η ευρωπαϊκή πράξη για τα μικροκυκλώματα έχει ως στόχο να ενισχύσει το οικοσύστημα ημιαγωγών στην ΕΕ, κινητοποιώντας επενδύσεις άνω των 43 δισ. ευρώ, με σκοπό να διπλασιάσει το μερίδιο της Γηραιάς Ηπείρου στην παγκόσμια αγορά ημιαγωγών στο 20%.
Όσον αφορά γενικά το κομμάτι των επενδύσεων σε ημιαγωγούς, ο Αλέξιος Μπίρμπας, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών και Πρόεδρος του SNS/HORIZON HW Working Group, σημείωσε πως αποτελούν “big money business”, όπου δεν χωρούν συμβιβασμοί ούτε περιθώρια αποτυχίας, ειδικά όταν πρόκειται για startups στον χώρο των microchips.
Παρουσιάζοντας τη μεγάλη εικόνα της αγοράς, τόνισε πως η Ευρώπη διαθέτει πολλές τεχνολογικές και ημιαγωγικές startups, αλλά προσελκύει μόνο το 10% της συνολικής αξίας χρηματοδότησης που θα μπορούσε να αντλήσει. Ωστόσο, όπως είπε, υπάρχουν ευκαιρίες, καθώς η Ευρώπη έχει ικανό επιστημονικό δυναμικό και υλικό για να στηρίξει νέα επιχειρηματικά εγχειρήματα, αρκεί να δοθεί προσοχή σε παραδοσιακούς τομείς στους οποίους μπορούν να ευδοκιμήσουν νέες ευρωπαϊκές startups ημιαγωγών.
Το εγχώριο οικοσύστημα ημιαγωγών
Με τη σειρά του ο Άγγελος Τσακανίκας, Καθηγητής Οικονομικής Αξιολόγησης Συστημάτων Τεχνολογίας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του ΕΜΠ, σημείωσε πως είναι μια «πολύ σημαντική περίοδος για την Ευρώπη, καθώς προχωρούν νομοθετικές πρωτοβουλίες και διατίθενται σημαντικοί πόροι στον τομέα των ημιαγωγών -και η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει σημαντικό μερίδιο από αυτούς».
Ο κ. Τσακανίκας δήλωσε ότι αυτή τη στιγμή διεξάγεται μια έρευνα για την καταγραφή του οικοσυστήματος ημιαγωγών στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα μέχρι στιγμής ευρήματα δείχνουν ότι η Ελλάδα διαθέτει υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό, με ανταγωνιστικούς μισθούς, που αποτελούν ισχυρό κίνητρο για τις εταιρείες.
Παράλληλα, στόχος της έρευνας είναι η αποτύπωση της συμβολής του κλάδου στην ελληνική οικονομία. Χαρακτηριστικά, το 2020 η συνεισφορά των ημιαγωγών στο ΑΕΠ ανερχόταν σε 338 εκατ. ευρώ, ενώ μέσα σε πέντε χρόνια έχει ξεπεράσει τα 800 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Τσακανίκα, το οικοσύστημα στην Ελλάδα είναι κυρίως σχεδιαστικό και υπάρχει έλλειψη στον τομέα της παραγωγής. Παρ' όλα αυτά στη χώρα μας βρίσκονται σημαντικές εταιρείες από το εξωτερικό και υπάρχουν υποδομές που μπορούν να υποστηρίξουν την αναπτυξιακή στρατηγική στο μέλλον.