Τον Σεπτέμβριο του 2009 ο Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο παρενέβαινε με δηλώσεις του στην τότε προεκλογική περίοδο της Ελλάδας, εφιστώντας την προσοχή στους Έλληνες πολιτικούς για την ανάγκη άμεσης σταθεροποίησης της οικονομίας μας. Δυστυχώς -σύμφωνα και με τον σημερινό πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Βενιζέλο- ακολούθησε μια προεκλογική περίοδος με βασικό σύνθημα «λεφτά υπάρχουν», μια εξάμηνη χαλαρή αντιμετώπιση της κατάστασης από τον Γιώργο Παπανδρέου και τελικά η προσφυγή στο μνημόνιο και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Ο ίδιος o κ. Μπαρόζο παρενέβη και στην τρέχουσα προεκλογική περίοδο, σκιαγραφώντας -πιο αναλυτικά αυτήν τη φορά- το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα πρέπει να κινηθεί η επόμενη κυβέρνηση της χώρας. Ο Πορτογάλος πολιτικός αναφέρθηκε στην «ανάγκη τήρησης των συμφωνηθέντων», σε «ένα πρόγραμμα αρκετά φιλόδοξο και αρκετά δύσκολο», και στη νέα μείωση του μισθολογικού κόστους 15% στον ιδιωτικό τομέα το 2012-2014, καταλήγοντας πως «για την ώρα δεν είναι απαραίτητη η λήψη νέων μέτρων» (αντίθετα με την επικεφαλής του ΔΝΤ, που έδειξε πιο… αυστηρή στο συγκεκριμένο ζήτημα).

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η νέα κυβέρνηση θα κληθεί με το καλημέρα να λάβει αποφάσεις για μια σειρά κρίσιμα θέματα, τα οποία στοιβάζονται εδώ και μήνες -ή ακόμη και χρόνια- και δεν αντιμετωπίστηκαν προεκλογικά από την κυβέρνηση Παπαδήμου, κυρίως γιατί κανένα από τα κόμματα δεν τόλμησε να παίξει με τη φωτιά!

Ισορροπίες με το… κατεστημένο

Η οριστικοποίηση των όρων για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι το πρώτο μέλημα της επόμενης κυβέρνησης, η οποία θα πρέπει να βρει τις κατάλληλες ισορροπίες προκειμένου:

• Να καταστήσει την επένδυση στις νέες μετοχές των τραπεζών ελκυστική, έτσι ώστε τα κεφάλαια του ΤΧΣ (του ελληνικού δημοσίου, δηλαδή) να χρησιμοποιηθούν όσο το δυνατόν λιγότερο.
• Το ελληνικό δημόσιο να μειώσει τον κίνδυνο για κεφαλαιακές απώλειες από την πιθανότατη συμμετοχή του στην ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος (βλέπε πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Φίλιππου Σαχινίδη).
• Να στηρίξει αποτελεσματικά τις τράπεζες, ώστε να μπορέσουν, σε κάποιον βαθμό τουλάχιστον, να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.

Επιπρόσθετα, η επόμενη κυβέρνηση θα είναι εκείνη που θα κληθεί να πιέσει το εγχώριο σύστημα για συγχωνεύσεις και deals, ενώ θα παίξει επίσης σημαντικό ρόλο στην πολιτική που θα ακολουθήσουν οι τράπεζες γύρω από τα μεγάλα δανειακά ανοίγματα πολλών γνωστών επιχειρηματικών ομίλων (αυτό θα οδηγήσει πιθανότατα σε σημαντική ανατροπή των σημερινών ισορροπιών σε μια σειρά επιχειρηματικούς κλάδους, δηλαδή σε ανατροπή του σημερινού τραπεζικού και επιχειρηματικού «κατεστημένου»).

Χωρίς χρονοτριβές, επίσης, η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει θα πρέπει να προχωρήσει σε τομές στα κλειστά επαγγέλματα αλλά και να διαχειριστεί με αποτελεσματικότερο τρόπο τις διαδικασίες των ιδιωτικοποιήσεων, αφού η είσπραξη των 50 δισ. ευρώ παραμένει αναπόσπαστο τμήμα του μνημονίου αλλά και κλειδί για τη μείωση του δημόσιου χρέους.

Επίσης είναι σαφές ότι στη νέα κυβέρνηση δεν μπορεί να πιστωθεί το ελαφρυντικό του «δεν γνωρίζαμε». Οι αποφάσεις που αφορούν την απελευθέρωση της αγοράς λιανικής ενέργειας για τα οικιακά τιμολόγια και τα τιμολόγια χαμηλής τάσης θα πρέπει να έχουν ληφθεί το αργότερο έως τον Ιούλιου του 2013.

Ζητούμενο όλων των θεσμικών αλλαγών είναι να αναδυθεί ένα νέο οικονομικό υπόδειγμα ανάπτυξης, το οποίο θα προωθεί την αποτελεσματικότητα, αρχικά στη δημόσια διοίκηση και στην αγορά εργασίας, το οποίο θα δώσει την απαραίτητη ώθηση στην ανταγωνιστικότητα και στην παραγωγικότητα της οικονομίας.

Όλα αυτά αναμένονται από την πρώτη ημέρα της νέας διακυβέρνησης έως περίπου και τους πρώτους μήνες του 2013.

Τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά

Μπορεί προεκλογικά ο νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά να μην πέρασε από την κυβέρνηση συνεργασίας των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, μπορεί επίσης ο κόσμος να αμφισβητεί έντονα τις προεκλογικές υποσχέσεις των πολιτικών ότι ένας σχετικός νόμος θα ψηφιστεί μετά τις εκλογές, ωστόσο το θέμα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών αναμφίβολα θα μας απασχολήσει και μετά την 6η Μαΐου.

Είτε μέσα από τις διατάξεις ενός νέου θεσμικού πλαισίου, είτε με μαζικές ρυθμίσεις από τις ίδιες τις τράπεζες, δείχνει σχεδόν βέβαιο πως:
 
α) Θα συνεχιστεί η επιμήκυνση δανείων που δεν μπορούν να εισπραχθούν.

β) Θα εμφανιστούν πολλές περιπτώσεις, όπου -έστω και κάτω από προϋποθέσεις- θα υπάρξουν και «κουρέματα» υποχρεώσεων. Ο λόγος είναι απλός: Περίπου τα τρία στα δέκα δανεισμένα νοικοκυριά (ή σχεδόν το 10%-15% επί του συνόλου αυτών) δεν είναι σε θέση εδώ και πολλούς μήνες -πριν καν ενταθεί το φαινόμενο της κρίσης- να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες.

«Κουρεμένοι» ομολογιούχοι

Άλλο ένα θέμα που μεταφέρεται για μετά τις εκλογές είναι αυτό των απωλειών που κατέγραψαν οι αποταμιευτές-ιδιώτες, κάτοχοι ελληνικών κρατικών ομολόγων. Οι υποσχέσεις των πολιτικών κομμάτων είναι σαφείς από τα δύο μεγάλα κόμματα και κύκλοι του ΠΑΣΟΚ υποστηρίζουν πως «όσο περισσότερο συζητούμε το θέμα, τόσο περισσότερο δυσκολεύουμε την επίλυσή του».

Πάντως, όπως δείχνουν τα πράγματα, το θέμα θα τεθεί επί τάπητος μετά το ζήτημα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και φαίνεται πως η ενδεχόμενη στήριξη των «κουρεμένων» ομολογιούχων θα γίνει με τη μορφή κάποιων φορολογικών απαλλαγών.

Παρεμβάσεις-«φωτιά»

Μία από τις πρώτες παρεμβάσεις-«φωτιά» της νέας κυβέρνησης θα πρέπει να γίνει… στη θάλασσα(!), και συγκεκριμένα στην ακτοπλοΐα. Ο συνδυασμός της έντονης οικονομικής ύφεσης, των υψηλών επιτοκίων και του αυξημένου κόστους των καυσίμων έχει οδηγήσει εδώ και χρόνια τις επιχειρήσεις του κλάδου στο βαθύ κόκκινο.

Οι περυσινές παρεμβάσεις (μειώσεις φόρων υπέρ τρίτων κ.λπ.) αποδείχτηκε πως δεν έφταναν ούτε για ζήτω και όλα δείχνουν πως αν δεν αλλάξει δραστικά το θεσμικό πλαίσιο δεν θα αργήσουμε να δούμε τα πλοία δεμένα στα λιμάνια και την παύση της σύνδεσης της ηπειρωτικής χώρας με τα νησιά!

Η κρίσιμη περίοδος είναι από το προσεχές φθινόπωρο (μετά την πάροδο του καλοκαιριού) έως και το πρώτο μισό του 2013.

Άλλο καυτό μέτωπο για τη νέα κυβέρνηση θα είναι αυτό του ξεμπλοκαρίσματος των τεσσάρων μεγάλων αυτοχρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων. Επισήμως, η κυβέρνηση, οι τράπεζες, οι εργολάβοι και οι Ευρωπαίοι συζητούν για το πώς θα μπορούσε να μειωθεί το αντικείμενο των έργων, να περιοριστεί ο επιχειρηματικός κίνδυνος των συγκεκριμένων projects και να εξασφαλιστεί η ομαλή χρηματοδότησή τους, ώστε αυτά να αρχίσουν ξανά. Και όλα αυτά χωρίς να κατηγορηθεί η κυβέρνηση για χαριστική συμπεριφορά προς τους εργολάβους.
 
Η κυβέρνηση έχει θέσει ως χρονικό ορόσημο τον προσεχή Οκτώβριο για να αποφασιστεί το οριστικό ξεμπλοκάρισμα των έργων, άρα σε μια τέτοια περίπτωση οι βασικές αποφάσεις θα πρέπει να συμφωνηθούν μέσα στο καλοκαίρι.


**To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.