Την ώρα όπου οι ειδικοί προτείνουν εξαγορές και συγχωνεύσεις, η Ιστορία έχει αποδείξει ότι ουσιαστική ανάπτυξη είχαν κυρίως όσες εταιρίες ακολούθησαν τον… αντίθετο δρόμο - «Καραμπινάτα» παραδείγματα από το Χ.Α.

Η μόνιμη «συνταγή» που δίνουν πολιτικοί, αναλυτές, δημοσιογράφοι και κάθε λογής σύμβουλοι για κλάδους που αντιμετωπίζουν προβλήματα είναι «εξαγορές και συγχωνεύσεις»…

Ιδίως στις μέρες μας, όπου πλήθος εταιριών βρίσκεται... με το ένα πόδι στον τάφο, το σλόγκαν των deals είναι κυρίαρχο και προτείνεται «διά πάσα νόσον…». Έλα, όμως, που πολύ λίγες τέτοιες επιχειρηματικές συμφωνίες βλέπουμε να παίρνουν σάρκα και οστά!

Γενικότερα, οι περισσότεροι περιορίζονται στο να εξετάζουν μόνο τα οφέλη των εξαγορών και των συγχωνεύσεων, αγνοώντας, ή θέτοντας σε δεύτερη μοίρα, και τις πιθανές παγίδες τους.

Και ίσως τώρα -σε περίοδο κρίσης- να είναι μια καλή ευκαιρία για τις διοικήσεις των εταιριών να διδαχτούν από το παρελθόν και να αξιολογήσουν εκ νέου τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αναπτύσσονται.

Οι εξαγορές, λοιπόν, ωφέλησαν πάντοτε τις εταιρίες που τις πραγματοποίησαν, ή αντίθετα υπήρξαν περιπτώσεις όπου, λόγω των μαζικών εξαγορών, πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται σήμερα σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση; Αναμφίβολα, οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις είναι ένα «εργαλείο», που όμως δεν χρησιμεύει σε όλους. Σε αρκετούς, μάλιστα, μπορεί και να κάνει μεγάλη ζημιά…

Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα

Όταν ρωτήσαμε τον αντιπρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Cyclon, κ. Δημήτρη Κονταξή, πού αποδίδει την εκτίμησή του ότι η εταιρία του θα σημειώσει και φέτος κέρδη, αναφέρθηκε σε δύο κυρίως παράγοντες: Πρώτον, στις εξαγωγές που ξεκίνησαν εδώ και πολλά χρόνια και, δεύτερον, στο γεγονός ότι η ανάπτυξη του δικτύου πωλήσεων έγινε με υγιή και προσεκτικό τρόπο (σήμερα κλείνουν πρατήρια στην αγορά, με τον κίνδυνο των επισφαλειών να έχει μεγαλώσει).

Το ίδιο συμπέρασμα, αλλά από την αντίθετη πλευρά, θα μπορούσε να προκύψει από την απάντηση του διευθύνοντος συμβούλου της Sanyo Συμμετοχών, κ. Πολυχρόνη Λαδονικόλα, για τις σχέσεις της εταιρίας του με τις τράπεζες.

Συγκεκριμένα, ο κ. Λαδονικόλας ανέφερε πως οι τρέχουσες δραστηριότητες του ομίλου αποφέρουν αρκετά θετικό EBITDA (άνω των 3 εκατ. ευρώ στο πρώτο φετινό εξάμηνο), όμως οι υψηλοί τόκοι, οι οποίοι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους προέρχονται από τις πολλές και ανεπιτυχείς εξαγορές και επενδύσεις που έγιναν πριν από περίπου δέκα χρόνια, αναγκάζουν σήμερα τη διοίκηση να ζητά επιμήκυνση των δανείων της από τις τράπεζες…

Ποιο είναι το κοινό συμπέρασμα που προκύπτει από τις δύο προαναφερόμενες περιπτώσεις; Ότι, πολλές φορές, ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης είναι η προσεκτική στρατηγική ανάπτυξής της και η αποφυγή επιλογών που προσπαθούν να δημιουργήσουν μεγάλους ομίλους σε… μία νύχτα!

Στον κλάδο των αυτοκινήτων, για παράδειγμα, ο κ. Κων/νος Πετρόπουλος, πρόεδρος της ομώνυμης εισηγμένης, υπενθυμίζει συχνά στους μετόχους πως, όπως συμβαίνει και με τη φύση, η ανάπτυξη μιας εταιρίας θα πρέπει να είναι σταδιακή προκειμένου να είναι διατηρήσιμη.

Αντίθετα, μια άλλη εισηγμένη από τον κλάδο του αυτοκινήτου, η Σφακιανάκης, μάλλον θα πρέπει να έχει μετανοήσει για το μπαράζ των εξαγορών με δανεικά που έκανε κατά την περίοδο 2005 - 2007 (μεγάλος τραπεζικός δανεισμός).

Το μπαράζ των εξαγορών κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 2000 κατέστησε τον όμιλο Μαΐλλη μια ισχυρή πολυεθνική δύναμη στον κλάδο της μεταλλικής και της πλαστικής συσκευασίας. Αποτέλεσε όμως και την αιτία για τη δημιουργία τόσο μεγάλων προβλημάτων στη συνέχεια, με αποτέλεσμα ο εισηγμένος όμιλος να βρίσκεται εδώ και χρόνια μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και σήμερα να δρομολογείται η είσοδος τραπεζών στο μετοχικό του κεφάλαιο.

Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα εταιρίας που κατά το παρελθόν επιχείρησε να μεγαλώσει απότομα με τη μέθοδο των πολλαπλών εξαγορών ήταν και ο ΔΟΛ. Λίγες από τις κινήσεις αυτές απέφεραν τα αναμενόμενα και, σε συνδυασμό με τα γενικότερα προβλήματα στον χώρο των media, έχουν φέρουν σήμερα τον όμιλο σε δυσχερή θέση.

Το θέμα των μαζικών εξαγορών των πάλαι ποτέ Κλωστηρίων Ναούσης, πέρα από χιλιάδες «μαδημένους» μετόχους, είχε ως θύματα και χιλιάδες εργαζομένους. Σήμερα, το management της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας προσπαθεί μήπως και... αναστήσει μέρος της «αυτοκρατορίας», ωστόσο τα εμπόδια κάθε άλλο παρά λίγα είναι.

Ενδεικτικό είναι πως ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης κ. Σωκράτης Ξυνίδης δεν θέλησε καν… να αναφερθεί στο συγκεκριμένο θέμα, στην πρόσφατη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελλήνων Κλωστοϋφαντουργών - Βιομηχάνων.

Στην πληροφορική, την προηγούμενη δεκαετία είδαμε ηγέτιδες δυνάμεις που αναπτύχθηκαν μέσα από μαζικές εξαγορές να καταρρέουν. Για παράδειγμα, ο όμιλος Πουλιάδη πτώχευσε, ο όμιλος Altec πέρασε στα χέρια των τραπεζών προκειμένου να μη βάλει λουκέτο… Από την άλλη πλευρά, βέβαια, υπήρχαν και δυνάμεις στον κλάδο που προχώρησαν μεν σε αρκετές εξαγορές, κάπου μπορεί να παιδεύτηκαν στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, αλλά σήμερα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στα πράγματα του χώρου τους, όπως για παράδειγμα η Singularlogic και η Quest Holdings.

Στις αλυσίδες λιανικής της πληροφορικής, είδαμε την ηγέτιδα δύναμη του κλάδου, την Πλαίσιο, να μην έχει προχωρήσει ούτε καν σε μία εξαγορά…