Γιατί η Αθήνα είναι επιφυλακτική στην επανέναρξη των διερευνητικών

Πρόωρη θεωρεί αυτή τη στιγμή η Αθήνα την επανέναρξη της διαδικασίας των διερευνητικών επαφών με την Άγκυρα. Οι πληροφορίες ότι η απέναντι πλευρά δείχνει να βιάζεται να ξεκινήσουν και πάλι οι συνομιλίες εξετάζονται με προσοχή από την κυβέρνηση, η οποία δεν δείχνει την ίδια σπουδή. Και αυτό, μολονότι στο υπουργείο Εξωτερικών δηλώνουν την ετοιμότητα της χώρας μας να καθίσει ανά πάσα στιγμή στο τραπέζι του διαλόγου, εφόσον κατατεθεί σχετική πρόταση από την Τουρκία.

«Όλα σταθμίζονται… Θα χρειαστούν εβδομάδες ακόμη, προκειμένου να δούμε κατά πόσο  η γειτονική χώρα είναι έτοιμη για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών», τόνισε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, αποτυπώνοντας τις επιφυλάξεις και τους ενδοιασμούς του Μεγάρου Μαξίμου για τις προθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν.

Όπως υπενθυμίζουν στην κυβέρνηση, δύο φορές μέχρι τώρα η Τουρκία σε θεωρητικό επίπεδο δήλωνε υπέρ της επανέναρξης των συζητήσεων, όμως και τις δύο φορές με τη συμπεριφορά της «τορπίλισε» τον διάλογο, ενώ ακόμα και τώρα, έστω σε λεκτικό επίπεδο, οι προκλήσεις συνεχίζονται σχεδόν καθημερινά.

«Εφόσον υπάρξει συνέπεια και συνέχεια στην αποκλιμάκωση, είμαστε έτοιμοι να ξαναπιάσουμε το νήμα από εκεί που κόπηκε τον Μάρτιο του 2016 με υπαιτιότητα της Τουρκίας», σημείωσε ο κ. Πέτσας, με την κυβέρνηση να ξεκαθαρίζει ότι παρά τα όσα ισχυρίζεται η Άγκυρα, το θέμα που μπορεί να συζητηθεί ως η μοναδική εκκρεμότητα ανάμεσα στις δύο πλευρές -όπως άλλωστε και στους 61 προηγούμενους γύρους διερευνητικών επαφών- είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ειδάλλως, η διαφωνία να παραπεμφθεί, κατόπιν συμφωνίας Ελλάδας και Τουρκίας, στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Απεναντίας, ο Ταγίπ Ερντογάν και οι συνεργάτες του επιμένουν ότι ο διάλογος θα πρέπει να γίνει χωρίς προϋποθέσεις και θέτουν επί τάπητος θέματα όπως η αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών στο ανατολικό Αιγαίο και στα Δωδεκάνησα.

Νέες εντάσεις

Η κυβέρνηση θεωρεί την πρόσφατη απόσυρση του τουρκικού ερευνητικού Ορούτς Ρέις στο λιμάνι της Αττάλειας ως μία κίνηση τακτικισμού της γείτονος, ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε., η οποία πάντως έδωσε νέα περίοδο χάριτος στην Τουρκία έως την επόμενη συνεδρίαση, τον Μάρτιο. Στο πλαίσιο αυτό, οι ήπιοι τόνοι που παρουσιάζει σε σχέση με το παρελθόν είναι δεδομένο ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να δώσουν τη θέση τους σε νέες εντάσεις.

Αν και ο διεθνής παράγοντας (με πρώτο το Βερολίνο) φαίνεται να πιέζει για επανέναρξη των διερευνητικών, η Αθήνα θα προτιμούσε οι συζητήσεις να άρχιζαν εκ νέου, πάντα βάσει του Διεθνούς Δικαίου, μετά την ορκωμοσία του νέου Αμερικανού προέδρου στις 20 Ιανουαρίου, στον απόηχο και των πρόσφατων κυρώσεων των ΗΠΑ σε βάρος της Άγκυρας.

Ηχηρές είναι πάντως και οι φωνές που εκφράζουν την αντίθεσή τους στην επανέναρξη των συνομιλιών Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς η τελευταία -όπως υποστηρίζουν- θα βρει μια καλή αφορμή μέσω του διαλόγου προκειμένου να βρει διέξοδο από τη δύσκολη κατάσταση που έχει βρεθεί. Μάλιστα, κατά τις ίδιες πηγές, η Άγκυρα θα επιδιώξει να παραμείνει ενεργός αυτός ο διάλογος μέχρι την 25η Μαρτίου, ημερομηνία της Συνόδου Κορυφής, όπου -θεωρητικά τουλάχιστον- θα συζητηθούν οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας.

Τη δική του σημασία έχει το γεγονός της προχθεσινής δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Προεδρικού Διατάγματος περί κλεισίματος των κόλπων και χάραξης ευθείων γραμμών βάσης στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και των Ιόνιων νήσων μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου. Επί της ουσίας, η πράξη αυτή φέρνει ένα βήμα πιο κοντά την ολοκλήρωση της διαδικασίας για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο. Κάτι που ήδη προκάλεσε αντιδράσεις στην Τουρκία, υπό το ενδεχόμενο αντίστοιχης κίνησης της χώρας μας και στο Αιγαίο, γεγονός που η Άγκυρα θεωρεί αιτία πολέμου (casus belli).