ΔΝΤ: Τεχνολογία και παγκοσμιοποίηση διευρύνουν τις ανισότητες

Οι τάσεις στην παγκόσμια αγορά εργασίας προμηνύουν έναν παράδεισο για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων, αλλά παραμονή στο καθαρτήριο για τους περισσότερους, εκτιμά ο Ekkehard Ernst σε άρθρο του για το ΔΝΤ.

Όπως υποστηρίζει ο κ. Ernst, οι παγκόσμιες αγορές εργασίας μετασχηματίζονται σταδιακά από τρεις μακροπρόθεσμες τάσεις: τον περιορισμό των θέσεων εργασίας για την μεσαία τάξη, τον παρατεταμένο αντίκτυπο από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και την συρρίκνωση του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού.

Oι μεταβολές αυτές μπορεί να περιορίσουν την ανάπτυξη, αλλά την ίδια στιγμή θα συμβάλλουν να διορθωθούν ορισμένες από τις τρέχουσες ανισορροπίες στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, αυτοί που θα επωφεληθούν θα είναι κυρίως οι εργαζόμενοι με υψηλή επαγγελματική κατάρτιση. Οι προοπτικές για τους εργαζόμενους με μικρότερη εξειδίκευση δεν είναι τόσο ευοίωνες, κάτι που σύμφωνα με τον κ. Ernst θα δυσχεραίνει τις προσπάθειες για την μείωση της ανισότητας.

Κακά νέα για την ανισότητα

Μια προσεκτική ανάλυση των τάσεων στην αγορά εργασίας αποκαλύπτει μια διαρκή μετατόπιση από τις παραδοσιακές θέσεις εργασίας της μεσαίας τάξης προς δουλείες πολύ υψηλής και πολύ χαμηλής εξειδίκευσης. Η μετατόπιση αυτή βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό πίσω από την διεύρυνση των ανισοτήτων που παρατηρείται τελευταία.

Οι υπολογιστές και τα ρομπότ παίζουν κεντρικό ρόλο στην παραγωγική διαδικασία, εξαλείφοντας πολλές θέσεις εργασίας που αφορούν καθήκοντα ρουτίνας. Όπως επισημαίνει ο κ. Ernst η μετατόπιση αυτή δεν αφορά μόνο την μεταποίηση, αλλά και τον τομέα των υπηρεσιών.

Για όσους διαθέτουν ικανότητες συμπληρωματικές σε αυτά τα καθήκοντα ρουτίνας, η χρήση των υπολογιστών στην παραγωγή θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και μισθολογική κέρδη. Αλλά πολύ περισσότεροι άνθρωποι, ειδικά αυτοί που εκτελούν τα καθήκοντα αυτά, θα αναγκαστούν να ανταγωνιστούν για ένα ακόμα μικρότερο μερίδιο αυτών των θέσεων ή να οδηγηθούν σε λιγότερο εξειδικευμένες θέσεις, συχνά με απώλεια εισοδήματος.

Oι τάσεις αυτές δεν αποκλείουν μια μελλοντική αύξηση στην παραγωγικότητα και στο επίπεδο ζωής, αλλά μέχρι τώρα φαίνεται πως υπονομεύει την μεσαία τάξη.

Οι ανεπτυγμένες οικονομίες τα μεγαλύτερα θύματα

Οι τεχνολογικές αυτές εξελίξεις φαίνεται πως επηρεάζουν κυρίως τις μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες παρατηρείται ακόμα η πιο παραδοσιακή τάση της μετακίνησης από θέσεις χαμηλής εξειδίκευσης σε θέσεις μεσαίας και υψηλής εξειδίκευσης, καθώς οι κάτοικοι μετακινούνται από την ύπαιθρο σε πόλεις στον τομέα της μεταποίησης και των υπηρεσιών.

Αυτό έχει οδηγήσει σε μια σημαντική μείωση τόσο στο ποσοστό της σχετικής φτώχειας τις τελευταίες δύο δεκαετίας και στην ανάδυση μιας μεσαίας τάξης.