Φθίνει η εμπιστοσύνη στην ΕΚΤ, σύγκρουση Λαγκάρντ-Βάιντμαν

Λιγότερο από το 50% των Γερμανών έχουν εμπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο. Το ποσοστό αυτό είναι πιθανό να μειωθεί περαιτέρω τώρα που ο πληθωρισμός οδεύει προς το 6%, σχολιάζουν αναλυτές, καθώς η εποχή του μεσοπολέμου στοιχειώνει ακόμα τους πολίτες της μεγαλύτερης οικονομίας της Γηραιά Ηπείρου.

Η γερμανίδα μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Ίζαμπελ Σνάμπελ, κρατάει διφορούμενη στάση μιλώντας σε δύσπιστους συμπολίτες της, καθώς ο σκεπτικισμός για τις κινήσεις της ΕΚΤ αυξάνεται. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρέπει να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη αν αποδειχθεί πιο επίμονος από ό,τι προβλέπεται, δήλωσε η Σνάμπελ πριν λίγες ημέρες.

Ταυτόχρονα, ο απερχόμενος πρόεδρος της γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Bundesbank), Γενς Βάιντμαν, επαναλαμβάνει συνεχώς ότι τάσσεται υπέρ της διακοπής της πολιτικής του φθηνού χρήματος, όταν την ίδια ώρα η πρόεδρος της EKT Κριστίν Λαγκάρντ είναι στο "ναι μεν αλλά...", υπό την πίεση των ανησυχιών που εκπέμπει η αδύναμη ανάκαμψη στην Ευρώπη.

"Δεν πρέπει να αγνοήσουμε τον κίνδυνο ενός υπερβολικά υψηλού πληθωρισμού. Eξαιτίας της υπάρχουσας αβεβαιότητας, δεν πρέπει να διατηρήσουμε την πολύ χαλαρή νομισματική πολιτική για πολύ καιρό», τόνισε πρόσφατα ο Βάιντμαν. "Η ΕΚΤ δεν θα συσφίξει πρόωρα τη νομισματική πολιτική της", επανέλαβε πριν λίγες ημέρες η Λαγκάρντ.

Οι διαφορετικές προσεγγίσεις καταδεικνύουν το χάσμα που επικρατεί στους κόλπους της ΕΚΤ για την πολιτική των επιτοκίων το επόμενο διάστημα στη σκιά του αυξανόμενου πληθωρισμού πριν από τη συνάντηση τον επόμενο μήνα. 

Στη συνάντηση αυτή πρόκειται να αποφασίσουν πόσα ομόλογα θα αγοράσουν το επόμενο έτος και να δημοσιεύσουν νέες προβλέψεις για τον πληθωρισμό ώστε να δώσουν στους επενδυτές μια κρίσιμη ένδειξη για το πόσο κοντά βρίσκονται στην αύξηση των επιτοκίων, σχολιάζουν οι Financial Times.

Τα διλήμματα οξύνονται περισσότερο όσο περισσότερο αυξάνονται οι ανησυχίες για την αδύναμη πορεία των οικονομιών στην ευρωζώνη, σε συνθήκες αβέβαιες για την πορεία της πανδημίας με την εμφάνιση νέων μεταλλάξεων.  

Ενδεικτική είναι η πορεία του ευρώ: Η ισοτιμία του έναντι του δολαρίου έχει πέσει σε νέο χαμηλό έτους $1.122 μετά και την απογοητευτική ανακοίνωση ότι υποχώρησε ο Δείκτης Επιχειρηματικού Κλίματος τον Νοέμβριο, χάνοντας 1,2 μονάδες σε σύγκριση με έναν μήνα πριν, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (Ifo). 

Υπό αυτό το πρίσμα η ΕΚΤ αποκλίνει ολοένα και περισσότερο από άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες, όπως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και η Τράπεζα της Αγγλίας (ΒοΕ), οι οποίες ανταποκρίθηκαν στην πρόσφατη άνοδο του πληθωρισμού υποσχόμενοι να ασκήσουν αυστηρότερη πολιτική. Κι αυτό, μάλιστα, όταν έκλεισε άλλη μια εβδομάδα με νέο υψηλό στον ισολογισμό της ΕΚΤ που αυξήθηκε άλλα 27,9 δισ. ευρώ για να σημειώσει νέο ρεκόρ στα 8.442,3 δισ. ευρώ.

Το σύνολο του ενεργητικού της ΕΚΤ ισοδυναμεί πλέον με το 81% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης έναντι 37,4% της Fed (ΗΠΑ), 41% της BoE% (Αγγλία), 134% της BoJ (Ιαπωνία).

Τα διλήμματα απαιτούν ευελιξία...

Υπό το παραπάνω πρίσμα αβεβαιότητας το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αναμένεται να ανακοινώσει τις αποφάσεις του στη συνεδρίαση στις 16 Δεκεμβρίου.

Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ συνενώνονται γύρω από την ιδέα ότι το πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης πανδημίας γνωστό ως PEPP θα σταματήσει πράγματι σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα τον Μάρτιο.
Αυτή η πρόθεση υπογραμμίστηκε αυτή την εβδομάδα από τη δημοσιοποίηση ενός απολογισμού της τελευταίας τους συνάντησης.

Το ενισχυτικό αυτό εργαλείο που κυκλοφόρησε τις πρώτες μέρες της κρίσης του κορωνοϊού, εξαφάνισε πολλούς από τους περιορισμούς που καθοδηγούσαν τα προηγούμενα προγράμματα «εκτύπωσης χρήματος» μέσω της αγοράς ομολόγων, δίνοντας έτσι στην ΕΚΤ μεγαλύτερη ευελιξία για την καταπολέμηση του στρες στις χρηματοπιστωτικές αγορές, αναφέρει το Bloomberg.

Τώρα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να αποφασίσουν εάν θα αυξήσουν τις τακτικές αγορές περιουσιακών στοιχείων για να εξομαλύνουν τη μετάβαση και να βρουν σε ποιο βαθμό θα πρέπει να διατηρήσουν κάποιο περιθώριο ελιγμών για την αντιμετώπιση του κατακερματισμού στις αγορές κρατικών ομολόγων.

Τέσσερις αξιωματούχοι -Schnabel, Francois Villeroy de Galhau, Klaas Knot και Robert Holzmann- μίλησαν αυτή την εβδομάδα υπέρ της διατήρησης αυτής της ευελιξίας εντός του PEPP. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει μια δέσμευση είτε για επανεκκίνηση των αγορών εάν είναι απαραίτητο, είτε για μια πιο στρατηγική χρήση ως προς την επανεπένδυση ομολόγων αποκτήθηκαν και λήγουν.

Η ευελιξία στο PEPP «μας έχει εξυπηρετήσει αρκετά καλά», είπε ο Knot την Τρίτη. «Θα πρέπει να μεταφέρουμε αυτή την ευελιξία και στη φάση της επανεπένδυσης, προκειμένου να αποφευχθεί ο αδικαιολόγητος κατακερματισμός».

Τα "ναι μεν αλλά..." και η νέα μετάλλαξη-Covid

Σε αυτή τη φάση, «η ΕΚΤ μάλλον θα δυσκολευτεί να δηλώσει ότι η "φάση της κρίσης" της πανδημίας έχει τελειώσει και κηρύξει το τέλος του PEPP», εξηγούν αναλυτές της Capital Economics.

Ενα παράθυρο θετικής προσέγγισης, πάντως, έρχεται από ανάλυση που δείχνει πώς τα χτυπήματα στην ανάπτυξη από διάφορα περιοριστικά μέτρα έχουν γίνει λιγότερο επώδυνα με κάθε διαδοχικό lockdown, προσφέροντας κάποιες χαραμάδες ελπίδας, περισσότερο ψυχολογικά, όπως φαίνεται στο παράδειγμα της Γαλλίας.

Η εικόνα αυτή, όμως, δεν είναι ενιαία στο παζλ των κρατών-μελών της ζώνης του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος.

Εκτιμούν πώς στην κρίσιμη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου οι ανακοινώσεις θα είναι ήπιες με λέξεις προσεκτικές και μετρημένες, καθώς δεν θέλουν στη Φραγκφούρτη να ωθήσουν σε μια ξαφνική και απότομη αύξηση τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, ανεβάζοντας το κόστος του δημόσιου δανεισμού.

Κανένα στέλεχος στις κορυφές της ΕΚΤ δεν λαμβάνει ανοιχτά το ρίσκο να διακινδυνεύσει ένα dejavu αυτού του είδους στην ευρωζώνη. Διότι, παρά τις διαφορές, δεν θα ήθελε να χρεωθεί νέες αναταραχές, στις νέες συνθήκες επιδείνωσης στο μέτωπο της πανδημίας, με τις νέες απροσδιόριστες ακόμα αφρικανικές μεταλλάξεις κορωνοϊού, που έχουν άμεσο αντίκτυπο σε οικονομίες και αγορές, όπως φάνηκε την Black Friday.

Όλα αυτά θα περιπλέξουν τις αντιδράσεις στις πολύπλοκες προκλήσεις και σαφώς τις επιλογές πολιτικής. Η απειλή μιας νέας, πιο σοβαρής, παραλλαγής του ιού, μπορεί να αποτελέσει λόγο για τις κεντρικές τράπεζες να αναβάλουν τα σχέδια αύξησης των επιτοκίων μέχρι να ξεκαθαρίσει η εικόνα...