Κρούγκμαν: Η φούσκα της Tesla και το Bitcoin

Η Tesla και το Bitcoin μπορεί να έχουν πολλά κοινά, υποστηρίζει σε άρθρο του στους ΝΥΤ ο Πολ Κρούγκμαν, στο οποίο σχολιάζει την κατάρρευση της μετοχής της εταιρείας του Έλον Μασκ.

Όπως αναφέρει ο νομπελίστας οικονομολόγος, θα ήταν εύκολο να αποδώσει κανείς τη βουτιά της μετοχής της Tesla στην εξαγορά του Twitter από τον Μασκ και το πλήγμα που δέχθηκε η εικόνα του από ό,τι ακολούθησε.

Οι πωλήσεις της Tesla άλλωστε στηρίζονταν σίγουρα σε έναν βαθμό στο πόσο δημοφιλής ήταν ο ίδιος ο Μασκ.

Ωστόσο, σημειώνει ο Κρούγκμαν, ήταν ούτως ή άλλως δύσκολο να δικαιολογήσει κανείς την πολύ υψηλή κεφαλαιοποίηση της Tesla πριν την πρόσφατη πτώση ή ακόμα και την τρέχουσα αποτίμηση της μετοχής. Για να έχει αυτή την αξία, η Tesla θα έπρεπε να παράγει τεράστια κέρδη όχι μόνο για λίγα χρόνια αλλά για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Όπως τονίζει ο ίδιος, κάποιες τεχνολογικές εταιρείες είναι πράγματι μακροπρόθεσμες μηχανές παραγωγής χρήματος. H Apple και η Microsoft βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με τις πιο κερδοφόρες αμερικανικές εταιρείες εδώ και τέσσερις δεκαετίες.

Αλλά η ανθεκτικότητα της κυριαρχίας της Apple και της Microsoft στηρίζονται σύμφωνα με τον Κρούγκμαν σε κάτι που πολύ δύσκολα θα μπορούσε να επιτύχει η Tesla: τις εξωτερικές επιδράσεις δικτύου (network externalities), δηλαδή το γεγονός ότι όλοι χρησιμοποιούν τα προϊόντα τους επειδή τα χρησιμοποιούν όλοι οι άλλοι.

Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μπορεί να είναι όντως το μέλλον της μετακίνησης αλλά είναι δύσκολο να δει κανείς με ποιον τρόπο η Tesla θα αποκτήσει κυρίαρχη θέση σε αυτή την αγορά με τον τρόπο που το έχουν καταφέρει η Apple και η Microsoft στις αγορές στις οποίες δραστηριοποιούνται.

Το δίδαγμα από την Apple και τη Microsoft είναι ότι για να είναι μια εταιρεία εξαιρετικά επικερδής για πολύ καιρό πρέπει να εδραιώσει μια θέση η οποία θα είναι ανθεκτική ακόμα και όταν έρθει αναπόφευκτα εκείνη η εποχή που οι άνθρωποι δεν θα είναι τόσο ενθουσιασμένοι με τα προϊόντα της, υποστηρίζει ο Κρούγκμαν. Κάτι τέτοιο, για παράδειγμα, θα μπορούσε να συμβεί σε έναν κόσμο όπου τα Tesla θα ήταν τα μόνο ηλεκτρικά αυτοκίνητα τα οποία ήξεραν να επισκευάζουν οι μηχανικοί αυτοκινήτων. Αλλά με τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες να μπαίνουν δυναμικά στην αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων η πιθανότητα να υπάρξει ένας τέτοιος κόσμος έχει μηδενιστεί.

Ο λόγος για τον οποίο η μετοχή της Tesla εκτοξεύτηκε σε τέτοια επίπεδα είναι κατά τον Κρούγκμαν ότι οι επενδυτές ενθουσιάστηκαν με το αφήγημα για έναν πανέξυπνο, καινοτόμο επιχειρηματία, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε κάποιο καλό επιχείρημα πως αυτός ο τύπος, ακόμα και αν ήταν όντως αυτός που έδειχνε, θα κατόρθωνε να στήσει μια μακροχρόνια μηχανή παραγωγής χρήματος.

Και σε αυτό το σημείο υπάρχει σύμφωνα με τον Κρούγκμαν ένας παραλληλισμός με το Bitcoin. Παρά τις πολυετείς προσπάθειες, κανείς δεν έχει καταφέρει να βρει μια σοβαρή χρήση των κρυπτονομισμάτων πέρα από αυτή του ξεπλύματος χρήματος. Αλλά η τιμή τους συνέχισε να σκαρφαλώνει υψηλότερα λόγω του γενικότερου ενθουσιασμού που επικρατούσε.