Τακτική «κάνω το παγώνι» από Ευρώπη μέχρι τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πιέζουν τις Βρυξέλλες να μην προχωρήσουν σε πιθανά αντίποινα κατά των δασμών που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο, τονίζοντας ότι η επίτευξη συμφωνίας με τον Αμερικανό πρόεδρο για την ασφάλεια της Ευρώπης μεσοπρόθεσμα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.

Διπλωμάτες και αξιωματούχοι δήλωσαν στους Financial Times ότι οι κυβερνήσεις ζητούν πάγωμα σε οποιαδήποτε σοβαρή απόφαση που σχετίζεται με τις ΗΠΑ, μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα αποτελέσματα της συνόδου του ΝΑΤΟ τον επόμενο μήνα στη Χάγη.

Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ παροτρύνονται επίσης να περιορίσουν τη σύνοδο στο ελάχιστο δυνατό, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος συγκρούσεων με τον Τραμπ, εν μέσω μεγάλης αβεβαιότητας σχετικά με τις προθέσεις του κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης.

Ο Τραμπ έχει απαιτήσει από τους Ευρωπαίους συμμάχους να δεσμευτούν για αμυντικές δαπάνες ίσες με το 5% του ΑΕΠ τους και να υιοθετήσουν σχέδιο «εξισορρόπησης» των ευθυνών για την άμυνα της Ευρώπης, η οποία βασίζεται επί δεκαετίες στις ΗΠΑ.

Παράλληλα με τις εντατικές συνομιλίες μεταξύ των βασικών Ευρωπαίων ηγετών και του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε για το πώς να κατευνάσουν τον Τραμπ στη σύνοδο της 24-25 Ιουνίου, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφύγει ενέργειες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την Ουάσιγκτον.

Αυτό περιλαμβάνει, σύμφωνα με αξιωματούχους, την αποφυγή δημόσιων δηλώσεων για εμπορικά αντίποινα στους δασμούς του Τραμπ, την αναβολή αποφάσεων προμηθειών στον τομέα της άμυνας που θα απαιτούσαν άμεση επιλογή μεταξύ ευρωπαϊκών και αμερικανικών λύσεων, καθώς και την αποφυγή κριτικής στην πολιτική των ΗΠΑ για την Ουκρανία και στις δηλώσεις τους περί προσάρτησης της Γροιλανδίας.

Ο Τραμπ έχει επιβάλει δασμούς 25% στον ευρωπαϊκό χάλυβα, στο αλουμίνιο και στα αυτοκίνητα, καθώς και καθολικό δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές από την ΕΕ. Έχει αναβάλει, μέχρι τις αρχές Ιουλίου, τον διπλασιασμό αυτού του καθολικού δασμού στο 20%, εν αναμονή διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι εάν οι διαπραγματεύσεις για μια «ισορροπημένη» συμφωνία αποτύχουν, η ΕΕ θα πρέπει να απαντήσει με δικά της εμπορικά μέτρα.

«Υπάρχει μεγάλος βαθμός ανησυχίας ενόψει της συνόδου στη Χάγη και η γενική σκέψη είναι να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τον φέρουμε, να του πούμε αυτά που θέλει να ακούσει και να φύγει χωρίς να γίνει κάποια καταστροφή», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ που εμπλέκεται στις συζητήσεις.

«Χρειαζόμαστε ένα αξιόπιστο σχέδιο για μια οργανωμένη μετάβαση [από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη] στην ευθύνη», δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ. «Αυτό είναι η μία και μοναδική, βασική προτεραιότητα... πάνω από όλα τα άλλα».

Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν ενημερώσει τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ ότι ο Τραμπ σκοπεύει να παραστεί στη σύνοδο, αλλά θα μπορούσε να ακυρώσει τη συμμετοχή αν δεν υπάρξει εκ των προτέρων συμφωνία μεταξύ των άλλων 31 μελών του ΝΑΤΟ για αύξηση των δαπανών και ανάληψη μεγαλύτερης ευθύνης για την άμυνα της Ευρώπης.

Το ΝΑΤΟ ετοιμάζει λεπτομερή μελέτη για τις υφιστάμενες ικανότητες των μελών του, προκειμένου να ενημερώσει τις πολύπλοκες συζητήσεις σχετικά με την υπάρχουσα εξάρτηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ, πώς μπορεί αυτή να μειωθεί, πόσο γρήγορα και σε ποιους τομείς μπορούν οι ΗΠΑ να αποσυρθούν χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της ηπείρου.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ιδιωτικά ότι με τις μέσες αμυντικές δαπάνες να πλησιάζουν το 4% και με ένα συμφωνημένο σχέδιο με τις ΗΠΑ για σταδιακή αποχώρηση από ορισμένους κρίσιμους τομείς καθώς οι ευρωπαϊκές δυνάμεις ενισχύονται, ένα χρονοδιάγραμμα 5 έως 10 ετών είναι εφικτό.

Η σύνοδος της Χάγης αρχικά επρόκειτο να είναι μία υψηλού προφίλ εκδήλωση για τον Ρούτε, καθώς είναι η πρώτη του ως Γενικού Γραμματέα και θα διεξαχθεί στην πατρίδα του. Ωστόσο, έχει ήδη περιοριστεί σε δύο ημέρες και ο Ρούτε δέχεται πιέσεις από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να περιορίσει τις συζητήσεις μεταξύ των ηγετών στο ελάχιστο δυνατό, για να μειωθεί ο κίνδυνος αναταραχών με τον Τραμπ.

Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται πιθανή επανάληψη της συνόδου του ΝΑΤΟ του 2018, όταν ο Τραμπ κατέλαβε τη δεύτερη ημέρα της συνόδου και απείλησε με αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμμαχία, προκαλώντας χάος και υποσχέσεις για αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες -μια κατάσταση που χειρίστηκε και τότε ο Ρούτε ως πρωθυπουργός της Ολλανδίας.

Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης που συμμετέχει στις προετοιμασίες είπε: «Χρήματα, χρήματα, χρήματα -δεν θέλει να μιλήσει για τίποτε άλλο, και τα υπόλοιπα θέματα μπορούν να περιμένουν».

Αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε δραστική υποβάθμιση σημαντικών θεμάτων πολιτικής από προηγούμενες ετήσιες συνόδους -όπως η υποψηφιότητα της Ουκρανίας για ένταξη, οι σχέσεις με ασιατικές χώρες-εταίρους και η κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με αξιωματούχους.

«Η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να "νίψουν τας χείρας τους"», δήλωσε ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών Ράντεκ Σικόρσκι την Τετάρτη. «Είναι κάτι που μπορούμε να διαχειριστούμε... υπάρχει δρόμος προς τα εκεί -αλλά δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι δεν ακούμε τι μας λένε οι Αμερικανοί».