Συνομιλίες ΕΕ και ΗΠΑ για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία

Συνομιλίες διεξάγουν ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι με την κυβέρνηση Τραμπ για να οριστικοποιήσουν τη συμφωνία για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, η οποία θα επιβάλει νέες κυρώσεις στη Ρωσία εάν ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν υποχωρήσει, σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση επί του θέματος και επικαλείται το Bloomberg. 

Τα σχέδια δεν είναι ακόμη οριστικά και η πρόοδος εξαρτάται από τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν ζητήσει μια άνευ όρων εκεχειρία ενός μήνα και να είναι υπεύθυνες τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία για τον σεβασμό των άμεσων διαπραγματεύσεων.

«Εάν η εκεχειρία δεν τηρηθεί, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα επιβάλουν περαιτέρω κυρώσεις», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σε ανάρτησή του στο Truth Social νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.

Οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Πολωνίας και του Ηνωμένου Βασιλείου συγκεντρώνονται στο Κίεβο το Σάββατο σε ένδειξη υποστήριξης προς την Ουκρανία και την εκεχειρία του Τραμπ.

«Μέχρι η Ρωσία να συμφωνήσει σε μια διαρκή κατάπαυση του πυρός, θα εντείνουμε την πίεση στην πολεμική μηχανή της Ρωσίας», ανέφεραν σε κοινή δήλωση την Παρασκευή. «Μαζί με τις ΗΠΑ, καλούμε τη Ρωσία να συμφωνήσει σε πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός 30 ημερών, προκειμένου να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα για συνομιλίες με στόχο μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη».

Ο Αντρέι Γερμάκ, επικεφαλής του γραφείου του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «οι ΗΠΑ και οι άλλοι στρατηγικοί μας εταίροι, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και οι σκανδιναβικές χώρες, υποστηρίζουν την κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες» και ότι συζητούν πότε θα επιβάλουν «πολύ ισχυρές κυρώσεις» εάν η Ρωσία απορρίψει την κατάπαυση του πυρός.

Στο μεταξύ, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέιβιτ, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή (9/5) ότι η Ευρώπη «συμφωνεί» με την πρόταση του προέδρου.

Όταν ρωτήθηκε αργότερα την ίδια μέρα στο Οβάλ Γραφείο αν είχε κάποιο μήνυμα για τον Πούτιν, ο Τραμπ απάντησε: «Έχω ένα μήνυμα και για τις δύο πλευρές. Να τερματίσετε αυτόν τον ηλίθιο πόλεμο».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσχώρησε σε εκκλήσεις για «πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 30 ημέρες», σε δήλωση που εξέδωσε χθες το βράδυ η επικεφαλής της διπλωματικής της αποστολής, Κάγια Κάλλας, εξ ονόματος της Ένωσης. «Όπως και στο παρελθόν, τώρα είναι η Ρωσία που πρέπει να δείξει τη βούλησή της για την επίτευξη της ειρήνης», ανέφερε η δήλωση.

Οι διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό της πιο αιματηρής σύγκρουσης στην Ευρώπη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο εντατικοποιήθηκαν μετά από αρκετές συναντήσεις μεταξύ Ευρωπαίων, Αμερικανών και Ουκρανών απεσταλμένων, μεταξύ άλλων στο Λονδίνο και το Παρίσι.

Οι ηγέτες πραγματοποίησαν μια σειρά τηλεφωνικών συνομιλιών αυτή την εβδομάδα, ενώ ο Ζελένσκι συναντήθηκε με τον Τραμπ στο Βατικανό στις 26 Απριλίου, όταν οι ηγέτες του κόσμου παρευρέθηκαν στην κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου.

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ιδιωτικά ότι οι απόψεις για τη σύγκρουση εντός του Λευκού Οίκου έχουν σκληρύνει, με τον Πούτιν να θεωρείται πλέον εμπόδιο στις ειρηνευτικές προσπάθειες.

«Αυτό που θα έλεγα είναι ότι, αυτή τη στιγμή, οι Ρώσοι ζητούν μια σειρά απαιτήσεων, μια σειρά παραχωρήσεων για να τερματιστεί η σύγκρουση. Πιστεύουμε ότι ζητούν πάρα πολλά», δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο Αμερικανός Αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς.

Την Παρασκευή, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία είχε πρόσφατα μια «θετική και παραγωγική» επικοινωνία με τις ΗΠΑ. «Είμαστε όλοι στο ίδιο μήκος κύματος -πρέπει να υπάρξει πλήρης κατάπαυση του πυρός. Και αν η Ρωσία συνεχίσει να παρατείνει τον πόλεμο, θα χρειαστούν ισχυρότερες κυρώσεις -ειδικά αν παραβιάσουν την κατάπαυση του πυρός όταν τελικά επιτευχθεί».

Ο Τραμπ δεσμεύτηκε να τερματίσει τον πόλεμο κατά τη διάρκεια των πρώτων 100 ημερών της θητείας του – ένα ορόσημο που εξέπνευσε στις 29 Απριλίου –και έστειλε τον έμπιστο ειδικό απεσταλμένο του Στιβ Γουίτκοφ στη Μόσχα για συνομιλίες, εντούτοις μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να πείσει τον Πούτιν να συναινέσει σε μια συμφωνία.

Η Μόσχα αρνήθηκε να αποδεχτεί το αίτημα των ΗΠΑ για εκεχειρία διάρκειας τουλάχιστον ενός μήνα και ο Πούτιν εμμένει στις ακραίες θέσεις του για οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός, όπως να μην παραχωρήσει τον έλεγχο τεσσάρων ανατολικών και νοτιοανατολικών περιοχών της Ουκρανίας που προσάρτησε παράνομα το 2022, ωστόσο δεν κατέχει πλήρως.

Η συζήτηση για εκεχειρία με την Ουκρανία είναι αδύνατη χωρίς να ληφθούν υπόψη πολλές λεπτομέρειες, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, σύμφωνα με το Interfax. Για να επιτευχθεί η κατάπαυση του πυρός, οι δυτικές χώρες πρέπει να σταματήσουν την προμήθεια όπλων στην Ουκρανία, πρόσθεσε.

Η Ρωσία ενέτεινε πρόσφατα τις επιθέσεις της κατά μήκος της εκτεταμένης γραμμής του μετώπου, καθώς και εναντίον αμάχων. Οι δυνάμεις του Κρεμλίνου εξαπέλυσαν μια σειρά θανατηφόρων επιθέσεων με drones και πυραύλους σε αστικές περιοχές ουκρανικών πόλεων, μεταξύ των οποίων το Κίεβο και το Κρίβι Ριγκ, η γενέτειρα του Ζελένσκι.

Εν τω μεταξύ, ο Ουκρανός πρόεδρος συμφώνησε να παραχωρήσει στις ΗΠΑ τον έλεγχο μελλοντικών εσόδων από τους φυσικούς πόρους της χώρας του, προκειμένου να διατηρήσει την υποστήριξη του Τραμπ και υποστήριξε τις εκκλήσεις για άνευ όρων εκεχειρία.

Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν προετοιμάσει μια σειρά επιλογών για τον Τραμπ προκειμένου να εντείνει την οικονομική πίεση στη Ρωσία, σύμφωνα με το Bloomberg, το οποίο επικαλείται πηγές που έχουν γνώση επί του θέματος. Οι πηγές προειδοποίησαν ότι ο Αμερικανός ηγέτης δεν έχει λάβει ακόμη καμία απόφαση, καθώς οι διπλωματικές προσπάθειες συνεχίζονται.

Η Ουκρανία ζητά την εγγύηση των ΗΠΑ για την αποτροπή μελλοντικών ρωσικών επιθέσεων, δήλωσε νωρίτερα ο Ζελένσκι.

«Υπάρχουν δύο κατευθύνσεις: είτε θα έχουμε ένα μεγάλο ξένο στρατό, είτε ένα μικρότερο στρατό που θα έχει κάτι παρόμοιο με το Άρθρο 5», δήλωσε ο Ζελένσκι στις 3 Μαΐου, αναφερόμενος στο βασικό καταστατικό της ΝΑΤΟ. «Ένα μοντέλο όπως αυτό του Ισραήλ, το οποίο σε μεγάλο βαθμό έχει «»την εγγύηση των ΗΠΑ», πρόσθεσε.