Συναγερμός μετά την κατάρριψη drones στην Πολωνία, η θέση της Μόσχας

Η Πολωνία κατέρριψε drones στον εναέριο χώρο της με την υποστήριξη μαχητικών από τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, σε ένα επεισόδιο στο οποίο πρώτη φορά γίνεται γνωστό ότι μέλος της δυτικής στρατιωτικής συμμαχίας άνοιξε πυρ κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι αυτό ήταν «η πιο κοντινή στιγμή σε ανοιχτή σύγκρουση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», αν και πρόσθεσε πως «δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε στο χείλος του πολέμου».

Τι υποστηρίζει η Μόσχα

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της πραγματοποίησαν μια μεγάλη επίθεση σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη δυτική Ουκρανία, αλλά ότι δεν είχε σχεδιάσει να χτυπήσει στόχους στην Πολωνία.

Το υπουργείο δήλωσε ότι οι δυνάμεις του έχουν επιτύχει όλους τους στόχους τους στην επίθεση και επεσήμανε ότι τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη «τα οποία φέρονται να διέσχισαν τα σύνορα με την Πολωνία» είχαν εμβέλεια που δεν ξεπερνούσε τα 700 χιλιόμετρα.

«Παρ 'όλα αυτά, είμαστε έτοιμοι να πραγματοποιήσουμε διαβουλεύσεις με το πολωνικό Υπουργείο Άμυνας για το θέμα αυτό», ανέφερε.

Τι ανακοίνωσε η Πολωνία

Η Πολωνία ανακοίνωσε ότι 19 «αντικείμενα» εισήλθαν στον εναέριο χώρο της κατά τη διάρκεια μεγάλης ρωσικής αεροπορικής επίθεσης στην Ουκρανία και ότι κατέρριψε όσα θεωρήθηκαν απειλή. Ο Τουσκ χαρακτήρισε το περιστατικό «προβοκάτσια μεγάλης κλίμακας» και δήλωσε ότι ενεργοποίησε το Άρθρο 4 της συνθήκης του ΝΑΤΟ, με το οποίο τα μέλη μπορούν να ζητήσουν διαβουλεύσεις με τους συμμάχους τους.

Εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ επεσήμανε ότι ο Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας Μαρκ Ρούτε βρίσκεται σε επικοινωνία με την πολωνική ηγεσία και ότι το ΝΑΤΟ διαβουλεύεται στενά με την Πολωνία.

Σύμφωνα με πηγή, το ΝΑΤΟ δεν αντιμετωπίζει το περιστατικό ως επίθεση αλλά ως σκόπιμη παραβίαση. Στην επιχείρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας συμμετείχαν πολωνικά F-16, ολλανδικά F-35, ιταλικά αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης AWACS και αεροσκάφη ανεφοδιασμού που επιχειρούν από κοινού στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

Ο ανώτατος Ρώσος διπλωμάτης στην Πολωνία, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο RIA, χαρακτήρισε τις κατηγορίες για παραβίαση «αβάσιμες» και είπε ότι η Πολωνία δεν παρουσίασε καμία απόδειξη πως τα drones που καταρρίφθηκαν ήταν ρωσικής προέλευσης.

Ο Τουσκ δήλωσε ότι ορισμένα από τα drones εισήλθαν στον πολωνικό εναέριο χώρο απευθείας από τη Λευκορωσία, σύμμαχο της Ρωσίας, και όχι από τον ουκρανικό εναέριο χώρο.

Κατά τη διάρκεια του περιστατικού, το Επιχειρησιακό Στρατηγείο των Πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων κάλεσε τους κατοίκους να παραμείνουν στα σπίτια τους, με τρεις ανατολικές περιοχές να βρίσκονται σε ιδιαίτερο κίνδυνο. «Πρόκειται για πράξη επιθετικότητας που αποτέλεσε πραγματική απειλή για την ασφάλεια των πολιτών μας», σημειώνεται σε ανακοίνωση.

Χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία έχουν αναφέρει κατά καιρούς ότι ρωσικοί πύραυλοι ή drones παραβίασαν τον εναέριο χώρο τους στη διάρκεια του πολέμου, ποτέ όμως σε τέτοια κλίμακα, και δεν είναι γνωστό να τα έχουν καταρρίψει. Το 2022, δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν στην Πολωνία από ουκρανικό αντιαεροπορικό πύραυλο που ξέφυγε από την πορεία του.

Πλάνα του Reuters έδειξαν ένα καμένο σημείο σε χωράφι στη νοτιοανατολική Πολωνία όπου έπεσαν drones.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο είχε ενημερωθεί, σύμφωνα με τη δημοσιογράφο του CNN Κέιτλαν Κόλινς, την Τρίτη. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν ανταποκρίθηκε άμεσα σε αίτημα σχολιασμού.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ρωσία χρησιμοποίησε 415 drones και 40 πυραύλους στις επιθέσεις της κατά της Ουκρανίας το βράδυ, προσθέτοντας ότι τουλάχιστον οκτώ ιρανικής κατασκευής Shahed είχαν κατευθυνθεί προς την Πολωνία.

«Ένα εξαιρετικά επικίνδυνο προηγούμενο για την Ευρώπη», είπε. «Χρειάζεται ισχυρή απάντηση -και μπορεί να είναι μόνο κοινή απάντηση από όλους τους εταίρους: Ουκρανία, Πολωνία, όλους τους Ευρωπαίους, τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Η Ρωσία εδώ και καιρό δηλώνει ότι δεν έχει πρόθεση να προκαλέσει πόλεμο με το ΝΑΤΟ και ότι οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες που τη θεωρούν απειλή απλώς επιδιώκουν να επιδεινώσουν τις σχέσεις.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κάλεσε για περισσότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και είπε ότι η ΕΕ ετοιμάζει κυρώσεις σε δεξαμενόπλοια του «σκιώδους στόλου» που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, καθώς και σε τρίτες χώρες που το αγοράζουν.

Ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Γιαν Λιπάβσκι κάλεσε το ΝΑΤΟ να ενισχύσει τις αντιαεροπορικές άμυνες στα σύνορά του.

Από την πλευρά του, ο Τραμπ, ο οποίος υποδέχθηκε θερμά τον Πούτιν στην Αλάσκα σε σύνοδο κορυφής τον Αύγουστο, δήλωσε το Σαββατοκύριακο ότι είναι έτοιμος να περάσει σε δεύτερη φάση κυρώσεων κατά της Ρωσίας, έπειτα από μήνες συζητήσεων για ειρηνευτική συμφωνία. Ήταν η πιο ξεκάθαρη ένδειξη μέχρι σήμερα ότι ενδέχεται να αυξήσει την πίεση στη Μόσχα ή στους αγοραστές του πετρελαίου της σε απάντηση στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ο κορυφαίος αξιωματούχος κυρώσεων της ΕΕ βρισκόταν αυτή την εβδομάδα στην Ουάσιγκτον για συζητήσεις σχετικά με συντονισμένες κυρώσεις. Αν υιοθετηθούν, θα είναι η πρώτη φορά που Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρώπη θα λάβουν συντονισμένα μέτρα κατά της Ρωσίας από τότε που ο Τραμπ επέστρεψε στην εξουσία τον Ιανουάριο, υποσχόμενος να τερματίσει τον πόλεμο σε 24 ώρες.

Αντιδράσεις Ευρωπαίων ηγετών

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε την παραβίαση «απλώς απαράδεκτη», προσθέτοντας ότι θα συναντηθεί σύντομα με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα είπε ότι η Ευρώπη αυξάνει τις επενδύσεις στην άμυνά της μετά τις «απερίσκεπτες» ενέργειες της Ρωσίας. «Η ειρήνη και η ασφάλεια στην Ευρώπη δεν μπορούν να θεωρούνται δεδομένες», πρόσθεσε.

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν χαρακτήρισε την παραβίαση του εναέριου χώρου «απαράδεκτη». Ο Όρμπαν είναι ο μόνος Ευρωπαίος ηγέτης που διατήρησε στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.

Ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα δήλωσε ότι είναι «δύσκολο να πιστέψει κανείς» πως η ρωσική επίθεση με drones στην Πολωνία τη νύχτα ήταν σύμπτωση. Κατηγόρησε τη Ρωσία ότι «συστηματικά δοκιμάζει να δει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει».

Ο πρόεδρος της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ υποστήριξε ότι η Ρωσία «επιδιώκει την κλιμάκωση» και «φέρει την ευθύνη» για την παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου.

Ο πρόεδρος της Λετονίας Ένγκαρς Ρινκέβιτς εξέφρασε επίσης την πλήρη υποστήριξη και αλληλεγγύη του προς την Ουκρανία, τονίζοντας ότι οι σύμμαχοι «πρέπει να συνεργάζονται».

Η ανακοίνωση του ΝΑΤΟ

Την περασμένη νύχτα, πολυάριθμα drones από τη Ρωσία παραβίασαν τον πολωνικό εναέριο χώρο. Η αντιαεροπορική μας άμυνα ενεργοποιήθηκε και διασφάλισε με επιτυχία την άμυνα του εδάφους του ΝΑΤΟ, όπως ακριβώς έχει σχεδιαστεί να κάνει. Αρκετοί Σύμμαχοι συμμετείχαν στο πλευρό της Πολωνίας. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν πολωνικά F-16, ολλανδικά F-35, ιταλικά AWACS, αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού πολλαπλών ρόλων του ΝΑΤΟ, καθώς και γερμανικά συστήματα Patriot. Χαιρετίζω τους πιλότους και όλους όσοι συνέβαλαν σε αυτήν την άμεση και επιδέξια αντίδραση.

Το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο συνεδρίασε σήμερα το πρωί και συζήτησε την κατάσταση υπό το πρίσμα του αιτήματος της Πολωνίας για διαβουλεύσεις βάσει του Άρθρου 4 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον. Οι Σύμμαχοι εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους προς την Πολωνία και καταδίκασαν την απερίσκεπτη συμπεριφορά της Ρωσίας. Μια πλήρης αξιολόγηση του περιστατικού βρίσκεται σε εξέλιξη. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η χθεσινή παραβίαση δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό.

Ο Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής θα συνεχίσει να διαχειρίζεται ενεργά τη στάση αποτροπής και άμυνάς μας κατά μήκος ολόκληρης της ανατολικής πτέρυγας. Οι Σύμμαχοι είναι αποφασισμένοι να υπερασπιστούν κάθε σπιθαμή συμμαχικού εδάφους. Θα παρακολουθούμε στενά την κατάσταση στην ανατολική μας πτέρυγα, με την αντιαεροπορική μας άμυνα σε συνεχή ετοιμότητα.

Αυτό απλώς ενισχύει τη σημασία του ΝΑΤΟ και της πορείας στην οποία συμφώνησαν οι Σύμμαχοι στη Σύνοδο Κορυφής μας στη Χάγη νωρίτερα φέτος. Χρειάζεται να επενδύσουμε περισσότερα στην άμυνά μας, να αυξήσουμε την παραγωγή αμυντικού εξοπλισμού ώστε να διαθέτουμε ό,τι απαιτείται για να αποτρέψουμε και να υπερασπιστούμε, και πρέπει να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία, της οποίας η ασφάλεια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δική μας.

Και θα ήθελα να κλείσω λέγοντας ότι η Ρωσία διεξάγει έναν επικίνδυνο πόλεμο επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας, που στοχεύει συνεχώς πολίτες και πολιτικές υποδομές. Οι Σύμμαχοι είναι αποφασισμένοι να εντείνουν τη στήριξή τους προς την Ουκρανία απέναντι στην κλιμακούμενη εκστρατεία της Ρωσίας.