Αιφνιδιασμός στην Ευρώπη από το U-Turn Τραμπ για Ουκρανία

Έχει ξαφνικά μετατραπεί ο Ντόναλντ Τραμπ σε ένθερμο υποστηρικτή της Ουκρανίας; Το ερώτημα κυριάρχησε γρήγορα την Τρίτη στους διαδρόμους της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, μετά την αιφνιδιαστική δήλωση του Τραμπ -την πιο φιλοουκρανική του μέχρι σήμερα- με την οποία διακήρυξε ότι το Κίεβο όχι μόνο μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία αλλά και να ανακτήσει κάθε σπιθαμή εδάφους που έχει χάσει.

Η ανάρτηση στο Truth Social, η οποία δημοσιεύτηκε αμέσως μετά τη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ήταν αξιοσημείωτη για δύο λόγους: Πρώτον, διότι αντέκρουε τις προηγούμενες δηλώσεις του ότι η Ουκρανία δεν μπορεί ποτέ να ελπίζει πως θα υπερισχύσει του μεγαλύτερου αντιπάλου της. Δεύτερον, διότι ερχόταν σε αντίθεση με τη μέχρι τότε θέση της κυβέρνησής του ότι ο πόλεμος θα πρέπει να λήξει με μια συμφωνία με την οποία το Κίεβο θα παραχωρούσε εδάφη στη Ρωσία, σχολιάζει το Politico.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τη φαινομενική μετατόπιση, βρέθηκαν ανάμεσα σε ενθουσιασμό και σκεπτικισμό, τονίζοντας ότι ο Τραμπ συχνά αλλάζει θέση -και μπορεί κάλλιστα να το πράξει ξανά έπειτα από ένα πειστικό τηλεφώνημα με κάποιον άλλο ηγέτη, μια πραγματικότητα που έχει καταστήσει ακόμη δυσκολότερη την προσπάθεια των ηγετών να διαμορφώσουν απάντηση στον συνεχιζόμενο πόλεμο και στις πρόσφατες προκλήσεις της Μόσχας στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο.

Ωστόσο, η άμεση αντίδραση της αντιπροσωπείας ήταν συγκρατημένη ικανοποίηση για τον νέο, έντονο τόνο του Αμερικανού προέδρου. «Είναι η πιο σκληρή [φιλοουκρανική] δήλωση μέχρι στιγμής», σχολίασε με χιούμορ ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος, παρών στη Νέα Υόρκη. «Αλλά πάντα απέχει ένα τηλεφώνημα του Πούτιν από το να κάνει κάτι όχι και τόσο καλό».

Ο Τραμπ έδωσε μια ιδέα για το πώς άλλαξε η οπτική του στη συνάντησή του με τον Εμανουέλ Μακρόν, όπου εξέφρασε απογοήτευση για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. «Νόμιζα ότι αυτός θα ήταν ο ευκολότερος πόλεμος [να σταματήσει] λόγω της σχέσης μου με τον Πούτιν, αλλά δυστυχώς αυτή η σχέση δεν σήμαινε τίποτα», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.

Ο Τραμπ επανέλαβε το ίδιο μήνυμα στην επίσημη ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ νωρίτερα χθες, λέγοντας ότι η αποτυχία του Πούτιν να κερδίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία «δεν κάνει τη Ρωσία να φαίνεται καλή». Και αργότερα μέσα στην ημέρα, ενίσχυσε ακόμη περισσότερο τη θέση του, απαντώντας «ναι» όταν ρωτήθηκε αν οι χώρες του ΝΑΤΟ θα πρέπει να καταρρίπτουν ρωσικά αεροσκάφη που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο τους, κάτι που συμβαίνει όλο και πιο συχνά.

«Χαιρετίζω τα σχόλια που έκανε πριν από λίγες ώρες ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, τα οποία υπογραμμίζουν τη σταδιακή αποδυνάμωση της ρωσικής οικονομίας», δήλωσε ο Μακρόν. «Και χαιρετίζω το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος πιστεύει στην ικανότητα της Ουκρανίας όχι μόνο να αντέξει αλλά και να επιβάλει σεβασμό στα δικαιώματά της».

Για τους Ευρωπαίους, που πέρασαν μήνες προσπαθώντας να πείσουν τον Τραμπ ότι ο Πούτιν φέρει πλήρη ευθύνη για τον πόλεμο, η φαινομενική αλλαγή στάσης ήρθε και ως επιβεβαίωση των προσπαθειών τους.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους έξω από το κτίριο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ Κάγια Κάλας εμφανίστηκε να καλωσορίζει την ανάρτηση του Τραμπ ως ένδειξη μεταστροφής. «Έκανε μια πολύ ισχυρή δήλωση που δεν είχαμε ξανακούσει, οπότε αυτό πραγματικά δείχνει ότι έχουμε κοινή κατανόηση», είπε.

Η ανάρτηση μπορεί επίσης να δώσει ώθηση στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία έχει δεχθεί κριτική τους τελευταίους μήνες ότι υπήρξε υπερβολικά διαλλακτική προς τον Τραμπ, ιδίως για τη συμφωνία εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ, που επικρίθηκε ευρέως ως «ταπείνωση» για τις Βρυξέλλες.

Τώρα, η προσέγγισή της φαίνεται ότι ενδέχεται να αποδώσει, τουλάχιστον όσον αφορά την Ουκρανία. Σε συνάντησή της με τον Τραμπ λίγες ώρες πριν από την ανάρτηση στο Truth Social, η Φον ντερ Λάιεν επέμεινε στη φόρμουλά της, λέγοντας ότι «ο Τραμπ έχει απόλυτο δίκιο» για την ανάγκη απεξάρτησης της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια. «Εργαζόμαστε πάνω σε αυτό», δεσμεύτηκε.

Μέσα στην αρχική έκπληξη και τον ενθουσιασμό, ωστόσο, αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και διπλωμάτες εξέφρασαν βαθύτερο σκεπτικισμό ότι η ανάρτηση του Τραμπ μπορεί να μην είναι τίποτε περισσότερο από μια προσπάθεια να προκαλέσει τον Πούτιν -κάτι που δεν θα επιφέρει καμία πραγματική αλλαγή στην αμερικανική πολιτική.