Eurogroup με βαριά τη σκιά της Γαλλίας

Λουξεμβούργο, ανταπόκριση. 

Οι υπεύθυνοι χάραξης οικονομικής πολιτικής της Ευρώπης συναντώνται αυτή την εβδομάδα υπό ασυνήθιστα δύσκολες συνθήκες. Σήμερα, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης βρίσκονται στο Λουξεμβούργο για τη συνεδρίαση του Eurogroup και του Ecofin αύριο, με στόχο την αναθεώρηση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών εξελίξεων, την απογραφή των κεφαλαιαγορών και τη συζήτηση για τη ρύθμιση των ψηφιακών χρηματοοικονομικών συστημάτων.

Στα χαρτιά, πρόκειται για μια συνηθισμένη συνάντηση με πολύ μικρή ατζέντα. Διεξάγεται ωστόσο στη σκιά της εσωτερικής πολιτικής κρίσης της Γαλλίας, που επισκιάζει κάθε συζήτηση, επίσημη και μη.

Η ατζέντα του Eurogroup, αν και επίσημα θα κινηθεί γύρω από τη μακροοικονομική παρακολούθηση, την πρόοδο της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και την πολιτική για τα σταθερά κρυπτονομίσματα, δεν μπορεί να διαχωριστεί από την αστάθεια της Γαλλίας.

Υπάρχει μια παράμετρος που πολλοί «αγνοούν». Αυτή τη φορά, η κρίση στη Γαλλία έχει ιδιαίτερη βαρύτητα: Το Παρίσι βρίσκεται στο επίκεντρο του δημοσιονομικού συντονισμού της ΕΕ, των συζητήσεων για την τραπεζική ένωση και της ευρύτερης πολιτικής της ζώνης του ευρώ. Η απουσία ή η αδυναμία σε αυτές τις συζητήσεις αναπόφευκτα επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο άλλα κράτη-μέλη προσεγγίζουν τη συλλογική λήψη αποφάσεων.

Στην καρδιά του ζητήματος βρίσκεται η δημοσιονομική αξιοπιστία έναντι της πολιτικής σκοπιμότητας. Όπως σημείωσαν γαλλικές πηγές στο Euro2day.gr, η χώρα αναμένεται να απευθυνθεί στις Βρυξέλλες για δημοσιονομική ευελιξία, ζητώντας ουσιαστικά προσωρινό περιθώριο ελιγμών στους κανόνες για το έλλειμμα και τις δαπάνες για την αποτροπή εσωτερικών αναταραχών. Αλλωστε εδώ και δεκαετίες το Παρίσι πάντα έπεφτε στα μαλακά.

Το επιχείρημα είναι απλό: η επιβολή περικοπών δαπανών ή μέτρων λιτότητας σε μια κυβέρνηση που δεν μπορεί να διοικήσει με κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα μπορούσε να πυροδοτήσει κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις, ενδεχομένως αποσταθεροποιώντας περαιτέρω την προεδρία του Μακρόν.

Το αίτημα, ωστόσο, θέτει το Eurogroup σε μια λεπτή θέση. Χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Αυστρία είναι πιθανό να πιέσουν για αυστηρή συμμόρφωση με το δημοσιονομικό πλαίσιο, επιφυλακτικές ως προς το ότι η επιείκεια για τη Γαλλία θα μπορούσε να δημιουργήσει προηγούμενο. Υπενθυμίζεται ότι ο αρχικός σχεδιασμός (που έγινε όμως με γνώμονα ότι θα λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία) ήθελε το 2026 να είναι το έτος-στροφή προς τη δημοσιονομική προσαρμογή.

Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης -Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία- μπορεί να «συμπάσχουν» με τη Γαλλία, βλέποντας την ευελιξία ως ένα ρεαλιστικό εργαλείο για τη διατήρηση της σταθερότητας σε πολιτικά εύθραυστα περιβάλλοντα. Τα διακυβεύματα, όμως, είναι υψηλά.

Ένα μήνυμα από τις Βρυξέλλες ότι οι κανόνες μπορούν ακόμα και μετά την πρωτοφανή κρίση του 2009 να κάμπτονται υπό πολιτική πίεση, θα μπορούσε να ηρεμήσει το Παρίσι βραχυπρόθεσμα, αλλά δημιουργεί τον κίνδυνο να υπονομευτεί η αξιοπιστία της δημοσιονομικής διακυβέρνησης της ευρωζώνης μακροπρόθεσμα.

Αντίθετα, μια άκαμπτη στάση θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ, επιταχύνοντας την πολιτική πόλωση στη Γαλλία και αυξάνοντας το φάσμα των πρόωρων εκλογών -με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Οι αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων έχουν ήδη αυξηθεί ως απάντηση στην αβεβαιότητα και το ευρώ έχει νιώσει τους τριγμούς της εσωτερικής αστάθειας. Το Eurogroup καλείται να γεφυρώσει την τεχνική σύνεση με την πολιτική πραγματικότητα.

Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την ατζέντα, το Eurogroup αναμένεται να επανεξετάσει τις μακροοικονομικές προβλέψεις και να συντονίσει τις δημοσιονομικές στρατηγικές πριν από τις διεθνείς συναντήσεις (ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα) -ακριβώς όταν η απουσία της Γαλλίας από τη λήψη ουσιαστικών αποφάσεων θα μπορούσε να μειώσει τη συνοχή των συλλογικών ευρωπαϊκών θέσεων. Το ίδιο ισχύει και για τις συζητήσεις για την Ένωση Κεφαλαιαγορών και τα ψηφιακά χρηματοοικονομικά στοιχεία.

Οι υπουργοί πιθανότατα θα λάβουν υπόψη την αστάθεια της Γαλλίας στις συζητήσεις τους, αξιολογώντας τόσο τον βραχυπρόθεσμο κίνδυνο της αγοράς όσο και το μακροπρόθεσμο πολιτικό μήνυμα.

Η σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup, λοιπόν, είναι κάτι περισσότερο από μια τεχνική δημοσιονομική συνεδρίαση. Είναι μια δοκιμασία για την ικανότητα της ευρωζώνης να διαχειριστεί την πολιτική αστάθεια, σε ένα σημαντικό κράτος-μέλος, τη στιγμή που οι παράγοντες παγκόσμιας ανασφάλειας είναι περισσότερο γεωγραφικοί παρά οικονομικοί. Οι επόμενες αποφάσεις των υπουργών αναμένεται να «αντηχήσουν» στις αγορές, να επηρεάσουν το μέλλον των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ και θα δημιουργήσουν προηγούμενο για το πώς το μπλοκ αντιμετωπίζει την παρούσα οικονομική κατάσταση.

Όσο για τον ίδιο τον πρόεδρο της Γαλλίας; Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, επιμένει στον στενό του κύκλο ότι δεν θα παραιτηθεί γιατί θεωρεί ότι είναι ο μόνος ευρωπαίος ηγέτης με ισχύ αυτή τη στιγμή. Και είναι άμεσα εμπλεκόμενος στις αποφάσεις για τη Γάζα και την Ουκρανία.

Βλέπει, δε, ξένο δάκτυλο για την πτώση της κυβέρνησής του, ώστε να ενισχυθεί η άκρα δεξιά και ουσιαστικά να «διαλυθεί» η όποια επιρροή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις παγκόσμιες αποφάσεις…