Η ρωσική ομάδα Rubikon κυνηγά τους ουκρανούς χειριστές drones

Σε μια βόλτα στο δάσος κοντά στη γραμμή του μετώπου ο Ουκρανός χειριστής drone Dmytro άκουσε τον βόμβο ενός ρωσικού τετρακόπτερου. Βρισκόταν από την άλλη πλευρά αυτού του σκηνικού πολλές φορές, καθισμένος σε ένα απομακρυσμένο οχυρό, με ακουστικό στο κεφάλι και χειρίζονταν ένα επιθετικό drone με στόχο να πλήξει εκτεθειμένους ρώσους στρατιώτες.

Τώρα, ο Dmytro έτρεχε, πυροβολώντας στα τυφλά με το τουφέκι του πάνω από το κεφάλι του. «Σε αποπροσανατολίζει όταν σε πυροβολούν» ενώ πετάς ένα drone, είπε. «Έχασα, αλλά ευτυχώς νομίζω ότι και αυτός έχασε».

Τέτοιες συναντήσεις έχουν γίνει ζοφερά οικείες κατά μήκος των ουκρανικών μετώπων γράφουν οι Financial Times. Μετά από περίπου δύο χρόνια που χτυπούσαν ρωσικές δυνάμεις σχεδόν ατιμώρητα, οι μάχιμοι, καινοτόμοι χειριστές drone της Ουκρανίας έχουν γίνει τα θηράματα.

Ο πονοκέφαλός τους είναι μια δυναμική νέα ρωσική μονάδα γνωστή ως Rubikon. Χρησιμοποιώντας εξειδικευμένα εργαλεία και δικό της στόλο από drones-κυνηγούς, η ομάδα εντοπίζει, παρακολουθεί και εξουδετερώνει ουκρανούς χειριστές. «Είναι εύκολο να αντικαταστήσεις ένα drone, αλλά είναι δύσκολο να αντικαταστήσεις έναν χειριστή drone», είπε ο Dmytro, ο οποίος είχε επιτυχία ως ράπερ πριν τον πόλεμο.

Η εμφάνιση της Rubikon απειλεί ένα από τα μεγαλύτερα τακτικά πλεονεκτήματα του Κιέβου. Η επιτυχία της έχει επιβαρύνει περαιτέρω τον ουκρανικό στρατό, που ήδη βρίσκεται σε δυσχερή θέση απέναντι στους πολυπληθέστερους Ρώσους.

Η Rubikon «είναι το βασικό μας πρόβλημα», είπε ο Artem Kariakin, ουκρανός στρατιωτικός κοντά στο Πόκροβσκ. «Αν οι Ρώσοι δεν είχαν τόσο ικανούς χειριστές drone, το πεζικό τους δεν θα μπορούσε να διεισδύσει στην πόλη», είπε ο Kariakin. «Είναι πολύ επικίνδυνο να είσαι χειριστής drone αυτή τη στιγμή.»

Η Rubikon έχει περίπου 5.000 στελέχη και τεράστιους οικονομικούς πόρους, δήλωσε ο Rob Lee του Philadelphia-based Foreign Policy Research Institute.

Αντί να στοχεύει το πεζικό του Κιέβου στο μέτωπο, η μονάδα επικεντρώνεται στην εξουδετέρωση χειριστών και στον αποκοπή της ουκρανικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Χτυπώντας έως και 10 χλμ πίσω από τις ουκρανικές γραμμές, στοχεύουν οχήματα και drones — βαριά τετρακόπτερα ή ρομποτικά τροχοφόρα οχήματα — που χρησιμοποιούνται για τον ανεφοδιασμό του μετώπου.

Πέραν των επιθετικών της επιχειρήσεων, το Rubikon παίζει μεγάλο ρόλο στην εκπαίδευση άλλων ρωσικών μονάδων drone. Ο Lee είπε: «Είναι κάτι περισσότερο από μια μονάδα· είναι ένα κέντρο — ένα κέντρο για κάθε είδους ανάπτυξη μη επανδρωμένων συστημάτων. Αυτό σημαίνει [έρευνα και ανάπτυξη], ανάλυση, ανάπτυξη τακτικών, τεχνικών και διαδικασιών. Οι ουκρανικές μονάδες θα πουν ότι συχνά παρατηρούν ποιοτική βελτίωση αφού αυτοί οι τύποι εκπαιδευτούν από το Rubikon».

Η δημιουργία της — εκτός της αδέξιας και αυθαίρετης ρωσικής αλυσίδας διοίκησης — αποτελεί ένα στοιχείο που δείχνει ότι ο ρωσικός στρατός, κάποτε ένας παραπαίων, ασυντόνιστος όγκος, άρχισε να καινοτομεί.

«Με πολλούς τρόπους, είναι το αντίθετο του τρόπου που λειτουργεί ο ρωσικός στρατός», είπε ο Lee. «Δεν λειτουργούν βάσει αυτού του γραφειοκρατικού συστήματος ποσοστώσεων· αντίθετα, μοιάζουν περισσότερο με καινοτόμες ουκρανικές μονάδες drone που μπορούν να ανταποκρίνονται γρηγορότερα, να παίρνουν πρωτοβουλία.»

Στην καταδίωξη χειριστών, τα αναγνωριστικά τμήματα της Rubikon συχνά εντοπίζουν χειριστές που κρύβονται σε υπόγεια ή πίσω από συστάδες δέντρων — και είτε τους εξουδετερώνουν, είτε στέλνουν τη θέση τους στην ρωσική αεροπορία.

Τυπικά αναζητούν κεραίες σε λόφους και ψηλά κτίρια, γνωρίζοντας ότι οι χειριστές χρειάζονται άμεση οπτική επαφή με τους δέκτες τους, είπε ο Dmytro, που υπηρετεί στην ταξιαρχία Khartiia που υπερασπίζεται το Χάρκοβο. Εξαρτώμενοι από ραδιοσήματα, οι χειριστές επιθετικών και αναγνωριστικών drone μπορούν να βρίσκονται όχι περισσότερο από μερικά χιλιόμετρα από το μέτωπο.

Οι πρόοδοι στον ηλεκτρονικό πόλεμο σημαίνουν επίσης ότι είναι πιο εύκολο να εντοπιστούν. Στην αντιπαράθεση drone κατά drone, ο έλεγχος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος είναι τόσο αποφασιστικός όσο και ο έλεγχος του εναέριου χώρου.

Και οι δύο πλευρές λειτουργούν τεράστιους παρεμβολείς (jammers) και σταθμούς ηλεκτρονικής αναγνώρισης για να εντοπίζουν και να απενεργοποιούν τα drones του άλλου, αν και οι ίδιοι οι παρεμβολείς δημιουργούν μια έντονη ηλεκτρονική υπογραφή που είναι εύκολο να εντοπιστεί και να καταστραφεί. Και οι δύο πλευρές επίσης μπορούν να εισέλθουν στις ροές κάμερας του αντιπάλου και να χρησιμοποιήσουν συστήματα προσδιορισμού κατεύθυνσης ραδιοσημάτων για να εντοπίσουν τους πομπούς.

«Είναι ένα παιχνίδι κουνήματος και κρυψίματος με τη φυσική ως διαιτητή», είπε ο Tom Withington, ειδικός στον ηλεκτρονικό πόλεμο στο Royal United Services Institute (RUSI) του Λονδίνου.

Οι τεράστιοι πόροι και το ανθρώπινο δυναμικό της Rubikon της επιτρέπουν να διατηρεί έναν ανελέητο ρυθμό, σύμφωνα με τον Zoommer, έναν ουκρανό στρατιώτη σε μικρή μονάδα drone κοντά στο Πόκροβσκ.

Ο Zoommer είπε: «Έχουν πολλούς ανθρώπους, και αυτό σημαίνει ότι μπορούν να δουλεύουν 24 ώρες την ημέρα, επτά μέρες την εβδομάδα. Μπορούν να αλλάζουν ομάδες κάθε πέντε ώρες, μπορούν να κοιμούνται. Είναι πιο δύσκολο για εμάς γιατί δεν έχουμε πολλούς ανθρώπους για να κάνουμε συνεχώς περιστροφές, ενώ χρειάζεται και να κοιμηθούμε.»

Πριν τη Rubikon επιτεθεί στο Πόκροβσκ, «ήταν σαν διακοπές για εμάς», είπε ο Zoommer. Τα drones μπορούν να προσδώσουν «αποφασιστικό πλεονέκτημα» στους αμυνόμενους αποκαλύπτοντας όλη την εικόνα στο πεδίο μάχης, είπε ο Bob Tollast, ερευνητής του RUSI. Οι μικρές, ημιαυτόνομες ουκρανικές μονάδες ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικές στο να προκαλούν χάος όταν η Ρωσία δεν διέθετε δική της προηγμένη λειτουργία drone.

Αλλά η Μόσχα έχει κάνει μεγάλη προσπάθεια να απορροφήσει τα μαθήματα που έχει μάθει η Ουκρανία, είπε ο Tollast. Τώρα, το Κίεβο πρέπει να αντισταθμίσει την εξαιρετικά οργανωμένη στρατηγική του Rubikon αναπτύσσοντας ένα σαφές, κεντρικοποιημένο σχέδιο μάχης, πρόσθεσε.

Η ταξιαρχία του Dmytro έχει δημιουργήσει κυψέλες αντι-drone για να στοχεύει ρώσους χειριστές σε αντεπίθεση, αλλά ένας εκπρόσωπος αρνήθηκε να δώσει λεπτομέρειες. Οι ουκρανοί χειριστές λαμβάνουν επίσης διάφορα μέτρα προφύλαξης, όπως παραλλαγή στα δρομολόγια, τις θέσεις εκτόξευσης και τους πομπούς, και καλύτερη χρήση παραλλαγής και κάλυψης.

Οι νέοι κανόνες είναι απλοί, είπε ο Dmytro: «Να είσαι ταπεινός, να είσαι σιωπηλός, να καλύπτεις τη θέση σου και να μην κινείσαι όταν δεν είναι απαραίτητο».