Αμερικανοί γερουσιαστές προσπάθησαν το Σάββατο να ανατρέψουν την σύγχυση γύρω από ένα σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία το οποίο διέρρευσε, αναφέροντας ότι ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο τους διαβεβαίωσε ότι το έγγραφο δεν αντιπροσωπεύει τη θέση της κυβέρνησης Τραμπ.
Οπως μεταδίδει το Politico, o Ρούμπιο επικοινώνησε την διμερή αντιπροσωπεία στο Διεθνές Φόρουμ Ασφάλειας στο Χάλιφαξ το Σάββατο το απόγευμα, ενώ βρισκόταν καθ' οδόν προς τη Γενεύη για συνομιλίες με Ουκρανούς αξιωματούχους. Περιέγραψε το σχέδιο ως ρωσική πρόταση και όχι ως πρωτοβουλία των ΗΠΑ.
«Δεν είναι δική μας πρόταση. Δεν είναι δικό μας σχέδιο ειρήνης. Είναι μια πρόταση που λάβαμε και, ως μεσάζοντες, κάναμε τις απαραίτητες διευθετήσεις για να την κοινοποιήσουμε - αλλά δεν την δημοσιοποιήσαμε. Διέρρευσε», δήλωσε ο γερουσιαστής Mike Rounds.
Τα σχόλιά τους, σε συνέντευξη Τύπου στο Χάλιφαξ, ισοδυναμούσαν με μια τεράστια ανατροπή για ένα επεισόδιο που κυριάρχησε στις ειδήσεις αυτή την εβδομάδα και πυροδότησε μια τρελή διπλωματική αναταραχή. Η δημοσιοποίηση του σχεδίου προκάλεσε ερωτήματα στο Κίεβο, στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και στην Ουάσινγκτον σχετικά με το αν οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ένα σχέδιο φιλικό προς το Κρεμλίνο.
Ο Ρούμπιο είπε στους γερουσιαστές ότι δεν γνώριζε κανένα σχέδιο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να διακόψει την ανταλλαγή πληροφοριών ή τη στρατιωτική βοήθεια αν η Ουκρανία απορρίψει τους όρους.
«Μου είπε... ότι δεν γνώριζε για την απειλή αυτή», δήλωσε ο Rounds. «Ο σκοπός ήταν να ληφθεί υπόψη αυτό που είχε ήδη συζητηθεί δημόσια στις ειδήσεις και να δοθεί στους Ουκρανούς η ευκαιρία να απαντήσουν».
Ωστόσο, ο Ρούμπιο, σε ένα μήνυμα που δημοσίευσε το Σάββατο το βράδυ στο X, αμφισβήτησε την άποψη ότι οι ΗΠΑ δεν συμμετείχαν στη σύνταξη του σχεδίου.
«Η ειρηνευτική πρόταση συντάχθηκε από τις ΗΠΑ», έγραψε. «Προσφέρεται ως ένα ισχυρό πλαίσιο για τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις. Βασίζεται σε στοιχεία από τη ρωσική πλευρά. Αλλά βασίζεται επίσης σε προηγούμενα και τρέχοντα στοιχεία από την Ουκρανία».
Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Οι γερουσιαστές δήλωσαν ότι το τηλεφώνημα έγινε κατόπιν αιτήματός τους, αφού ανησύχησαν από την πρόταση και άκουσαν διεθνείς ηγέτες να την κατακρίνουν. Ο Ρούμπιο, είπαν, συμφώνησε να τους εξηγήσει την κατάσταση και τους έδωσε την άδεια να περιγράψουν όσα τους είπε.
Εν τω μεταξύ, ο Ρούμπιο, ο υπουργός Άμυνας Νταν Ντρίσκολ και ο απεσταλμένος του Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ θα συναντηθούν με Ουκρανούς συμβούλους στη Γενεύη σήμερα Κυριακή, πριν συναντηθούν με τους Ρώσους - Ρούμπιο και Γουίτκοφ έχουν ήδη φτάσει στη Γενεύη. Και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στέλνουν εσπευσμένα τους δικούς τους απεσταλμένους για να επηρεάσουν τις συνομιλίες.
Σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας από τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία ενδέχεται να συμμετάσχουν, ενώ ηγέτες από 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προετοιμάζουν μια αντιπρόταση. Πολλοί έχουν χαρακτηρίσει το αμερικανικό έγγραφο ως αδιέξοδο.
Η γερουσιαστής Jeanne Shaheen, η οποία επίσης συμμετείχε στο φόρουμ, δήλωσε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο περιλαμβάνει στοιχεία που η Ουκρανία και οι σύμμαχοι των ΗΠΑ δεν θα αποδεχθούν ποτέ, όπως περιορισμούς στην προσθήκη νέων μελών στο ΝΑΤΟ και στο μέγεθος του ουκρανικού στρατού.
«Υπάρχουν τόσα πολλά σε αυτό το σχέδιο που είναι εντελώς απαράδεκτα», είπε. «... Αν πρόκειται να έχουμε μια πραγματική διαπραγμάτευση που θα οδηγήσει σε μια ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία και τη Ρωσία».
«Θέλει δουλειά»
Εν τω μεταξύ, οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας ζήτησαν «πρόσθετη εργασία» επί του αμερικανο-ρωσικού σχεδίου ειρήνης και να δοθεί στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ λόγος επί του περιεχομένου του, καθώς επιδιώκουν να αμβλύνουν την πίεση για άμεση υπογραφή από το Κίεβο.
Οι 14 ηγέτες, από χώρες που περιλαμβάνουν ευρωπαϊκά κράτη καθώς και την Ιαπωνία, την Αυστραλία και τον Καναδά, δήλωσαν το Σάββατο ότι «το αρχικό σχέδιο του 28-σημείων περιλαμβάνει σημαντικά στοιχεία που θα είναι ουσιώδη για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη», σε κοινή δήλωση που συμφωνήθηκε σε έκτακτη σύνοδο στο Γιοχάνεσμπουργκ.
«Πιστεύουμε, συνεπώς, ότι το σχέδιο αποτελεί μια βάση που θα απαιτήσει πρόσθετη εργασία», δήλωσαν οι ηγέτες. «Επαναλαμβάνουμε ότι η εφαρμογή στοιχείων που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ θα απαιτούσε τη συναίνεση των μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ αντιστοίχως».
Η σύνοδος πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20, ως απάντηση σε απαίτηση της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ ότι η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει με την πρόταση των 28 σημείων μέχρι την επόμενη Πέμπτη. Αμερικανοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι υπάρχει ελάχιστο περιθώριο διαπραγμάτευσης ενός σχεδίου που Ευρωπαίοι αξιωματούχοι περιέγραψαν ως «παράδοση» στη Μόσχα.