Κοινή δήλωση Ευρώπης, Καναδά, Ιαπωνίας για σχέδιο Τραμπ: Βάση για συνομιλίες, θέλει δουλειά

Οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας ζήτησαν «πρόσθετη εργασία» επί του αμερικανο-ρωσικού σχεδίου ειρήνης και να δοθεί στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ λόγος επί του περιεχομένου του, καθώς επιδιώκουν να αμβλύνουν την πίεση για άμεση υπογραφή από το Κίεβο.

Οι 14 ηγέτες, από χώρες που περιλαμβάνουν ευρωπαϊκά κράτη καθώς και την Ιαπωνία, την Αυστραλία και τον Καναδά, δήλωσαν το Σάββατο ότι «το αρχικό σχέδιο του 28-σημείων περιλαμβάνει σημαντικά στοιχεία που θα είναι ουσιώδη για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη», σε κοινή δήλωση που συμφωνήθηκε σε έκτακτη σύνοδο στο Γιοχάνεσμπουργκ.

«Πιστεύουμε, συνεπώς, ότι το σχέδιο αποτελεί μια βάση που θα απαιτήσει πρόσθετη εργασία», δήλωσαν οι ηγέτες. «Επαναλαμβάνουμε ότι η εφαρμογή στοιχείων που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ θα απαιτούσε τη συναίνεση των μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ αντιστοίχως».

Η σύνοδος πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20, ως απάντηση σε απαίτηση της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ ότι η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει με την πρόταση των 28 σημείων μέχρι την επόμενη Πέμπτη. Αμερικανοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι υπάρχει ελάχιστο περιθώριο διαπραγμάτευσης ενός σχεδίου που ευρωπαίοι αξιωματούχοι περιέγραψαν ως «παράδοση» στη Μόσχα.

Ξεχωριστά, ο Ρουστέμ Ουμέροφ, γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, δήλωσε ότι «ξεκινά διαβουλεύσεις μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων της Ουκρανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με πιθανούς παραμέτρους μιας μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας» στην Ελβετία.

Η συνάντηση αυτή, ανέφερε στο Telegram, αποτελεί «ένα ακόμη στάδιο του διαλόγου που λαμβάνει χώρα τις τελευταίες ημέρες και αποσκοπεί πρωτίστως στον συντονισμό του οράματός μας για τα επόμενα βήματα».

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, δήλωσε ότι σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ταξιδεύουν στη Γενεύη «για να εργαστούν περαιτέρω επί του σχεδίου» παράλληλα με Αμερικανούς και Ουκρανούς αξιωματούχους την Κυριακή.

Ο Στάρμερ δεν είχε «καμία πρόθεση να επισκεφθεί την Ουάσινγκτον», όμως είπε ότι «αναμένει να μιλήσει με τον Τραμπ τις προσεχείς ημέρες».

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα απαιτήσουν να μην επιβληθούν περιορισμοί στη στρατιωτική ικανότητα της Ουκρανίας και να παράσχουν οι ΗΠΑ σαφείς εγγυήσεις ασφαλείας στο πλαίσιο της ειρηνευτικής συμφωνίας, σύμφωνα με άτομα που έχουν ενημερωθεί για το σχέδιο.

Διπλωμάτες ανέφεραν ότι το ειρηνευτικό σχέδιο -το οποίο καταρτίστηκε με ρωσική συμβολή και χωρίς διαβούλευση με συμμάχους του ΝΑΤΟ- και το τελεσίγραφο του Τραμπ έχουν δημιουργήσει την πιο κρίσιμη στιγμή στον σχεδόν τετραετή πόλεμο και αποτελούν τεράστια δοκιμασία για τους δυτικούς συμμάχους του Κιέβου.

Οι προσπάθειες διαμόρφωσης κοινής στάσης σε απάντηση έχουν καθοδηγηθεί από τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον Στάρμερ. Οι φρενήρεις διπλωματικές διαπραγματεύσεις έχουν περιπλεχθεί από την επιθυμία να μην ασκηθεί άμεση κριτική στον Τραμπ, είπαν αξιωματούχοι.

«Χαιρετίζουμε τις συνεχιζόμενες αμερικανικές προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία», δήλωσαν οι ηγέτες. «Είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε ώστε να διασφαλιστεί ότι μια μελλοντική ειρήνη θα είναι βιώσιμη».

«Είμαστε σαφείς ως προς την αρχή ότι τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν διά της βίας. Ανησυχούμε επίσης για τους προτεινόμενους περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, οι οποίοι θα άφηναν την Ουκρανία ευάλωτη σε μελλοντική επίθεση».

Εκτός από τους Μερτς, Μακρόν και Στάρμερ, τη δήλωση υπέγραψαν οι ηγέτες της Ιταλίας, της Νορβηγίας, της Ισπανίας, της Ολλανδίας, της Φινλανδίας, της Ιρλανδίας, της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας και του Καναδά, καθώς και οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Μιλώντας μετά τη συνάντηση, ο Μερτς είπε στους δημοσιογράφους: «Οι πόλεμοι δεν μπορούν να τερματιστούν από μεγάλες δυνάμεις πάνω από τα κεφάλια των πληττόμενων χωρών», προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε λύση πρέπει να περιλαμβάνει τη συγκατάθεση της Ουκρανίας και της Ευρώπης.

«Εάν η Ουκρανία επρόκειτο να χάσει αυτόν τον πόλεμο και στη συνέχεια, κατά πάσα πιθανότητα, να καταρρεύσει, αυτό θα είχε συνέπειες για ολόκληρη την ευρωπαϊκή πολιτική», είπε.

Οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει το Κίεβο ότι, εάν δεν συμφωνήσει με το σχέδιο -το οποίο απαιτεί από την Ουκρανία να παραιτηθεί από εδάφη, να δεσμευθεί ότι δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ και να μειώσει τις ένοπλες δυνάμεις της- κινδυνεύει να χάσει κρίσιμη στρατιωτική και πληροφοριακή υποστήριξη.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι η επιλογή ήταν μεταξύ «είτε απώλειας αξιοπρέπειας είτε του κινδύνου απώλειας ενός βασικού εταίρου» και ότι η χώρα του αντιμετωπίζει «μια από τις δυσκολότερες στιγμές στην ιστορία μας».

Η συνάντηση του Σαββάτου ακολούθησε μια σειρά διμερών συζητήσεων που συνεχίστηκαν έως το βράδυ της Παρασκευής, στις οποίες συμμετείχαν ο Μακρόν, ο Στάρμερ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και άλλοι, εν μέσω φόβων ότι οι ΗΠΑ προωθούσαν τόσο γρήγορα το σχέδιο που οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δεν μπορούσαν να σχηματίσουν μια αξιόπιστη απάντηση σε αυτό.

Σε μια τεταμένη συνάντηση στο Κίεβο το βράδυ της Παρασκευής, ο Αμερικανός υπουργός στρατού Ντάνιελ Ντρίσκολ είπε σε Ευρωπαίους πρεσβευτές και δυτικούς αξιωματούχους ότι η Ουάσινγκτον «δεν διαπραγματεύεται λεπτομέρειες». Προσέθεσε ότι «πρέπει να τελειώσουμε αυτό το σκ@το», σύμφωνα με άτομα που ήταν παρόντα και περιέγραψαν την παρουσίασή του ως «αηδιαστική» και «σοκαριστική».

Στην επίσημη διαπραγματευτική ομάδα που συγκροτήθηκε από τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και στάλθηκε στη Γενεύη κατά τη διάρκεια της νύχτας, ηγείται από τον ισχυρό και αμφιλεγόμενο διευθυντή του γραφείου του, Αντρίι Γερμάκ, σύμφωνα με προεδρικό διάταγμα που είδε η FT.

Ξεχωριστά, το Σάββατο, τα 19 κράτη που συμμετείχαν στην έναρξη της συνόδου κορυφής της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ υπέγραψαν κοινή δήλωση ότι, απέναντι σε ένα «δύσκολο πολιτικό και κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον», ενστερνίζονται την «πίστη στη πολυμερή συνεργασία».

Η Ουάσινγκτον είχε προειδοποιήσει τις χώρες να μην υπογράψουν την εν λόγω διακήρυξη, μετά την ανακοίνωση του Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα μποϊκοτάρουν τη σύνοδο.

Το κοινό ανακοινωθέν

Αναλυτικότερα το κοινό ανακοινωθέν επισημαίνει:

«Η δήλωση εγκρίθηκε από:

Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού ΣυμβουλίουΠρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, António Costa,

Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen,

Καγκελάριος της Γερμανίας, Friedrich Merz,

Πρόεδρος της Γαλλίας, Emmanuel Macron,

Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Keir Starmer,

Πρωθυπουργός της Ιταλίας, Giorgia Meloni,

Πρωθυπουργός της Ισπανίας, Pedro Sánchez,

Πρόεδρος της Φινλανδίας, Alexander Stubb,

Πρωθυπουργός των Κάτω Χωρών, Dick Schoof,

Πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, Micheál Martin,

Πρωθυπουργός της Νορβηγίας, Jonas Gahr Støre,

Πρωθυπουργός του Καναδά, Mark Carney,

Πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Sanae Takaichi.

Χαιρετίζουμε τις συνεχείς προσπάθειες των ΗΠΑ να φέρουν την ειρήνη στην Ουκρανία.

Το αρχικό σχέδιο του σχεδίου 28 σημείων περιλαμβάνει σημαντικά στοιχεία που θα είναι απαραίτητα για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη.

Πιστεύουμε, επομένως, ότι το σχέδιο αποτελεί μια βάση η οποία θα απαιτήσει πρόσθετη εργασία. Είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι η μελλοντική ειρήνη θα είναι βιώσιμη. Είμαστε ξεκάθαροι ως προς την αρχή ότι τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία. Ανησυχούμε επίσης για τους προτεινόμενους περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, οι οποίοι θα αφήσουν την Ουκρανία ευάλωτη σε μελλοντικές επιθέσεις.

Επαναλαμβάνουμε ότι η εφαρμογή των στοιχείων που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και που αφορούν το ΝΑΤΟ θα χρειαζόταν τη συγκατάθεση των μελών της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ αντίστοιχα.

Με την ευκαιρία αυτή υπογραμμίζουμε τη δύναμη της συνεχιζόμενης υποστήριξής μας προς την Ουκρανία. Θα συνεχίσουμε να συντονιζόμαστε στενά με την Ουκρανία και τις ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες».