Ισπανία: Σεξουαλικά σκάνδαλα καίνε τους σοσιαλιστές του Σαντσεθ

Το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας βρίσκεται αντιμέτωπο με καταιγισμό σκανδάλων σεξουαλικής παρενόχλησης που έχει οδηγήσει σε μαζικές απολύσεις και παραιτήσεις αξιωματούχων, όπως μεταδίδει το Politico. 

Στο πλαίσιο αυτό ακόμη και οι πιο πιστοί συνεργάτες του Σάντσεθ απαιτούν από εκείνον να κάνει ριζικές αλλαγές στη στελέχωση του κόμματος ή να προκηρύξει πρόωρες εκλογές.

Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιολάντα Ντίαζ για παράδειγμα, της οποίας το ακροαριστερό κόμμα Sumar είναι η μικρότερη πολιτική δύναμη στην κυβέρνηση συνασπισμού του Σάντσεθ, δήλωσε την Παρασκευή ότι απαιτείται «ριζικός ανασχηματισμός του υπουργικού συμβουλίου» για να απαλλαχθεί η κυβέρνηση από τη «σήψη». Ακόμη ο Αϊτόρ Εστεμπάν, πρόεδρος του Βασκικού Εθνικιστικού Κόμματος (πιστού εταίρου της κυβέρνησης), υποστήριξε ότι εάν οι Σοσιαλιστές δεν καταφέρουν να σταματήσουν αυτήν τη μάστιγα, θα πρέπει να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές.

Παρότι τα τελευταία δύο χρόνια, οι Σοσιαλιστές έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με αρκετά σκάνδαλα, όπως οι κατηγορίες για υπεξαίρεση δημόσιων κεφαλαίων σε βάρος του πρώην υπουργού Μεταφορών Χοσέ Λουίς Άμπαλος και του επικεφαλής του κόμματος Σάντος Θερντάν, ο Ισπανός πρωθυπουργός φαίνεται να έχει αντέξει την καταιγίδα.

Ωστόσο, η κλίμακα των σκανδάλων σεξουαλικής παρενόχλησης που αποκαλύπτονται τις τελευταίες ημέρες αποτελεί μια άνευ προηγουμένου πρόκληση για τον Σάντεθ.

Αυξανόμενος σκεπτικισμός

Όταν ο Σάντεθ ανέλαβε την εξουσία το 2018, υποστήριξε ότι ηγήθηκε «της πιο φεμινιστικής κυβέρνησης στην ιστορία», με 11 από τα 17 υπουργεία της χώρας να διευθύνονται από γυναίκες. Τα τελευταία επτά χρόνια, οι διαδοχικές κυβερνήσεις του έχουν θεσπίσει νόμους για τη διασφάλιση της ίσης εκπροσώπησης φύλων σε βασικούς τομείς, την καταπολέμηση της έμφυλης βίας και την προώθηση της ισότητας των φύλων στο εξωτερικό.

Ωστόσο, οι ενέργειες μελών του κόμματος εγείρουν ανησυχίες σχετικά με το αν οι Σοσιαλιστές σέβονται πραγματικά τις γυναίκες. Το περασμένο καλοκαίρι, ο πρωθυπουργός ζήτησε συγγνώμη από τους ψηφοφόρους του μετά την δημοσιοποίηση τηλεφωνικών παρακολουθήσεων, στις οποίες ο πρώην υπουργός Μεταφορών Άμπαλος φαίνεται να περιέγραφε τις ερωτικές του συνευρέσεις ιερόδουλες. Ο τελευταίος ωστόσο ισχυρίζεται ότι οι ηχογραφήσεις έχουν παραποιηθεί και ότι η φωνή που ακούγεται δεν είναι η δική του.

Εβδομάδες αργότερα, καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση σε βάρος ενός μακροχρόνιου συνεργάτη του πρωθυπουργού, του Φρανθίσκο Σαλαζάρ, ώθησαν τον τελευταίο σε παραίτηση την ίδια ημέρα που επρόκειτο να αναλάβει νέο σημαντικό ρόλο στην ηγεσία του κόμματος. Το σκάνδαλο αυτό επανήλθε στο προσκήνιο αυτόν τον μήνα, αφού τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης αποκάλυψαν ότι το κόμμα είχε καθυστερήσει τη διεξαγωγή σχετικής έρευνας εναντίον του.

Ο Σάντσεθ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι αναλαμβάνει«προσωπική ευθύνη» για την καθυστέρηση της έρευνας και ζήτησε συγγνώμη που δεν επικοινώνησε με τα φερόμενα θύματα του Σαλαζάρ. Διέταξε επίσης την απόλυση του Αντόνιο Ερνάντεζ, αξιωματούχου που εργαζόταν στο πρωθυπουργικό μέγαρο, ο οποίος κατηγορείται πως συνεργαζόταν με τον Σαλαζάρ για να κακοποιεί τα θύματά του.

Αξίζει να αναφερθεί ότι τόσο ο Σαλαζάρ όσο και ο Ερνάντεζ, αρνούνται τις κατηγορίες σε βάρος τους.

Πρόσφατα επίσης ο επικεφαλής του κόμματος στο Τορεμολίνος τέθηκε σε διαθεσιμότητα, αφού καταγγέλθηκε για σεξουαλική παρενόχληση από μέλος του δημοτικού συμβουλίου της περιοχής. Από την πλευρά του ο δήμαρχος του Μπελαλκάζαρ παραιτήθηκε μετά τη δημοσίευση χυδαίων μηνυμάτων που φέρεται να έστειλε σε δημοτικό υπάλληλο. Επιπλέον ο αναπληρωτής γραμματέας των Σοσιαλιστών στη Βαλένθια, αποχώρησε από το κόμμα μετά την έναρξη έρευνας για τις φερόμενες κακοποιήσεις. 

Και οι τρεις άνδρες αρνούνται τις κατηγορίες εναντίον τους.

Το ίδιο ισχύει και για τον Χοσέ Τομέ, ο οποίος επιμένει ότι οι πολλαπλές καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση που οδήγησαν στην παραίτησή του από τη θέση του προέδρου του Επαρχιακού Συμβουλίου του Λούγκο αυτή την εβδομάδα είναι εντελώς αβάσιμες. Η παραδοχή του περιφερειακού ηγέτη Χοσέ Ραμόν Γκόμεζ Μπεστέιρο ότι γνώριζε τους ισχυρισμούς εναντίον του Τομέ εδώ και μήνες ώθησε τον τσάρο του κόμματος για την περιφερειακή ισότητα να παραιτηθεί με αηδία, και δημιουργεί αμφιβολίες σχετικά με το πολιτικό μέλλον των Σοσιαλιστών στη Γαλικία.

Δύσκολες στιγμές

Το μπαράζ καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση εντείνει τον «πονοκέφαλο» για τον Σάντσεθ. Σημειώνεται ότι οι γυναίκες αποτελούν το κύριο τμήμα της εκλογικής βάσης του κόμματός του. Ωστόσο, τα σκάνδαλα αυτά φαίνεται να απογοητεύει τις ψηφοφόρους του κόμματος. Σε δημοσκόπηση που διεξήχθη λίγο μετά την κυκλοφορία των ηχογραφήσεων του Άμπαλος, η υποστήριξη των Σοσιαλιστών μεταξύ των γυναικών μειώθηκε από 26,2% σε 19,4%.

Η Πιλάρ Μπερναμπέ, γραμματέας ισότητας του κόμματος, παραδέχτηκε την Παρασκευή ότι το κύμα καταγγελιών για παρενόχληση αποτέλεσε σημείο καμπής για τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν μηδενική ανοχή στις σεξουαλικές κακοποιήσεις. «Ο σεξισμός είναι ασυμβίβαστος με τον σοσιαλισμό», πρόσθεσε.

Μπορεί ο Σάντσες να συνεχίσει;

Στη διάρκεια μιας προεκλογικής εκδήλωσης με επικεφαλής τον Σάντσεθ την Κυριακή, μέλη του κόμματος κάλεσαν τον πρωθυπουργό να αναλάβει δράση. Λάβετε δράση εναντίον «των παρενοχλητών, των γυναικάδων και των σοβινιστών!», δήλωσε η Ιρένε Πόζας, επικεφαλής της Σοσιαλιστικής Νεολαίας στην επαρχία Κάθερες. «Μην διστάζεις, Πέδρο: Οι γυναίκες του Σοσιαλιστικού Κόμματος δεν πρέπει να έχουν κανένα λόγο να μετανιώνουν!» την ψήφο τους.

Πράγματι ο Ισπανός πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι οι ενέργειες των Σοσιαλιστών υπήρξαν έως τώρα ανεπαρκείς. Διακήρυξε όμως ότι η κυβέρνηση θα «δράσει αποφασιστικά και με διαφάνεια» για την αντιμετώπιση του σεξισμού και της διαφθοράς. Στο πλαίσιο αυτό ο Σαντσεθ εξέφρασε τη βούλησή του να συνεχίσει να κυβερνά ως το 2027, υποστηρίζοντας ότι διακυβέρνηση σημαίνει να «παραμένεις δυνατός στα καλά και στα άσχημα».

Δεν είναι όμως βέβαιο ότι το κόμμα του και η αδύναμη κυβέρνηση συνασπισμού της οποίας ηγείται θα μπορέσουν να ανακάμψουν μετά από τόσα σκάνδαλα. Συνεπώς παρόλο που ο ίδιος επιμένει ότι σκοπεύει να κυβερνήσει μέχρι τη λήξη της θητείας του, η κατάσταση στο εσωτερικό σε συνδυασμό με την αδυναμία του να περάσει έναν νέο προϋπολογισμό θέτουν σε κίνδυνο αυτόν τον στόχο.

Εντούτοις οι σύμμαχοι των Σοσιαλιστών θα δίσταζαν ενδεχομένως να συμβάλλουν στην πτώση της κυβέρνησης Σάντσεθ, κυρίως επειδή γνωρίζουν, ότι τυχόν πρόωρες εκλογές θα οδηγούσαν κατά πάσα πιθανότητα σε δεξιά κυβέρνηση στην οποία σημαντικό λόγο θα έχει το ακροδεξιό κόμμα Vox.