Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Eurostat που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα μέσα στο έτος, οι εγχώριες επενδύσεις στον τομέα της Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) συνεχώς αυξάνονται, φτάνοντας το 2021 στο υψηλότερο σημείο της δεκαετίας. Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα ακόμα υστερεί σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε., ευρισκόμενη στη 15η θέση μεταξύ των 27.
Για να έχουμε καλύτερη εικόνα του τομέα της Ε&Α στην Ελλάδα, έχει αξία να αναδείξουμε το ευρύτερο πλαίσιο και το περιβάλλον γενικά και της φαρμακοβιομηχανίας ειδικά. Οι Έλληνες επιχειρηματίες αντιληφθήκαμε αργά και επίπονα, μέσω του μνημονίου, ότι οι γενικές μακροπρόθεσμες κατευθύνσεις της Ελλάδας και των ευρωπαϊκών χωρών καθορίζονται από την Ε.Ε. κι ότι, ενώ υπήρχαν σαφείς στρατηγικές για την τοποθέτηση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη, εμείς ακολουθούσαμε διαφορετική πορεία.
Δυστυχώς, στην Ελλάδα αντιληφθήκαμε πολύ αργά πως, ενώ υλοποιούνταν έργα Έρευνας & Ανάπτυξης και σχηματίζονταν συνεταιρισμοί εταιρειών με μεγάλη συμμετοχή από τον ευρωπαϊκό Βορρά, εμείς στη χώρα μας είχαμε μείνει πίσω, γιατί το αντιμετωπίζαμε σε μια λογική επιδοτήσεων και δεν βλέπαμε τη μεγαλύτερη εικόνα της σφαιρικής ανάπτυξης.
Ταυτόχρονα, σε επίπεδο χώρας, για να μπορέσει κάποιος να επενδύσει στην E&A, απαιτείται ένας ισχυρός συνδυασμός δύο εξίσου σημαντικών παραγόντων: των κρατικών αποφάσεων και της επιχειρηματικής νοοτροπίας. Η Έρευνα & Ανάπτυξη είναι μια πολύχρονη προσπάθεια, άρα από τη μία πλευρά το κράτος οφείλει να εξασφαλίσει μια μακροπρόθεσμη σταθερότητα και διασφάλιση ότι οι συνθήκες δεν θα αλλάζουν συνεχώς και κατά το δοκούν. Από την άλλη πλευρά, το πλαίσιο αστάθειας που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια, οδηγούσε τους επιχειρηματίες σε βραχυπρόθεσμα πλάνα.
Δυστυχώς, μέχρι και πρόσφατα, η Ελλάδα δεν είχε σαφή στρατηγικό προσανατολισμό για τους τομείς στους οποίους ως χώρα θέλει να επενδύσει και να «χτίσει», αλλά και σχετικές πολιτικές ενίσχυσής τους. Σήμερα, που υπάρχει σταθερότητα, οι επιχειρηματίες έχουν τη δυνατότητα να προβούν σε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.
Αξίζει να σημειωθεί πως όσο πιο τεχνολογικά προηγμένος είναι ο πυρήνας μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας, τόσο πιο πολλά έχουν διατεθεί σε αποτυχημένες προσπάθειες. Άρα, απαιτούνται σταθερότητα από την πλευρά του κράτους και ένας επιχειρηματίας που είναι διατεθειμένος να επενδύσει και να χάσει, για να κερδίσει στη συνέχεια.
Ο κλάδος του φαρμάκου είναι ένας στρατηγικός κλάδος ανάπτυξης για τη χώρα μας. Η Ελλάδα, αν και αποτελεί μόνο το 2% του ευρωπαϊκού πληθυσμού, κατέχει το 10% των μονάδων παραγωγής γενοσήμων της Ευρώπης.
Εικόνα από εργαστήριο φαρμακευτικής εταιρείας. Μετά την πανδημία και την απόφαση της Ε.Ε. για επαναπατρισμό των μονάδων παραγωγής φαρμάκων, η Ελλάδα έχει αποκτήσει σημαντικό πλεονέκτημα κατέχοντας το 10% των μονάδων παραγωγής γενοσήμων φαρμάκων της Ευρώπης, σημειώνει ο Δημήτρης Δέμος, Διευθύνων Σύμβουλος και Αντιπρόεδρος DEMO ΑΒΕΕ.
Προ κρίσης, είχε αποφασιστεί από την Ε.Ε. στρατηγικά να διατηρηθεί η καινοτομία στην Ευρώπη και οι μονάδες παραγωγής να μεταφερθούν σε χώρες εκτός Ε.Ε. Εμείς ως χώρα αργήσαμε να ανταποκριθούμε σε αυτήν την απόφαση, γεγονός που μας έδωσε ένα θαυμάσιο πλεονέκτημα μετά την πανδημία και την απόφαση της Ε.Ε. για επαναπατρισμό των μονάδων παραγωγής φαρμάκων να βρίσκει τη χώρα μας με εργοστάσια σε λειτουργία.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ έχουμε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε σημαντικό αποτύπωμα στον τομέα της Ε&Α, με τον εγχώριο κλάδο της παραγωγής φαρμάκου να πρωτοστατεί, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις και τα κίνητρα σε όλο το φάσμα προς την παραγωγή τελικού φαρμακευτικού προϊόντος και ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού. Διαθέτουμε εξειδικευμένους επιστήμονες, τεχνογνωσία, παραγωγικές μονάδες, έμπειρο προσωπικό κι ένα ευρύ δίκτυο συνεργατών, σε όλον τον κόσμο. Μπορούμε να συμβάλλουμε, λοιπόν, όχι μόνο στην ανάπτυξη του τομέα Ε&Α στην Ελλάδα αλλά και στην ενίσχυση της θέσης της χώρας στο εξωτερικό και την τοποθέτησή της σε μια μικρή λίγκα χωρών.
Εμείς, στην DEMO, είμαστε πλήρως εναρμονισμένοι με την περιρρέουσα συνθήκη και απολύτως προετοιμασμένοι για αυτήν. Είμαστε διατεθειμένοι «να πληρώσουμε για να μάθουμε» και αυτό αποτελεί μια γενικότερη επιχειρηματική στάση μας, η οποία αποτυπώνεται στην πράξη και μέσα από τις στρατηγικές επενδύσεις μας, που γίνονται και παραμένουν στη χώρα μας.
Είμαστε οι πρώτοι στην Ελλάδα, που προχωρούμε σε παραγωγή πρώτων υλών και βιοτεχνολογικών φαρμάκων, επιδιώκοντας την καθετοποίηση στη λειτουργία μας. Από την Έρευνα & Παραγωγή μέχρι τη διανομή των προϊόντων μας στις 5 γωνιές του πλανήτη και όλα τα ενδιάμεσα λειτουργικά στάδια, στόχος μας ήταν και παραμένει η διατήρηση της ηγετικής μας θέσης με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
*Ο κ. Δημήτρης Δέμος είναι Διευθύνων Σύμβουλος και Αντιπρόεδρος DEMO ΑΒΕΕ