Η ανασφάλιστη Ελλάδα

Σε τρεις εβδομάδες και κάτι βγαίνει το 2020, αλλά δεν νομίζουμε ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη που θα στεναχωρηθούν.

Η πανδημία του νέου κορωνοϊού, που έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 1 εκατ. ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και πάνω από 3 χιλ. στην Ελλάδα, είναι η βασική αιτία. Όμως, δεν είναι η μοναδική. Οι φυσικές καταστροφές, τις οποίες πολλοί αποδίδουν στην κλιματική αλλαγή, έπληξαν επίσης πολλά μέρη του κόσμου και την πατρίδα μας.

Μερικοί από αυτούς που κάνουν μαύρο χιούμορ λένε πως το μόνο πράγμα που δεν μας έχει βρει ακόμη είναι κανένας αστεροειδής. Τουλάχιστον οι επιστήμονες της NASA είναι καθησυχαστικοί γι’ αυτό το ενδεχόμενο, αν και ένας ή δύο αναμένεται να πλησιάσουν τη Γη από μακρινή απόσταση μέχρι να βγει το 2020.

Δεν ξέρουμε αν οι ασφαλίσεις εναντίον φυσικών καταστροφών περιλαμβάνουν τους αστεροειδείς, όμως περιλαμβάνουν σεισμούς, πλημμύρες κ.λπ. που συμβαίνουν στην Ελλάδα. Παρ’ όλα αυτά η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού δεν ενδιαφέρεται να ασφαλίσει την περιουσία του. Κι αυτό παρότι στην Ελλάδα, τα ασφάλιστρα είναι πολύ φθηνότερα σε σύγκριση με άλλες Δυτικές Χώρες. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι το ετήσιο ασφάλιστρο για ένα διαμέρισμα 75 τ.μ. κυμαίνεται από 120 έως 150 ευρώ όπως μας έλεγε πρόσφατα ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Τα ασφάλιστρα περιουσίας ως προς το ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) είναι γύρω στο 0,24% στην Ελλάδα έναντι 0,36% στη Πορτογαλία, που έχει ανάλογο πληθυσμό και 0,45% κατά μέσο όρο στην ΕΕ, δηλ. σχεδόν διπλάσιο από εμάς. 

Η εικόνα της Ελλάδας θα ήταν ακόμη πιο προβληματική, αν δεν υπήρχαν οι υποχρεωτικές ασφαλίσεις κατοικιών λόγω στεγαστικών δανείων.  Το μεγαλύτερο κομμάτι των ασφάλιστρων προέρχεται από εκεί. Μόλις το 0,2%-0,3% του ΑΕΠ οφείλεται στις ασφαλίσεις των υπόλοιπων κατοικιών.    

Ξεκινήσαμε με το έλλειμμα ασφάλισης κατοικιών που οφείλεται σε διάφορους λόγους, από την έλλειψη φορολογικών κινήτρων έως την  παρατεταμένη οικονομική κρίση, αλλά δεν είναι το μοναδικό. Αποκαρδιωτική είναι επίσης η εικόνα της ασφάλισης στον τομέα της υγείας, που ήλθε στην επικαιρότητα λόγω κορωνοϊού.

Κράτος και ιδιώτες πληρώσαμε κάπου 14,5 δισ. ευρώ για υπηρεσίες υγείας το 2018, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.  Από αυτά, το κράτος κατέβαλε 8,5 δισ. ευρώ και οι ασφαλιστικές εταιρείες περίπου 500 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 5,5 δισ. κατέβαλαν οι ιδιώτες. Αν κανείς αναγάγει τα 5,5 δισ. ευρώ στο σύνολο, θα διαπιστώσει ότι οι φτωχοί  Έλληνες ιδιώτες πληρώνουν από την τσέπη τους τα διπλάσια για υπηρεσίες υγείας σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ.

Ο κορωνοϊός έχει συμβάλει στην αλλαγή κάποιων δεδομένων καθώς παρατηρείται μια αυξημένη ζήτηση για ασφάλειες υγείας. Ίσως γιατί περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι η ασφάλιση πρέπει να είναι  μέρος της διαχείρισης κινδύνων της οικογένειας. Όμως, αυτό δεν αλλάζει τα δεδομένα. 

Οι Έλληνες είναι σε σημαντικό βαθμό ανασφάλιστοι και τα περιμένουν όλα από το κράτος.

Όμως, όσο δύσκολα κι αν είναι τα οικονομικά δεδομένα λόγω της πολυετούς κρίσης, το risk management του οικογενειακού προϋπολογισμού θα πρέπει να συμπεριλάβει την ασφάλιση. Το κράτος θα μπορούσε να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση με έκπτωση των ασφαλίστρων για περιουσία κ.λπ., για να γλιτώσει ίσως περισσότερα σε βάθος χρόνου.