Από τον ανασχηματισμό στις εκλογές

Η στήλη δεν ειδικεύεται στις πολιτικές αναλύσεις. Όμως, φρονεί πως η χρήση της κοινής λογικής μπορεί να οδηγήσει σε κάποια εύλογα συμπεράσματα.  

Έχουμε λοιπόν και λέμε. Ο προαναγγελθείς  κυβερνητικός ανασχηματισμός έγινε τελικά και δεν ήταν ούτε σαρωτικός, όπως μας αρέσει να λέμε, ούτε περιελάμβανε μεγάλες εκπλήξεις. Για όσους τουλάχιστον έχουν κάποια εικόνα. Διατηρώντας τους ίδιους υπουργούς, αναπληρωτές, υφυπουργούς στις ίδιες θέσεις σε κύρια υπουργεία, όπως τα Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας, ο πρωθυπουργός έδειξε ότι τους εμπιστεύεται και είναι ικανοποιημένος σε γενικές γραμμές με το έργο τους.

Όμως, ανεβάζοντας τον αριθμό των στελεχών της κυβέρνησης κοντά στους 60 με τον ανασχηματισμό, εμφανίζεται ο ίδιος ο πρωθυπουργός να μην εφαρμόζει αυτά που έλεγε προεκλογικά, όταν επέκρινε τον προκάτοχό του. Τότε μιλούσε για ένα μικρό και ευέλικτο κυβερνητικό σχήμα.

Όμως, το νέο κυβερνητικό σχήμα δεν είναι ούτε μικρό ούτε ευέλικτο και λογικά είναι πιο δαπανηρό καθώς θα δημιουργηθούν νέες δομές, θέσεις εργασίας κ.λπ. Για λόγους σύγκρισης, μια μικρή έρευνα έδειξε ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας των 83 εκατ. κατοίκων είχε 10 υπουργεία και 16 υπουργούς. Φυσικά, η ένσταση από την κυβερνητική πλευρά είναι πως η Γερμανία έχει αρκετά κρατίδια με τις δικές τους κυβερνήσεις. Το Ηνωμένο Βασίλειο που έχει 67 εκατ. κατοίκους περίπου μπορεί να έχει μέχρι 23 υπουργούς, συνήθως έχει από 21 έως 23. Η Ιταλία με πληθυσμό 60 εκατ. έχει 21 υπουργούς και η Πορτογαλία των 10,3 εκατ. ανθρώπων έχει 15 υπουργούς και 40 γενικούς γραμματείς απ’ όσο είδαμε.

Η κοινή λογική υπαγορεύει ότι δεν χρειάζεται μια τόσο μεγάλη κυβέρνηση για να διοικήσει μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα. Αν όμως παρεισφρήσουν κι άλλοι παράγοντες, π.χ. γεωγραφικά κριτήρια, προσωπικά κ.λπ., τα δεδομένα αλλάζουν. Πολύ περισσότερο όταν κανείς έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του να πάει σε εκλογές εντός του 2021, γιατί αισθάνεται πως έχει το πάνω χέρι.

Ως γνωστόν, τέτοιου είδους φαινόμενα είναι συνηθισμένα στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, όπου ο πρωθυπουργός προφασίζεται συνήθως κάποιο λόγο για να πάει σε πρόωρες εκλογές, γιατί εκτιμά ότι τον βολεύει. Όμως, υπάρχει κι άλλο θέμα. Η περίφημη διάκριση των εξουσιών έχει πάει περίπατο, όταν οι βουλευτές, που είναι μέλη του νομοθετικού σώματος, ασκούν εκτελεστική εξουσία ως υπουργοί.

Φυσικά, δεν είναι το μόνο θέμα καθώς η εκτελεστική εξουσία διορίζει τους ανώτατους δικαστικούς κ.λπ. Αναμφίβολα, κάθε κυβέρνηση κρίνεται από τα πεπραγμένα της και εν κατακλείδι, την επανεκλογή του κυβερνώντος κόμματος στην εξουσία, που είναι ο ύψιστος σκοπός. Άλλωστε, η εξουσία εξασφαλίζει θέσεις για κομματικούς φίλους και ψηφοφόρους στον δημόσιο τομέα, κερδοφόρα συμβόλαια για κρατικοδίαιτους φίλα προσκείμενους επιχειρηματίες κ.λπ.   

Αυτά συμβαίνουν επανειλημμένα σε χώρες που δεν έχουν ισχυρούς θεσμούς και παραδόσεις.
Η Ελλάδα ανήκει στην κατηγορία.

Θα μας προκαλούσε λοιπόν έκπληξη αν ο πρωθυπουργός δεν εξέταζε σοβαρά το ενδεχόμενο προκήρυξης πρόωρων εκλογών, αν το επιτρέψει η πανδημία, για να βγάλει από τη μέση την απλή αναλογική, ποντάροντας επίσης σε κατοχύρωση της νέας τετραετίας, με βάση τις σημερινές πιθανότητες. Είναι κάτι που θα προκαλέσει πιθανόν νευρικότητα και αυξημένη μεταβλητότητα στις τιμές των ελληνικών κινητών αξιών για κάποιο διάστημα. Όμως, όταν ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, όλα επιτρέπονται.