Το συνταξιοδοτικό όριο πυροδοτεί πολιτικές εξελίξεις;

Ως γνωστόν, το διανεμητικό συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας, το οποίο βασίζεται στην αλληλεγγύη των γενεών, υπονομεύεται από τη ραγδαία επιδείνωση του δημογραφικού.

Ο πληθυσμός της Ελλάδας εκτιμάται ότι θα μειωθεί στα 10 εκατ. το 2030 από 10,4 εκατ. το 2022 και θα πέσει στα 7,77 εκατ. το 2070, σύμφωνα με τη EUROSTAT. 

Ο αριθμός των ασφαλισμένων που αντιστοιχεί σε κάθε συνταξιούχο μειώνεται εδώ και δεκαετίες καθώς ο πληθυσμός γηράσκει. Παρ' όλα αυτά, το διανεμητικό σύστημα θεωρείται βιώσιμο μέχρι το 2070 υπό δύο βασικές προϋποθέσεις.

Πρώτον, η ετήσια αναπροσαρμογή των συντάξεων βασίζεται στη φόρμουλα πληθωρισμός συν πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης δια δύο. Με δεδομένο ότι οι αυξήσεις μισθών συμβαδίζουν συνήθως με την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ σε βάθος χρόνου, οι αυξήσεις των συντάξεων υπολείπονται λόγω της φόρμουλας. Το τελευταίο ασκεί πίεση στη συνταξιοδοτική δαπάνων ως προς το ΑΕΠ.  

Δεύτερον, η ηλικία συνταξιοδότησης συνδέεται με το προσδόκιμο της επιβίωσης στα 65 και αναπροσαρμόζεται κάθε τρία χρόνια, αρχής γενομένης από το 2021. Λόγω της πανδημίας, το προσδόκιμο παρέμεινε αμετάβλητο τόσο το 2021 όσο και το 2024. 

Όμως, όλα τα στοιχεία δείχνουν πως το προσδόκιμο επιβίωσης στα 65 έχει πλέον ανέβει. Και μάλιστα απότομα. Κι όχι απλά δύο με τρεις μήνες. Είναι λοιπόν πολύ πιθανό, η κυβέρνηση να κληθεί να ανεβάσει το όριο συνταξιοδότησης κοντά στο 1 έτος το 2027, δηλαδή από τα 67 στα 68 χρόνια περίπου και τα 62 χρόνια στα 63.  Αυτό εκτιμάται ότι έχει πολιτικό κόστος, παρότι υπάρχουν πλέον εργαζόμενοι -ιδίως στο Δημόσιο- που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν αργότερα.

Με βάση τον νόμο, η εφαρμογή του νέου ορίου θα πρέπει να ξεκινήσει το 2027. H αύξηση του ορίου ηλικίας θα μπορούσε να γίνει σταδιακά, π.χ. 4 μήνες κάθε χρόνο για συνολικά 12 μήνες, όπως γίνεται στη Γερμανία. Έτσι, θα έχει εφαρμοσθεί μέχρι την επόμενη αναλογιστική μελέτη, που θα πρέπει να γίνει το 2030.

Η ανωτέρω εξέλιξη συνιστά σημαντικό λόγο για τη διεξαγωγή εκλογών πριν από το 2027. Προς την ίδια κατεύθυνση δείχνει επίσης το τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης το καλοκαίρι του 2026. 

Φυσικά, το ελληνικό πολιτικό σύστημα δεν χαρακτηρίζεται από πειθαρχία. Αντίθετα, έχει μάθει να πετάει το μπαλάκι στον επόμενο παίζοντας καθυστέρηση ή να μην εφαρμόζει καθόλου τον νόμο για να μην επωμιστεί το πολιτικό κόστος. 

Στη δεύτερη περίπτωση, που δεν αυξηθεί το όριο ηλικίας, δεν θα υπονομεύσει απλά τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος σε βάθος χρόνου. Θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό κατά μισή μονάδα του ΑΕΠ ή 1,2 δισ. ευρώ σύμφωνα με εκτιμήσεις. Με άλλα λόγια, οι εργαζόμενοι-ασφαλισμένοι θα πληρώσουν τη νύφη.

Προφανώς, στην κυβέρνηση τα γνωρίζουν όλα αυτά. Δεν αποκλείεται λοιπόν όλα τα επιδόματα και οι σχεδιαζόμενες φορολογικές ελαφρύνσεις να έχουν στόχο την «προθέρμανση» ενόψει εκλογικής αναμέτρησης πριν από την αύξηση του συνταξιοδοτικού ορίου. 

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Ίδωμεν. 

ΣΗΜ: Στην 'Εκθεση Γήρανσης (Ageing Report) της ΕΕ του 2024, οι μικτές συνταξιοδοτικές δαπάνες ανέρχονταν σε 14,5% του ΑΕΠ το 2022 και οι καθαρές (μετά από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές) σε 12,6% του ΑΕΠ. Ομως, εκτιμάτο ότι θα υποχωρούσαν οι μεν μικτές δαπάνες στο 12,7% του ΑΕΠ το 2030, οι δε καθαρές συνταξιοδοτικές δαπάνες στο 11% του ΑΕΠ.