Δεν υπάρχουν δανεικά κι αγύριστα για την Εθνική Άμυνα

Ως γνωστόν, το πρώτο ισχυρό πλήγμα στην αξιοπιστία των στατιστικών στοιχείων της χώρας ήλθε το 2004. Η τότε νεοεκλεγείσα κυβέρνηση προσπάθησε να δημιουργήσει μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο για μελλοντικές παροχές, αλλάζοντας τον τρόπο καταγραφής των εξοπλιστικών δαπανών. Συμπεριλήφθηκαν κι άλλες δαπάνες, αλλά οι εξοπλιστικές ήταν το μεγάλο μέγεθος.

Με την αλλαγή του τρόπου καταχώρησης στον κρατικό προϋπολογισμό, οι δαπάνες καταγράφονταν όταν υπογράφονταν οι συμβάσεις και όχι με την παράδοση του υλικού όπως γινόταν μέχρι τότε. Η αλλαγή έγινε αναδρομικά και κατέληξε στην υπέρβαση του ορίου 3% του ΑΕΠ για το έλλειμμα το 1999 με βάση το οποίο έγινε δεκτή η Ελλάδα στο ευρώ.

Η εξέλιξη είναι γνωστή και μας ακολουθεί μέχρι σήμερα ως φήμη. Η Ελλάδα μαγείρεψε τα στατιστικά στοιχεία της -τα περιβόητα Greek statistics- για να μπει στην ευρωζώνη. Τι κι αν η μέθοδος καταγραφής των δαπανών για εξοπλισμούς άλλαξε εκ νέου μετά από λίγα χρόνια και από τότε οι δαπάνες καταχωρούνται με την παράδοση των φρεγατών, αεροσκαφών κ.τλ. Η Ελλάδα έχει το στίγμα. 

Κάπου 21 χρόνια αργότερα, οι δαπάνες για στρατιωτικούς εξοπλισμούς επανέρχονται στο προσκήνιο για άλλους λόγους. Θέμα λογιστικής καταγραφής δεν υπάρχει πλέον. Όμως, τα δάνεια, είτε πρόκειται για εξοπλιστικές δαπάνες είτε για κάτι άλλο, συνυπολογίζονται στο χρέος και επομένως  θα βρεθούν στο μικροσκόπιο των αγορών και των οίκων αξιολόγησης. 

Ως γνωστόν, η Ελλάδα ανακοίνωσε στα τέλη Μαρτίου το  μεσοπρόθεσμο, 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα ύψους 25 δισ. ευρώ τουλάχιστον και υπέβαλε αίτημα στην Κομισιόν για την ενεργοποίηση της νέας ρήτρας διαφυγής για τις στρατιωτικές δαπάνες. Η ρήτρα καλύπτει την περίοδο 2025-2028. 

Φυσικά, η συνέχεια και η συνέπεια δεν είναι το κύριο χαρακτηριστικό διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων. Εδω, η κυβέρνηση είναι ίδια, αλλά όταν αλλάζει ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, αλλάζουν όλα. Επομένως,  δεν μπορεί να είναι κανείς σίγουρος ότι το ίδιο εξοπλιστικό πρόγραμμα που ήδη ανακοινώθηκε θα εφαρμόσει μια άλλη κυβέρνηση.  

Όλα αυτά συνδέονται με την πρωτοβουλία της ΕΕ, το ReArm Europe, που έχει στόχο την ενίσχυση των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνατοτήτων και της ευρωπαϊκής στρατιωτικής βιομηχανίας. 

Απ' όσα έχουν διαρρεύσει το ετήσιο δημοσιονομικό περιθώριο που δημιουργείται για την Ελλάδα εκτιμάται σε 600 εκατ. ευρώ. Αυτά τα λεφτά μπορούν να κατευθυνθούν στις επενδύσεις και στις τρέχουσες δαπάνες που σχετίζονται με την άμυνα όπως η πρόσληψη και εκπαίδευση στρατιωτικού προσωπικού. 'Ελληνικές πηγές αφήνουν να εννοηθεί ότι ίσως θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν νέες αυξήσεις στους μισθούς των ενστόλων.

Υπενθυμίζεται ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι των ετήσιων στρατιωτικών δαπανών αποτελούσαν οι μισθοί και οι λοιπές λειτουργικές δαπάνες των ενόπλων δυνάμεων πριν από λίγα χρόνια. 

Η ιστορία διδάσκει ότι η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει το περιθώριο που της δίνει η ρήτρα διαφυγής για προσλήψεις προσωπικού και αυξήσεις μισθών και επιδομάτων στους ένστολους. Ήδη, έχουν γίνει ανακοινώσεις για επέκταση του επίδοματος  επικινδυνότητας σε όλους (!) και μεγάλες αυξήσεις μισθών έως 30% που θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ.   

Αυτά μπορεί να φέρνουν ψήφους, όμως στην οικονομική αργκό πρόκειται για δημιουργία νέου χρέους που κατευθύνεται σε καταναλωτικές δαπάνες και εισαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού. Οι τελευταίες μπορεί να κρίνονται απαραίτητες για λόγους αποτροπής και εθνικής ασφάλειας, αλλά αφαιρούνται από το ΑΕΠ στο μέτρο που η εγχώρια προστιθέμενη αξία είναι μικρή.

Εμείς μπορεί να σφυρίζουμε αδιάφορα, επικαλούμενοι την δημοσιονομική ευελιξία που δίνει η νέα ρήτρα διαφυγής της ΕΕ. Όμως, δεν θα πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Αυτά τα δάνεια θα αποπληρωθούν στο μέλλον.