Γιατί ο ελληνικός πληθωρισμός θα είναι υψηλότερος

Μπορεί να μην είναι καλό νέο για μας αλλά θα ήταν έκπληξη αν συνέβαινε το αντίθετο.   

Η πανδημία και η εν συνεχεία ανάκαμψη της οικονομίας έδειξε πόσο ευαίσθητος είναι ο ελληνικός πληθωρισμός στις μεταβολές των τιμών της ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο).

Ο ελληνικός πληθωρισμός υποχώρησε καθώς οι τιμές της ενέργειας και ειδικότερα του πετρελαίου βούτηξαν κατά την οξεία φάση του Covid. Υπενθυμίζουμε ότι η τιμή του πετρελαίου βρέθηκε σε αρνητικό επίπεδο την Άνοιξη του 2020.  Επιπλέον, ο πληθωρισμός πήρε πάνω του με χρονική υστέρηση σε σχέση με τις περισσότερες χώρες της ευρωζώνης.

Όμως, η κατακόρυφη άνοδος της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου του έβαλε φωτιά με αποτέλεσμα να βρεθεί πάνω απο το 12% τον Σεπτέμβριο του 2022, σηματοδοτώντας το υψηλότερο επίπεδο απο την δεκαετία του 1990.

Η αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας οδήγησε επίσης τον πληθωρισμό σε υποχώρηση αν και τα επίπεδα τιμών στα περισσότερα προϊόντα παρέμειναν σε υψηλότερα επίπεδα. Η ακρίβεια, όπως ονομάζεται, τοποθέτησε πολιτική πίεση για σημαντική αύξηση των μισθών καθώς ήταν σε χαμηλά επίπεδα μετά την πολυετή οικονομική  κρίση. 

Το αποτέλεσμα ήταν σημαντικές αυξήσεις στον κατώτατο μισθό που υπερακόντιζαν μεν την αύξηση της παραγωγικότητας αλλά κρίνονταν αναγκαίες για κοινωνικούς και πολιτικούς λόγους. Αυτές οι αυξήσεις ώθησαν προς τα πάνω επίσης τον μέσο μισθό, έστω σε μικρότερο βαθμό και ήταν μεγαλύτερες σε κλάδους που υπήρχε έλλειψη εργατικών χεριών όπως ο τουρισμός 

Γιατί αναφερόμαστε στις αυξήσεις των μισθών; Γιατί έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην άνοδο των τιμών εδώ και πολλούς μήνες στον κλάδο του τουρισμού και της εστίασης, π.χ. μπαρ, εστιατόρια που απασχολούν πολλά άτομα όπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία.  

Φυσικά, δεν είναι ο μοναδικός λόγος που ανέβηκε ο πληθωρισμός. Όταν η ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες αυξάνεται λόγω φανερών και αδήλωτων εισοδημάτων και ο ανταγωνισμός δεν είναι οξύς, η επιχείρηση βρίσκει πιο εύκολα τρόπο να περάσει  τα αυξημένα κόστη στους καταναλωτές. 

Η πολιτική της αύξησης του κατώτατου μισθού, έστω σε χαμηλότερο τέμπο, θα συνεχισθεί ώστε να υποβοηθηθεί η επίτευξη του στόχου της κυβέρνησης για μέσο μισθό πάνω από τα 1.500 ευρώ το 2027. Επομένως, η πίεση για αυξήσεις τιμών σε κλάδους εντάσεως εργασίας λογικά θα συνεχισθεί.

Λάδι στη φωτιά του πληθωρισμού (και) στην Ελλάδα ρίχνουν επίσης οι αυξήσεις στις τιμές πώλησης των ακινήτων και των ενοικίων. Όλα δείχνουν ότι η στενότητα στην αγορά κατοικίας θα συνεχισθεί και επομένως θα τροφοδοτεί τον πληθωρισμό.

Όλα  αυτά θα υποστηρίζονται από ισχυρότερους ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 2% σε σύγκριση με τους εταίρους της Ελλάδας στην ΟΝΕ φέτος και το 2026 αν οι εκτιμήσεις της αγοράς είναι σωστές. Επομένως, επηρεάζουν τις προσδοκίες για την πορεία των τιμών καταναλωτή.

Αναμφίβολα, οι τιμές της ενέργειας είναι ο μεγάλος μπαλαντέρ. Αν όμως θεωρήσουμε ότι θα κινηθούν σταθεροποιητικά,  οι υπόλοιποι παράγοντες δείχνουν διατήρηση του ελληνικού πληθωρισμού σε υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης για φέτος τουλάχιστον.