Ο «Μεγάλος Περίπατος» της Αθήνας και η νεοελληνική μας γκρίνια

Σπεύδω να ξεκαθαρίσω από την αρχή ότι δεν είμαι συγκοινωνιολόγος ή έστω εξειδικευμένος σε τέτοια θέματα δημοσιογράφος, ωστόσο οι διαστάσεις που έχουν πάρει οι διαμαρτυρίες (και η σχετική… πλάκα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) φανερώνουν ότι το θέμα του Μεγάλου Περιπάτου της Αθήνας έχει κεντρική θέση στην επικαιρότητα.

Η ουσία όμως του ζητήματος δεν βρίσκεται στις γκρίνιες, αλλά στη σημασία που αναμένεται να έχει το έργο για τη μελλοντική όψη της Αθήνας -και την ελκυστικότητά της σε ντόπιους και τουρίστες.

Θα πρέπει να θυμηθούμε κατ' αρχάς ότι πρόκειται για έργο που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπήρχε στα προγράμματα πολλών υποψήφιων δημάρχων, από την εποχή ακόμη της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη.

Δεν πραγματοποιήθηκε όμως, υποψιάζομαι, ακριβώς διότι ήταν δύσκολο έργο και με σημαντικό πολιτικό κόστος, παρά τη σημασία του για την οικονομική, ποιοτική και τουριστική αναβάθμιση της κεντρικής περιοχής της Αθήνας, που, εδώ που τα λέμε, δεν είναι ό,τι πιο όμορφο έχουμε να δείξουμε.

Ο Μπακογιάννης αποφάσισε να το προχωρήσει, βάζοντας υποθήκη την υψηλή δημοφιλία του και χωρίς να το έχει ανάγκη για να δείξει έργο, αφού προηγήθηκε η Ομόνοια. Κι αυτό μου φαίνεται, αν μη τι άλλο, τολμηρό. Άρα και ταιριαστό σε ένα νέο πολιτικό που οφείλει να κάνει τη διαφορά, χωρίς να σκέφτεται μόνιμα, ως κυρίαρχο, τον παράγοντα του πολιτικού κόστους. Διότι, ως γνωστόν, αν δεν σπάσεις αβγά, ομελέτα δεν πρόκειται να φας!

Για τη σκοπιμότητα τώρα του έργου, θα πρέπει εμείς που δεν είμαστε «σχετικοί» να εμπιστευτούμε, όπως έγινε και με το «Μένουμε Σπίτι», τους ειδικούς. Το γεγονός ότι το έργο μελετήθηκε από σειρά σπουδαίων επιστημόνων-συγκοινωνιολόγων της χώρας μας δημιουργεί θετικές προσδοκίες, όπως και το ότι συζητήθηκε και συμφωνήθηκε με διάφορους φορείς -μεταξύ αυτών, ο Εμπορικός και ο Ξενοδοχειακός Σύλλογος.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν μπορεί παρά να κριθεί τελικά εκ του αποτελέσματος, όταν λειτουργήσει, κι όχι από τις διαμαρτυρίες που προκαλεί η έναρξη της κατασκευής του, επειδή μας βγάζει από την καθημερινή ρουτίνα και προκαλεί πονοκεφάλους.

Όχι ότι οι διαμαρτυρίες πρέπει να αγνοηθούν, κάτι τέτοιο θα ήταν έλλειψη σωφροσύνης. Η «δύναμη» της γκρίνιας -και της πικρόχολης πλάκας- στα δίκτυα είναι μεγάλη, κι αυτό το ξέρουν καλά οι πολιτικοί.

Ας βάλουμε όμως τα πράγματα σε μια σειρά.

Πολλοί λένε «μα καλά, τώρα βρήκαν να το κάνουν;». Πέρα από το ότι αυτό «ακούγεται» για οποιοδήποτε έργο, σε οποιαδήποτε περιοχή, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου, ειδικά στην περίπτωση του Κέντρου, δυστυχώς όποιος περιμένει τον κατάλληλο χρόνο, δεν θα ξεκινήσει ποτέ! Διότι το Κέντρο έχει πάντα μεγάλη κίνηση, ενώ ακόμη και τον Αύγουστο, υπό κανονικές συνθήκες, πλημμυρίζει από τουρίστες!

Ναι, αλλά ο κόσμος αντιδρά. Αναμενόμενο. Σε πολλές μεγάλες πόλεις του εξωτερικού, με κατοίκους κατά τεκμήριο πιο «πειθαρχημένους» και... φλεγματικούς, τέτοιου είδους μεγάλα έργα ξεσήκωσαν αντιδράσεις. Από την Πυραμίδα του Λούβρου έως και τον περίπατο της Βαρκελώνης. Σήμερα, όμως, οι ίδιοι οι κάτοικοί τους δύσκολα θα μπορούσαν να τις φανταστούν χωρίς αυτά.

Αντιδράσεις υπήρξαν και παλαιότερα στην ίδια την Αθήνα, είτε αυτό αφορούσε πεζοδρομήσεις στο Κέντρο (Ερμού) είτε ακόμη στην περίφημη Διονυσίου Αρεοπαγίτου και στη Βουκουρεστίου. Μέχρι και μαύρες σημαίες, αν δεν με απατά η μνήμη μου, είδαμε από καταστηματάρχες και κατοίκους στην Πανεπιστημίου.

Και μετά όλα… ξεχάστηκαν.

Οι κάτοικοι της Διονυσίου Αρεοπαγίτου δεν μπορούν καν να φανταστούν να περνούν αυτοκίνητα κάτω από τα παράθυρά τους. Στη Βουκουρεστίου είναι τα μεγαλύτερα παγκόσμια brands, ενώ η Ερμού είναι ο πιο ακριβός δρόμος της Ευρώπης.

Ας βάλουμε λοιπόν λίγο «φρένο», εμείς οι πολίτες, στην έμφυτη ροπή μας προς την γκρίνια, αλλά και οι πολιτικοί στο... «όπου φυσάει εκάστοτε ο άνεμος», κι ας θυμηθούμε ότι ο Μπακογιάννης το συγκεκριμένο έργο το είχε στο πρόγραμμά του, που υπερψηφίστηκε με μεγάλη μάλιστα διαφορά. Ότι το συγκεκριμένο έργο υπερψηφίστηκε και από τις δημοτικές παρατάξεις της αντιπολίτευσης (ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙΝΑΛ) κι ότι εντέλει, μετά από όσα έχουν γίνει (ή καλύτερα όσα υποσχέθηκαν οι πολιτικοί αλλά δεν τα έκαναν), είναι έως και κωμικοτραγικό να εγκαλούμε τον δήμαρχο, διότι κάνει αυτό που… υποσχέθηκε ότι θα κάνει!

Σίγουρα κάποια πνεύματα είναι οξυμένα και η ψυχολογία βαριά, εξαιτίας του δίμηνου lockdown και όλων των παρενεργειών της ανασφάλειας που δημιουργεί η πανδημία. Πολύ πιθανό, επίσης, να χρειάζονται κάποιες πρόσθετες παρεμβάσεις, για να λυθούν επιμέρους προσωρινά προβλήματα κι απρόοπτα που έχουν προκύψει.

Θεωρώ όχι μόνο πολύ πιθανό αλλά και σκόπιμο το Δημαρχείο να προστρέξει, να συζητήσει και να διατηρήσει τις ευρείες συναινέσεις που απέσπασε για το έργο. Το έργο είναι «ζωντανό». Κάθε μέρα μπορεί να εξελίσσεται και να βελτιώνεται. Με πρόγραμμα, όχι σε μια μέρα, με το μαγικό ραβδί που ουδείς έχει. Βρισκόμαστε άλλωστε ακόμη στην αρχή της… αρχής.

Ας μη χάσουμε λοιπόν το δάσος για το δέντρο.

Τα παραδείγματα από άλλες πόλεις στις οποίες έγιναν αντίστοιχα έργα, όπως η Κοπεγχάγη, που έχει σήμερα πάνω από 96.000 τετραγωνικά μέτρα δημόσιου χώρου χωρίς αυτοκίνητα, δείχνουν προς μια κατεύθυνση που μοιάζει πλέον αναπόδραστη.

Τα ΙΧ αυτοκίνητα, σταδιακά, βλέπουν τον ρόλο τους να μειώνεται στα μεγάλα αστικά κέντρα, για λόγους και περιβαλλοντικούς, πλην όμως αυτές ακριβώς οι περιοχές διαπρέπουν στη συνέχεια, ως τόποι εμπορικής, πολιτιστικής και οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και ως σημεία αναψυχής.

Μπορεί η Αθήνα να αρνηθεί την αλλαγή; Κι αν το πράξει, τι θα έχει να προσβλέπει από ένα μέλλον που διαμορφώνεται διεθνώς με συγκεκριμένους, κι εδώ που τα λέμε, καλύτερους, πιο «πράσινους», πιο καθαρούς όρους;